Αφού επιλεγούν οι παρεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης που θα γίνουν στο ακίνητο, αφού βρεθεί ο τρόπος χρηματοδότησής τους και υπολογιστεί η χρησιμότητα και η αποδοτικότητά τους, μπορεί να ανοίξει η συζήτηση και για την επιλογή της πηγής ενέργειας. Θα ποντάρουμε στο ηλεκτρικό ρεύμα, θα μείνουμε στο πετρέλαιο ή θα στραφούμε στο φυσικό αέριο;
Η ενεργειακή κρίση που ξέσπασε μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία μάς επέτρεψε να βγάλουμε αρκετά συμπεράσματα αλλά και να εξοικειωθούμε με τον τρόπο λειτουργίας της αγοράς. Μάθαμε, για παράδειγμα, ότι το κόστος της ενέργειας καθορίζεται με βάση τις εξελίξεις στα χρηματιστήρια και ως εκ τούτου είναι απολύτως ρευστό. Το φυσικό αέριο, που σήμερα κοστολογείται στο χρηματιστήριο του Άμστερνταμ προς 30-32 ευρώ η μεγαβατώρα, προ τριετίας κόστιζε 10 φορές περισσότερο. Και αν πριν από δέκα χρόνια συζητούσαμε δημοσίως σχετικά με το κατά πόσο είναι δόκιμο να εγκαταλείψουμε το αέριο για το πετρέλαιο θέρμανσης, σήμερα δεν υπάρχει κανένας που να υποστηρίζει κάτι τέτοιο, διότι πολύ απλά το φυσικό αέριο παραμένει από τις οικονομικότερες λύσεις για την κάλυψη των αναγκών θέρμανσης και παραγωγής ζεστού νερού χρήσης.
Μάθαμε επίσης να ασχολούμαστε κάθε μήνα με την «τιμή χονδρικής» του ρεύματος –άλλη μία χρηματιστηριακή διαδικασία γίνεται καθημερινά για τη διαμόρφωσή της– καθώς αυτή είναι που καθορίζει και το πόσο θα πληρώνουμε για το ηλεκτρικό ρεύμα. Εκεί γύρω στο καλοκαίρι του 2021, ξυπνήσαμε ένα πρωί και μάθαμε ότι η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος είναι «κυμαινόμενη», με αποτέλεσμα να μπορεί να φτάσει στα ύψη ανάλογα με τις συνθήκες σε διεθνές επίπεδο, αλλά φυσικά και με βάση τα κερδοσκοπικά παίγνια.
Ποιο είναι το συμπέρασμα; Δεν υπάρχουν «σταθερές» όταν μιλάμε για τις τιμές πώλησης της ενέργειας. Σήμερα, η μία πηγή είναι φθηνότερη και αύριο είναι η άλλη. Επίσης, εκτός από αυτή καθαυτή την τιμή της ενέργειας, παίζει ρόλο και η τεχνολογία που χρησιμοποιούμε για τη χρήση της. Ρεύμα καταναλώνει το ηλεκτρικό καλοριφέρ, ρεύμα καταναλώνει και η αντλία θερμότητας. Το πρώτο είναι ο ακριβότερος τρόπος να καλύψει κανείς τις ανάγκες θέρμανσης και η δεύτερη μπορεί, υπό προϋποθέσεις, να αναδειχθεί στην πιο οικονομική λύση.
Ιδού λοιπόν τα υπέρ και τα κατά της κάθε πηγής ενέργειας:
1. Πετρέλαιο: Μπορεί να καλύψει μόνο τις ανάγκες θέρμανσης και παραγωγής ζεστού νερού χρήσης. Ο καταναλωτής εξαρτάται άμεσα από τη διεθνή τιμή του πετρελαίου αλλά και από την ισοτιμία του ευρώ με το δολάριο. Με την τιμή του πετρελαίου θέρμανσης περίπου στο 1,17 ευρώ, τουλάχιστον κατά την έναρξη της χειμερινής περιόδου, η αναγωγή σε κιλοβατώρες, ώστε να μπορεί να γίνει σύγκριση τιμής, βγάζει περίπου 11 λεπτά, αν ο καυστήρας λειτουργεί ικανοποιητικά αποδίδοντας περίπου στο 90%. Το πετρέλαιο θέρμανσης απαιτεί έξοδα συντήρησης σε ετήσια βάση, ενώ υπάρχει η «απειλή» της απαγόρευσης χρήσης του ύστερα από κάποια χρόνια, λόγω της απόφασης να περιοριστούν οι εκπομπές ρύπων. Στην τρέχουσα συγκυρία, το πετρέλαιο θέρμανσης είναι ακριβότερο από το φυσικό αέριο. Είναι φθηνότερο από τα ηλεκτρικά καλοριφέρ, όχι όμως και από τα νέου τύπου κλιματιστικά ή τις αντλίες θερμότητας.
2. Φυσικό αέριο: Η τιμή λιανικής έχει υποχωρήσει περίπου στα 7 λεπτά ανά κιλοβατώρα, πολύ χαμηλότερα από τα επίπεδα που καταγράφονταν κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης. Το βασικό μειονέκτημα παραμένει η διαθεσιμότητα. Αν δεν υπάρχει αγωγός στη γειτονιά, δεν υπάρχει και πρόσβαση στο συγκεκριμένο καύσιμο, το οποίο, όπως και το πετρέλαιο, χρησιμοποιείται για θέρμανση και ζεστό νερό χρήσης. Η επένδυση που απαιτείται για να χρησιμοποιηθεί το φυσικό αέριο από το νοικοκυριό παραμένει μικρότερη σε σχέση με την εγκατάσταση αντλίας θερμότητας.
Στην τρέχουσα συγκυρία, το πετρέλαιο θέρμανσης είναι ακριβότερο από το φυσικό αέριο, αλλά είναι φθηνότερο από τα ηλεκτρικά καλοριφέρ.
3. Ηλεκτρικό ρεύμα: Είναι ταυτόχρονα η φθηνότερη και η ακριβότερη λύση για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών ανάλογα με τις συσκευές που διαθέτει το νοικοκυριό. Ενώ τα ηλεκτρικά καλοριφέρ και οι καυστήρες κατατάσσονται στις ακριβότερες λύσεις, τα κλιματιστικά τύπου inverter αλλά και οι αντλίες θερμότητας μπορεί να αποδειχθούν οι φθηνότερες λύσεις. Επίσης, το ηλεκτρικό ρεύμα μπορεί να καλύψει όλες τις ανάγκες: όχι μόνο θέρμανση και ζεστό νερό χρήσης, αλλά και την ψύξη. Στην παρούσα φάση, η μέση τιμή πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας μαζί με τις συμπληρωματικές χρεώσεις (ΔΕΔΔΗΕ, ΑΔΜΗΕ) διαμορφώνεται περίπου στα 22-23 λεπτά του ευρώ. Αυτή η τιμή –που φαίνεται τριπλάσια από την αντίστοιχη του φυσικού αερίου και διπλάσια από αυτήν του πετρελαίου θέρμανσης εκφρασμένη σε κιλοβατώρες– δεν είναι άμεσα συγκρίσιμη. Η ηλεκτρική κιλοβατώρα ταυτίζεται με τη θερμική, αν χρησιμοποιείται ένας μηχανισμός με αντιστάσεις όπως είναι το ηλεκτρικό καλοριφέρ. Γι’ αυτό και το ηλεκτρικό καλοριφέρ είναι η ακριβότερη λύση. Όμως, μια αντλία θερμότητας μπορεί να παράγει τρεις ή και τέσσερις θερμικές κιλοβατώρες για κάθε ηλεκτρική κιλοβατώρα που καταναλώνει, γι’ αυτό και θεωρείται από τις φθηνότερες λύσεις για τις ανάγκες ψύξης και θέρμανσης. Η τιμολόγηση του ηλεκτρικού ρεύματος αποτελεί γνωστό πλέον πονοκέφαλο για τα νοικοκυριά, που καλούνται να αποφασίσουν αν θα εγγραφούν στο σταθερό ή στο κυμαινόμενο τιμολόγιο. Το ηλεκτρικό ρεύμα έχει μια ιδιαιτερότητα που δεν υπάρχει σε καμία άλλη μορφή ενέργειας: είναι η μοναδική πηγή στην οποία το νοικοκυριό μπορεί να γίνει «παραγωγός», κατεβάζοντας το κόστος στο χαμηλότερο δυνατό επίπεδο.
