Η πρώιμη ανθοφορία της αμυγδαλιάς προαναγγέλλει, συμφωνούμε όλοι, τον ερχομό της άνοιξης, μόνο όμως όταν τα κλωνάρια της πασχαλιάς (Syringa vulgaris) γεμίσουν με τα ευωδιαστά λουλούδια της, επισφραγίζεται η έλευσή της. Η ευωδιά που σκορπούν ολόγυρα οι εντυπωσιακά μεγάλες, κωνικές ταξιανθίες μάς ευφραίνει με την ηδύτητά της, ενώ η χρωματική αντίθεση ανάμεσα στα βαθυπράσινα καρδιόσχημα φύλλα και τα ροδοϊώδη λουλούδια σκλαβώνει το βλέμμα. Δεν κρατάει περισσότερο από μήνα η ανοιξιάτικη έκρηξη της πασχαλιάς, είναι τέτοια όμως η συγκίνηση που προκαλεί, ώστε παραδοσιακά να συγκαταλέγεται ανάμεσα στα πιο αγαπημένα φυτά του λαού μας.
Γιατί μόνο σπάνια συναντάμε στη χώρα μας ποικιλίες πασχαλιάς με κυανή ή λευκή ανθοφορία, οι οποίες σε άλλους τόπους είναι αρκετά διαδεδομένες; Στην έκδοση «100 Φυτά – Τα γνωρίζουμε, τα φροντίζουμε» που κυκλοφορεί το Μεγάλο Σάββατο, 19 Απριλίου, με την «Καθημερινή», οι επίδοξοι καλλιεργητές της μπορούν να διαβάσουν για τις «άγνωστες» στην Ελλάδα ποικιλίες, αλλά και να μάθουν σε ποια μέρη συναντάμε την άγρια πασχαλιά.
Σήμερα, η πασχαλιά καλλιεργείται ως γρήγορης ανάπτυξης καλλωπιστικό φυτό σε πολλές περιοχές του πλανήτη, δημοφιλέστατη βεβαίως είναι κυρίως στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ. Η διαδρομή της ξεκίνησε πριν από περίπου πέντε αιώνες, όταν μεταφυτεύτηκε από κάποιο ορεινό ξέφωτο των Βαλκανίων στους ανακτορικούς κήπους της Κωνσταντινούπολης. Ο Φλαμανδός διπλωμάτης και βοτανολόγος Ογκιέρ Γκισλέν ντε Μπουσμπέκ ζήτησε από τον σουλτάνο Σουλεϊμάν Α΄ την άδεια να μεταφέρει μερικές πασχαλιές στη Βιέννη και εκείνος, παραδόξως, συναίνεσε.
Γεγονός σχεδόν απίστευτο, αν αναλογιστούμε ότι μόλις λίγες δεκαετίες νωρίτερα το οθωμανικό ασκέρι του, με αρχηγό τον ίδιο, ηττήθηκε από τους συγκριτικά ολιγάριθμους υπερασπιστές της αυστριακής πρωτεύουσας και αναγκάστηκε να λύσει την πολιορκία της. Βέβαιο πάντως είναι πως η πασχαλιά σαγήνευσε διαμιάς τους Ευρωπαίους προύχοντες και μέσα σε λίγες δεκαετίες ευδοκιμούσε σε βασιλικούς και μοναστηριακούς κήπους πολλών χωρών. Είχε μάλιστα την τιμή να βαφτιστεί επιστημονικώς από τον «πατέρα της ταξινομικής» Κάρολο Λινναίο, ο οποίος, επειδή οι βλαστοί της μοιάζουν κούφιοι, θυμήθηκε το αγαπημένο μουσικό όργανο του Πάνα που οι βοσκοί έφτιαχναν από κομμένα καλάμια και ονόμασε το γένος της Syringa. Το δημώδες ελληνικό όνομά της οφείλεται, όπως εύκολα μαντεύει κανείς, στον απαράλειπτο συντονισμό της ανθοφορίας της με τη γιορτή του Πάσχα.
Στην κηπουρική προτείνεται η φύτευσή της κοντά σε παράθυρο, ώστε να μπορείτε να απολαμβάνετε το υπέροχο μοσχοβόλημά της, για όσο διαρκεί.
Διαβάστε περισσότερα για την πασχαλιά και άλλα 99 φυτά στο βιβλίο «100 Φυτά – Τα γνωρίζουμε, τα φροντίζουμε», που κυκλοφορεί το Μεγάλο Σάββατο, 19 Απριλίου, με την Καθημερινή.
