Είναι η δεύτερη φορά μέσα στη χρονιά που ο Άντον Χάνγκσλιτ επισκέφθηκε την Αθήνα, ανεβάζοντας στο ινσταγκραμικό του προφίλ (@hangschlitt) στιγμιότυπα από διάφορες γωνιές του κέντρου της πόλης. Συνήθως οι αναλογικές φωτογραφίες και τα βίντεο που τραβάει με το iPhone του απεικονίζουν σταθμούς μετρό στο Βερολίνο και την Πράγα, καθώς και μοντερνιστικά αρχιτεκτονήματα, στα οποία παίζει με το φως και τη λιγοστή ανθρώπινη παρουσία, δημιουργώντας ένα αίσθημα εγκατάλειψης και ανωνυμίας.
Στην Αθήνα όμως ξέφυγε από τη νόρμα και εκμεταλλεύτηκε το αττικό φως, ώστε να πειραματιστεί με κάτι νέο, αιχμαλωτίζοντας τις μικρές καθημερινές στιγμές μιας πόλης. Λίγο πριν επιστρέψει στο Βερολίνο όπου εργάζεται ως project manager σε εταιρία που παρέχει υπηρεσίες επικοινωνίας, τον συναντήσαμε και μας μίλησε για την τέχνη του.
Γιατί επιμένεις αναλογικά σε έναν ψηφιακό κόσμο;
Με γοήτευσε η αισθητική, αλλά και η αίσθηση των παλιών φωτογραφικών μηχανών και η διαδικασία της φωτογράφισης. Δεν μπορώ να δω αμέσως τι βγάζω, όπως συμβαίνει με την ψηφιακή κάμερα. Κάθε φορά που έρχονται τα σκαναρισμένα αρχεία από το εργαστήριο, νιώθω σαν να είναι Χριστούγεννα. Ακόμα και ο πατέρας μου μού είπε: «Είσαι τρελός; Υπάρχουν ψηφιακές μηχανές!». Για μένα όμως έχει σημασία η ιστορία και η ποικιλία των παλιών φωτογραφικών μηχανών, το ότι το φιλμ έχει το δικό του «λουκ» και φυσικά, η κοινότητα με τους λάτρεις της αναλογικής φωτογραφίας είναι ζωντανή. Ανοίγουν συνέχεια νέα εργαστήρια, μοιραζόμαστε πληροφορίες, κάνουμε εξορμήσεις.
Πώς προέκυψε το να φωτογραφίζεις σταθμούς του μετρό;
Όταν γύρισα στο Βερολίνο το 2021 και η πανδημία ήταν ακόμα εκεί, δεν έβγαινα πολύ. Επίσης, δούλευα συνέχεια. Ο μόνος χρόνος που είχα για φωτογραφίες ήταν τις Κυριακές τα βράδια. Το χειμώνα, όμως, δεν έχει τίποτα να φωτογραφήσεις έξω – είναι σκοτάδι. Εκτός, βέβαια, από τους σταθμόυς του μετρό που είναι φωτισμένοι, έχουν όμορφα χρώματα και απίστευτη ποικιλία αρχιτεκτονικής. Και επειδή, τις Κυριακές το βράδυ είναι άδεια, ένιωθα ότι με «περιμένουν» να τους φωτογραφίσω. Μετά άρχισα να ταξιδεύω: Παρίσι, Βιέννη, Λονδίνο. Καμία πόλη όμως δεν έχει τόσο διαφορετική και ιστορικά πολυεπίπεδη αρχιτεκτονική μετρό όσο το Βερολίνο. Αισθάνομαι ότι με κακόμαθε.
Με τι κίνητρο αποφάσισες να δημιουργήσεις τον λογαριασμό σου;
Ήθελα να μοιραστώ τις φωτογραφίες μου και σκέφτηκα να αξιοποιήσω τις σπουδές μου και να χτίσω ένα λογαριασμό όπου θα φαίνεται η δουλειά μου και όχι εγώ. Σκέψου πως ακόμα δεν έχω εικόνα προφίλ! Στην αρχή, έβαλα στόχο να ανεβάζω τακτικά, για να ξεπεράσω την τελειομανία. Ενδεικτικά, πολλοί φίλοι που έκαναν απίστευτη δουλειά δεν δημοσίευαν ποτέ τίποτα επειδή πάντα «ήθελε κάτι». Εγώ όμως ανέβαζα μια φωτογραφία την ημέρα.
Για κάποιους, τα likes στο Instagram είναι κομμάτι της δουλειάς τους.
Ναι, αλλά αυτό δεν φέρνει την ευτυχία. Μόλις αποδεχτείς ότι δεν έχεις έλεγχο στον αλγόριθμο, ηρεμείς. Θέλω να το κρατήσω ως χόμπι. Φέτος, όμως, ξεκίνησαν να προκύπτουν πολλά πρότζεκτς και έφτασα στο σημείο να δουλεύω πολύ. Γι’ αυτό και μείωσα ώρες στην κανονική δουλειά μου.
Πώς μπήκε στην εξίσωση η Αθήνα;
Πέρσι, τέτοια εποχή, ήμουν στην Πράγα φωτογραφίζοντας μόνο μετρό, αλλά είχα αρχίσει να νιώθω βαλτωμένος. Ήθελα όμως να πάω και κάπου αλλού. Αρχικά, σκεφτόμουν τη Ρώμη, αλλά ένας Έλληνας συνάδελφος στο γραφείο με «έψησε» να έρθω στην Αθήνα.
Επισκέφθηκες την Αθήνα δύο φορές, το Μάρτιο και το Νοέμβριο. Τι σου έκανε εντύπωση στις βόλτες σου;
Την πρώτη φορά που ήρθα περπατούσα πολύ. Έκανα την απόσταση από το Κολωνάκι μέχρι την Ακρόπολη με τα πόδια. Αυτό που με εντυπωσίασε αμέσως ήταν η αντίθεση μεταξύ του παλιού και του νέου. Μια αίσθηση που με πήγαινε στις δεκαετίες του ‘60 και του ‘70, όπου ένιωθα ότι η πόλη ήταν πολύ διαφορετική, κάπως ερειπωμένη, αλλά και πολύ γοητευτική. Σε συνδυασμό με το όμορφο φως και τα παλιά αυτοκίνητα, όσο κλισέ κι αν είναι, αυτό που αντίκρισα ήταν πραγματικά υπέροχο. Μάλιστα, κάποιες γωνιές της Αθήνας μου θύμισαν κάπως το Κρόιτσμπεργκ στο Βερολίνο.
Φαντάζομαι αναφέρεσαι στα γκράφιτι, όχι στο φως.
Σε σχέση με το Βερολίνο, εντυπωσιάστηκα με το φως στην Αθήνα. Θα ήθελα να μείνω εδώ όλο τον χειμώνα. Δεν φανταζόμουν ποτέ ότι θα με γοήτευε τόσο αυτό το είδος φωτός και ατμόσφαιρας για το περιεχόμενό μου, διότι είχα συνηθίσει να δουλεύω σε πολύ πιο σκληρά, βιομηχανικά περιβάλλοντα.
Μόλις οι Έλληνες ακόλουθοί σου κατάλαβαν πως ήρθες εδώ, πώς ένιωσες;
Αυτό που με εντυπωσίασε ήταν η αντίδραση των ανθρώπων. Από την πρώτη κιόλας ανάρτηση στην Αθήνα, υπήρχαν σχόλια όπως «ουάου, αυτή είναι η πόλη μου», «καλωσόρισες στην Αθήνα», «αν χρειαστείς συμβουλές, στείλε μου». Δεν περίμενα καθόλου αυτήν την αντίδραση. Ίσως να έπαιξα με κάποια κλισέ ή να τράβηξα πράγματα που δεν θα ενδιέφεραν τους ντόπιους, αλλά η ανταπόκριση ήταν κυρίως θετική. Αυτή η ζεστασιά ήταν που με έκανε να επιστρέψω. Υπήρχαν βέβαια και αρνητικά σχόλια, του τύπου «η Αθήνα είναι χάλια».
Έχω παρατηρήσει ότι τα βίντεο σου δε συνοδεύονται από μουσικές και ήχους που είναι δημοφιλείς. Αντίθετα, επιλέγεις συνειδητά να τα «ανεβάσεις» με τον φυσικό τους ήχο. Ρισκαδόρικη επιλογή.
Ήταν μεγάλο ρίσκο για μένα να πάω κόντρα στη μόδα των trending audios και στις γρήγορες κοφτές λήψεις. Αν γράψεις «Athens» στο Instagram και δεις τα προτεινόμενα reels, είναι πάντα τα ίδια: συρτάκι, μπουζούκι και κριντζ μουσική, Ακρόπολη, τσολιάδες, φαγητό, Πλάκα. Εκεί σκέφτηκα να κάνω κάτι διαφορετικό. Χωρίς trending audio, ο αλγόριθμος δεν «πιάνει» τα βίντεό μου στο ραντάρ του. Πολλοί όμως μου είπαν ότι είναι «τόσο αναζωογονητικό» να ακούγεται απλώς ο πραγματικός ήχος της σκηνής. Μάλιστα, τώρα τελευταία βλέπω ότι υπάρχει μια τάση στο Instagram, όπου όλο και περισσότερος κόσμος κρατάει τον φυσικό ήχο αντί για αυτά τα πολυχρησιμοποιημένα tracks που δεν αντέχει κανείς πια.
Τώρα, έχεις κάποιο σχέδιο για την επόμενη πόλη που θα επισκεφτείς;
Η Ρώμη είναι ακόμη στη λίστα μου. Θα ήθελα επίσης, ίσως του χρόνου, να πάω στο Χονγκ Κονγκ. Δεν έχω πάει ποτέ στην Ανατολική Ασία. Παλαιότερα, έλεγα «θα ταξιδέψω μόνο σε πόλεις με ενδιαφέροντα μετρό». Τώρα δεν με νοιάζει πια αν έχει μετρό. Με νοιάζει το έξω: το φως, η αρχιτεκτονική, το πώς νιώθει η πόλη, και το πόσο φιλικοί είναι οι άνθρωποι.
* Αναζητήστε στη δουλειά του Άντον Χάνγκσλι στο Instagram (@hangschlitt) ή στην προσωπική του ιστοσελίδα antonhangschlitt.de
