Τα κτίρια που έκλεψαν την παράσταση το 2025

Από τη Νέα Υόρκη μέχρι το Κάιρο και τη Σαγκάη, αυτές οι δημιουργίες μάς απασχόλησαν τη φετινή χρονιά. Προχωράμε προς μια αρχιτεκτονική του μέτρου και της βιωσιμότητας ή το πρώτο μέλημα είναι το δέος και ο εντυπωσιασμός;

τα-κτίρια-που-έκλεψαν-την-παράσταση-το-2-563907145 (Φωτογραφία: Stephen Hiltner/The New York Times)
(Φωτογραφία: Stephen Hiltner/The New York Times)
Φόρτωση Text-to-Speech...

Σύγχρονες λύσεις για τη σύγχρονη τέχνη

New Museum, Μανχάταν, Νέα Υόρκη

Τα κτίρια που έκλεψαν την παράσταση το 2025-1
(Φωτογραφία: Dean Kaufman)

Πού βρίσκεται; Στο Μπόουερι, που τα τελευταία χρόνια είναι το κέντρο ενός έντονου «εξευγενισμού» και λόγω της μεταφοράς του New Museum. Η καινούργια επέκταση εφάπτεται του παλιού κτιρίου, το οποίο χτίστηκε στη γειτονιά το 2007. 

Σε αριθμούς: Με περίπου 5.500 τ.μ., το επταώροφο νέο κτίριο θα διπλασιάσει τους εκθεσιακούς χώρους του μουσείου. Κόστος; Περίπου 75 εκατομμύρια ευρώ μόνο για την κατασκευή – μέρος μιας συνολικής καμπάνιας ύψους 115 εκατομμυρίων.

Κοιτώντας κανείς την εφαπτόμενη επέκταση που σχεδίασε το διάσημο αρχιτεκτονικό γραφείο των ΟΜΑ, πιστεύει ότι βλέπει ένα ξεχωριστό, καινούργιο κτίριο. Στην πραγματικότητα, όμως, αυτή ενσωματώνεται και επικοινωνεί αρμονικά με την υπάρχουσα εσωτερική δομή του παλιού κτιρίου. Έτσι, η κτιριακή –και όχι μόνο– ιστορία του εν λόγω μουσείου σύγχρονης τέχνης θα συνεχιστεί αδιάκοπη, φιλοξενώντας μάλιστα και το πολιτιστικό incubator NEW INC, καθώς και στούντιο για καλλιτέχνες σε residency.

Οι Φαραώ στον 21ο αιώνα

Μεγάλο Αιγυπτιακό Μουσείο, Κάιρο, Αίγυπτος

Τα κτίρια που έκλεψαν την παράσταση το 2025-2
(Φωτογραφία: Stephen Hiltner/The New York Times)

Πού βρίσκεται; Περίπου 20 χλμ. από το κέντρο της αιγυπτιακής πρωτεύουσας, με φόντο τη Νεκρόπολη της Γκίζας και τις Μεγάλες Πυραμίδες.

Σε αριθμούς: Σε μια «αχανή» έκταση (470.000 τ.μ.) φιλοξενεί περισσότερα από 50.000 αντικείμενα, ξεκινώντας από τις απαρχές του αιγυπτιακού πολιτισμού και φτάνοντας μέχρι τα ρωμαϊκά χρόνια – ανάμεσά τους και ένα ξύλινο πλοίο 4.500 ετών που ανήκε στον Χέοπα. Tο κόστος της κατασκευής του ξεπέρασε το 1 δισ. ευρώ.

Από την εκκίνηση των εργασιών μέχρι την ολοκλήρωση της κατασκευής του πέρασαν περίπου δύο δεκαετίες. Σχεδιασμένο από το αρχιτεκτονικό γραφείο Heneghan Peng με τέτοιο τρόπο ώστε να ακολουθεί τις καμπύλες της ερήμου, ανταποκρίνεται απόλυτα στη μορφολογία του γύρω τοπίου, χωρίς να επισκιάζει τις κοντινές πυραμίδες. Φυσικό φως, ανοιχτές αίθουσες και σχεδιασμός-φόρος τιμής στον αρχαίο αιγυπτιακό πολιτισμό δίνουν μια μνημειώδη αίσθηση στους επισκέπτες. Μάλιστα, ήδη από τα εγκαίνια (1η Νοεμβρίου) κατάφερε να «πλασαριστεί» ως ένα νέο πολιτιστικό τοπόσημο με παγκόσμια ακτινοβολία. Ο Αιγύπτιος πρόεδρος Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι έχει κάθε λόγο να τρίβει τα χέρια του, ελλοχεύει όμως ένας κίνδυνος: μήπως ένα τόσο «φαραωνικό» πρότζεκτ ακροβατεί με την αρχιτεκτονική ύβρη;

Πολυτέλεια από πέτρα

Desert Rock Resort, Τζέντα, Σαουδική Αραβία

Τα κτίρια που έκλεψαν την παράσταση το 2025-3
(Φωτογραφία: John Athimaritis)

Πού βρίσκεται; Μεταξύ των πόλεων Αλ Ουάτζ και Ούμλουτζ, περίπου 500 χλμ. βόρεια της Τζέντα.

Σε αριθμούς: Το ξενοδοχείο-θέρετρο άρχισε να λειτουργεί στις αρχές του 2025, σε έκταση 30.000 τ.μ. ανάμεσα στους βραχώδεις σχηματισμούς της περιοχής. Διαθέτει 54 βίλες και 10 σουίτες, όλες με ιδιωτική πισίνα, ενώ οι τιμές για τις πρώτες αγγίζουν τα 1.866 δολάρια τη βραδιά. Το κοντινότερο αεροδρόμιο απέχει 20 λεπτά οδικώς.

Κατασκευάστηκε από το αρχιτεκτονικό γραφείο Oppenheim με στόχο να ενσωματωθεί πλήρως στο φυσικό τοπίο, ενώ τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν είναι συμβατά με την έννοια της πράσινης ανάπτυξης. Υπάρχουν διαφόρων ειδών βίλες, με ορισμένες από αυτές να είναι χτισμένες, κυριολεκτικά, εντός των βράχων. Η σχεδίαση και η φιλοσοφία του θερέτρου ενισχύουν την εμπειρία του «βιώσιμου τουρισμού» και γι’ αυτό οι ιδιοκτήτες του διοργανώνουν εκδρομές, πεζοπορίες και δραστηριότητες που ενισχύουν την επαφή των ενοίκων με το τοπίο.

Μια όπερα που «χορεύει»

Grand Opera House, Σαγκάη, Κίνα

Τα κτίρια που έκλεψαν την παράσταση το 2025-4

Πού βρίσκεται; Κοντά στο πάρκο Χουτάν, στις όχθες του ποταμού Χουάνγκπου, εκεί όπου η Σαγκάη επαναπροσδιορίζει τον ρόλο της ως παγκόσμια μητρόπολη.

Σε αριθμούς: Tρεις αίθουσες παραστάσεων (2.000, 1.200 και 1.000 θέσεων), χώροι για πρόβες, κινηματογραφικές αίθουσες, βιβλιοθήκες, εστιατόρια και ο δημόσιος χώρος μιας πλατείας ανοιχτής για 24 ώρες το 24ωρο, 365 μέρες τον χρόνο.

Στο εσωτερικό, μετάξι και δρύινα πατώματα επιλεγμένα για τις ακουστικές τους ιδιότητες δημιουργούν μια «γήινη» ατμόσφαιρα. Στο εξωτερικό, το λευκό χρώμα που δεσπόζει και η ρευστότητα της κίνησης δίνουν μια κάπως «απόκοσμη» αίσθηση στους θεατές και τους επισκέπτες αυτού του μεγαλεπήβολου πρότζεκτ, το οποίο, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, θα πρέπει να παραδοθεί στο κοινό στο τέλος της χρονιάς· ένα εντυπωσιακό κτίριο από τη συνεργασία των αρχιτεκτονικών γραφείων Snohetta και ECADI, που μοιάζει να «χορεύει».

Ιστορίες μεταναστών

Fenix Museum, Ρότερνταμ, Ολλανδία

Τα κτίρια που έκλεψαν την παράσταση το 2025-5
(Φωτογραφία: Iwan Baan)

Πού βρίσκεται; Στη χερσόνησο Κάτεντρεχτ, στις όχθες του ποταμού Μεύση (Μάας), απέναντι από το κτίριο που κάποτε στέγαζε την ακτοπλοϊκή γραμμή Holland America, την αφετηρία δηλαδή για να περάσουν στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα. 

Σε αριθμούς: Στεγασμένο σε μια πρώην αποθήκη του λιμανιού, ηλικίας 100 και πλέον ετών, εκτείνεται σε περισσότερα από 10.000 τ.μ. ανοιχτά προς το κοινό, φιλοξενώντας περισσότερα από 150 έργα και αντικείμενα αφιερωμένα στη μετανάστευση, ενώ το εντυπωσιακό installation Suitcase Labyrinth συγκεντρώνει 2.000 βαλίτσες ανθρώπων από όλο τον κόσμο∙ ιδανική ευκαιρία, δηλαδή, για να ακουστούν οι ιστορίες τους.

Οι ελικοειδείς διάδρομοι είναι συνυφασμένοι στο μυαλό μας με τα υπόγεια πάρκινγκ. Στην περίπτωση όμως του Fenix, το αρχιτεκτονικό γραφείο MAD Architects, που ανέλαβε την αναδιαμόρφωση του χώρου, αποφάσισε να ενώσει το βιομηχανικό παρελθόν της πόλης με το μέλλον μέσα από το Tornado, μια «φιδογυριστή» εξωτερική σκάλα από ατσάλι και ξύλο που φτάνει στα 24 μέτρα ύψος και προσφέρει θέα 360 μοιρών στο λιμάνι της πόλης. Έτσι, οι επισκέπτες που περιηγούνται στον χώρο, και στα δύο διαφορετικά επίπεδα του μουσείου, νιώθουν ότι βρίσκονται σε μια τεράστια αίθουσα αναμονής για το επόμενο (υπερατλαντικό) ταξίδι. Ένας φόρος τιμής στους μετανάστες που κάποτε ξεκινούσαν από εδώ την αποδημία τους.

Σαν τα φτερά του γερακιού

Τα κτίρια που έκλεψαν την παράσταση το 2025-6
(Φωτογραφία: Mohamed Somji)

Εθνικό Μουσείο Zayed, Άμπου Ντάμπι, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα 

Πού βρίσκεται; Στο νησί Σαντιγιάτ, το οποίο έχει μετατραπεί σε πολιτιστικό και τουριστικό κέντρο διεθνούς φήμης.

Σε αριθμούς: Το μουσείο φιλοξενεί έξι μόνιμες γκαλερί, καθώς και χώρους για περιοδικές εκθέσεις. Καλύπτει ένα ταξίδι 300.000 ετών ανθρώπινης ιστορίας και προϊστορίας, από τις πρώτες ενδείξεις ανθρώπινης παρουσίας στην περιοχή έως τη σύγχρονη εποχή. Αναμένεται να ανοίξει για το κοινό στις 3 Δεκεμβρίου 2025.

Είναι αφιερωμένο στον ιδρυτή των ΗΑΕ, Ζάγιεντ μπιν Σουλτάν αλ Ναχιάν. Σχεδιάστηκε από το αρχιτεκτονικό γραφείο Foster + Partners και ο εντυπωσιακός σχεδιασμός του στηρίζεται σε πέντε «φτερά» που θυμίζουν το πέταγμα του γερακιού. Συνδέεται με έναν υπαίθριο κήπο που εκτείνεται προς τη θάλασσα και ενσωματώνει τοπία (έρημο, όαση) και εγκαταστάσεις που εμπλέκουν άμεσα τους επισκέπτες. Το μουσείο ονομάστηκε «εθνικό», καθώς λειτουργεί ως μια αφήγηση της ταυτότητας, της ιστορίας και του πολιτισμού των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.

comment-below Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή

Editor’s Pick

ΤΙ ΔΙΑΒΑΖΟΥΝ ΟΙ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ

MHT