Την ανακοίνωση του Νόμπελ ακολούθησε η παραδοσιακή σύντομη τηλεφωνική συνέντευξη με τον νικητή, η οποία αναρτάται στη σελίδα των βραβείων. Εκεί ο Λάσλο Κρασναχορκάι χρησιμοποίησε τη λέξη «καταστροφή» για να σχολιάσει τη βράβευσή του – ήταν απλώς ένας φόρος τιμής στην εκκεντρική αντίδραση του Σάμουελ Μπέκετ το 1969. Εν προκειμένω ο Κρασναχορκάι παραδέχτηκε ότι νιώθει πολύ χαρούμενος και πολύ περήφανος. Το αγαπημένο μου σχόλιο σε τέτοιες περιπτώσεις εξακολουθεί να είναι εκείνο του Αλμπέρ Καμί, που το 1957 έγραψε στο ημερολόγιό του για το Νόμπελ το εξής: «Περίεργο συναίσθημα συντριβής και μελαγχολίας».
Πριν από λίγα χρόνια, σε συνέντευξή του στο Paris Review, ο Κρασναχορκάι ρωτήθηκε γιατί δεν βάζει (σχεδόν καθόλου) τελείες. Είπε: «Είχα πάντα φίλους, αλλά μόνο έναν κάθε φορά. Και με κάθε φίλο είχα μια σχέση στην οποία μιλούσαμε ο ένας στον άλλον μόνο με μονολόγους. Μια μέρα, ένα βράδυ, μιλούσα εγώ. Την επόμενη μέρα ή νύχτα, μιλούσε εκείνος. Αλλά ο διάλογος ήταν διαφορετικός κάθε φορά, γιατί θέλαμε να πούμε κάτι πολύ σημαντικό στον άλλον. Κι όταν θέλεις να πεις κάτι πολύ σημαντικό, και θέλεις να πείσεις τον άλλον ότι αυτό είναι πολύ σημαντικό, δεν χρειάζεσαι τελείες, αλλά ανάσες και ρυθμό· ρυθμό, ταχύτητα και μελωδία».
Το καλοκαίρι του ’18, το LitHub ρώτησε 20 συγγραφείς ποια είναι η αγαπημένη τους συλλογή διηγημάτων. Ο Κρασναχορκάι απάντησε στέλνοντας οκτώ τίτλους, όχι όμως συλλογές διηγημάτων. Αφηρημένος. Το περιοδικό δημοσίευσε τις προτάσεις του, παρ’ όλα αυτά. Ήταν βιβλία Ούγγρων, Πολωνών, Σέρβων, Ρουμάνων. Και το Η συλλογή των 39 στο σφυρί του Πίντσον. Ο ίδιος πάντως πέρασε τη νεότητά του διαβάζοντας το Κάτω απ’ το ηφαίστειο του Λόουρι, το οποίο είχε στη μία του τσέπη, ενώ στην άλλη είχε κάποιον Ντοστογιέφσκι.
Το καλύτερο που έχω διαβάσει για την εμπειρία της ανάγνωσης του Κρασναχορκάι το έχει γράψει ο Τζέιμς Γουντ σε άρθρο του στο New Yorker το 2011: «Το να τον διαβάζει κανείς είναι λίγο σαν να βλέπει μια ομάδα ανθρώπων να στέκονται σε κύκλο σε μια πλατεία, να φαίνονται σαν να ζεσταίνουν τα χέρια τους σε μια φωτιά, μόνο και μόνο για να ανακαλύψει, καθώς πλησιάζει, ότι δεν υπάρχει καμία φωτιά και ότι είναι συγκεντρωμένοι γύρω από το απόλυτο τίποτα».
*Οι εκδόσεις Πόλις μεταφράζουν με συνέπεια τον Λάσλο Κρασναχορκάι εδώ και μία δεκαετία. Εντός ημερών θα κυκλοφορήσει και το καινούργιο του μυθιστόρημα, Πάει και το φραντζολάκι, σε μετάφραση Μανουέλας Μπέρκι.
