Η μυθοπλασία συνήθως στρογγυλεύει, η οικονομία στην αφήγηση αφαιρεί, η φαντασία μεταμορφώνει το πραγματικό σε κάτι περίπου πραγματικό – διαβάζοντας την Ντόρις Λέσινγκ (1919-2013), σκέφτομαι ότι αυτές οι συνθήκες δεν την αφορούν ιδιαίτερα. Το σκεφτόμουν σε πολλά σημεία στο Χρυσό σημειωματάριο, για παράδειγμα, και το σκέφτηκα και τώρα διαβάζοντας την Καλή τρομοκράτισσα: οι τόσο ισχυρές δόσεις ρεαλισμού θα σας παραξενέψουν, στην αρχή τουλάχιστον. Πώς, π.χ., θα πάρει ρεύμα ένα υπό κατάληψη σπίτι; Θα πρέπει να γίνουν συζητήσεις, θα πρέπει κάποιος να πάει στη δημοτική υπηρεσία, θα πρέπει να έρθει ένας τεχνικός κ.λπ.
Υπάρχει, λοιπόν, αυτό το σπίτι και υπάρχει μια φιλόδοξη ομάδα ερασιτεχνών «επαναστατών», ιδεαλιστών της μεσαίας βρετανικής τάξης στο Λονδίνο της δεκαετίας του ’80, οι οποίοι καλλιεργούν την ψευδαίσθηση ότι θα αλλάξουν τον κόσμο. Η Καλή τρομοκράτισσα κυκλοφόρησε στην Αγγλία πριν από ακριβώς σαράντα χρόνια, το φθινόπωρο του 1985, στην καρδιά της θατσερικής περιόδου, στη σκιά επιθέσεων του IRA, μια ανάσα πριν από την κατάρρευση του κομμουνιστικού μετώπου στην Ανατολική Ευρώπη και τη Σοβιετική Ένωση. Σε μια περίοδο, δηλαδή, πολιτικά φορτισμένη.
Η Λέσινγκ εδώ επιστρέφει στα πρώτα της, πιο πολιτικά βιβλία, αλλά το μυθιστόρημα δεν είναι μόνο πολιτικό. Η κεντρική της ηρωίδα, μέλος της ομάδας, είναι η 36χρονη Άλις, μια «μητέρα» για τον Τζάσπερ, με τον οποίο διατηρεί μια προβληματική σχέση, αλλά και για τους «συντρόφους» στο υπό κατάληψη σπίτι. Είναι πρακτική και φροντιστική, αναπληρώνοντας τρόπον τινά τη σχέση της με τη δική της μητέρα. Αυτή η ψυχαναλυτική προσέγγιση ξεκλειδώνει τον χαρακτήρα της και αντί για μια «καλή τρομοκράτισσα», που δεν είναι, εμφανίζεται μια τραυματισμένη γυναίκα. Το πολιτικό στοιχείο μπλέκεται με το προσωπικό, όπως ακριβώς συμβαίνει, και την ίδια στιγμή που κάποιοι άνθρωποι συζητάνε για το πώς θα φτιάξουν μια βόμβα, έχουν επίσης ερωτικές επιθυμίες, συναισθηματικά βάρη, απωθημένα, αναμνήσεις κ.ά.
Όταν το τελειώσετε ή πριν το αρχίσετε, μπορείτε να δείτε το Μια μάχη με την άλλη στο σινεμά –έχει ενδιαφέρον η σύγκριση της επαναστατικότητας, με χτυπητές διαφορές και ομοιότητες–, ενώ για μια περαιτέρω διερεύνηση προτείνω τα Φλογοβόλα της Ρέιτσελ Κούσνερ, το Μάο ΙΙ του Ντελίλο, τον Μυστικό πράκτορα του Κόνραντ ή ακόμα και τους Κηπουρούς του Μπέρναμ Γουντ της Έλενορ Κάτον. Λόγια, πράξεις, όνειρα, αλλά ο κόσμος μένει ίδιος.
Η καλή τρομοκράτισσα της Ντόρις Λέσινγκ κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα, σε μετάφραση Έφης Τσιρώνη.
