Έχει κάτι αυτό το κορίτσι, κάτι που με κάνει να αδυνατώ να θυμηθώ το πώς ανακάλυψα τη μουσική της, αυτό το καλοκαίρι. Το μόνο σίγουρο είναι πως άκουσα αμέτρητες φορές το τραγούδι της «Au revoir». Γεννημένη το 1999 στο Παρίσι και μάλιστα όχι σε νοσοκομείο αλλά στο σπίτι των γονιών της, πήρε το μικρό της όνομα –με το οποίο κάνει καριέρα, γραμμένο με λατινικούς χαρακτήρες– από τη Μελίνα Μερκούρη. Το επώνυμό της, πληροφοριακά, είναι Βλάχου. Ο ήχος των τραγουδιών της, με τους ελληνικούς στίχους, είναι την ίδια στιγμή παραδοσιακός και σύγχρονος, ενώ η ελαφρώς γαλλική προφορά που έχει όταν τα ερμηνεύει τους δίνει έξτρα χαρακτήρα. Το ραντεβού μας έχει δοθεί στο WhatsApp και μου φαίνεται κάπως ρετρό το ότι μιλάμε χωρίς να τη βλέπω από το παράθυρο κάποιας οθόνης. Κάπως αισθάνομαι σαν να έχω χρονομεταφερθεί στη δεκαετία του 1990 και να παίρνω τηλέφωνο, στο σταθερό, μία συμμαθήτριά μου για να μιλήσουμε για μουσική.
Με ρίζες στην Αλεξάνδρεια
«Η μητέρα μου είναι Γαλλίδα, ο πατέρας μου Έλληνας, είναι και οι δύο επαγγελματίες μουσικοί», μου λέει. Συναντήθηκαν στο Παρίσι, όπου ο μπαμπάς της έφτασε το 1990, με μια υποτροφία του Ιδρύματος Ωνάση, για να συνεχίσει τις σπουδές του στη μουσική. Εκτός από την ίδια απέκτησαν ένα ακόμα παιδί, τον κατά τρία χρόνια μικρότερο Ανατόλ, που ενώ έκανε κι εκείνος μουσική ως παιδί, πλέον ασχολείται με το σκάκι. Μάλιστα, αγωνίζεται με τα ελληνικά χρώματα. «Στο σπίτι, όταν ήμασταν μικρά παιδιά, ο πατέρας μου μας μιλούσε στα ελληνικά. Μέχρι το δημοτικό, εγώ είχα δυσκολία στην έκφραση, καταλάβαινα τι μου έλεγε αλλά του απαντούσα στα γαλλικά. Πλέον, συζητάμε στην ίδια γλώσσα». Τα καλοκαίρια, η εξάσκηση συνεχιζόταν στην Αγία Παρασκευή, όπου περνούσαν οικογενειακώς δύο μήνες, στο σπίτι της γιαγιάς και του παππού της.
Μου κάνει εντύπωση που παραθέριζαν σε ένα βόρειο προάστιο της Αθήνας. «Δεν έχουμε σπίτι σε κάποιο χωριό ή νησί, γιατί οι γονείς του πατέρα μου ήρθαν στην Ελλάδα από την Αλεξάνδρεια», μου εξηγεί. Αυτές οι ρίζες «ακούγονται» στη μουσική της. Έχει επισκεφτεί τη γη των προγόνων της; «Ω, ναι, πήγαμε με τους γονείς μας όταν εγώ ήμουν έξι χρονών, ήταν το πρώτο ταξίδι που κάναμε εκτός Γαλλίας και Ελλάδας. Το θυμάμαι πολύ καλά γιατί είχαμε πάει να βρούμε το σχολείο και το σπίτι της γιαγιάς μου. Το σχολείο υπήρχε ακόμη, με τα παλιά του θρανία. Στη θέση του σπιτιού, όμως, είχε ανοίξει ένα σούπερ μάρκετ». Όσο ήταν μαθήτρια, κάθε Σάββατο πήγαινε στο Ελληνικό Σχολείο του Παρισιού. «Εκεί, έμαθα να γράφω και να διαβάζω στην πατρική μου γλώσσα. Κάναμε, όμως, και άλλα πράγματα: ιστορία, λογοτεχνία…».
Από τα «Παιδιά του Πειραιά» στη Ριάνα
Φοίτησε σε μουσικό γυμνάσιο, στο οποίο για να γίνει δεκτή έπρεπε να περάσει από ακρόαση. Αφού έδωσε εξετάσεις στο κλασικό βιολί, το οποίο είναι το πρώτο της όργανο (πλέον, στις συναυλίες της, παίζει ούτι), και στη φωνή, ζήτησε να πει ένα ακόμα τραγούδι, ελληνικό. Ήταν το «Μήλο μου κόκκινο» που άρεσε πολύ στους δασκάλους της και, αυτόματα, της έδωσαν το προσωνύμιο «la grecque». Όταν κάποιος στο σχολείο ήθελε να διασταυρώσει κάτι για την ελληνική ιστορία, τη φιλοσοφία ή την αρχαιότητα στρεφόταν σε εκείνη, λες και ήταν «ειδικός επί παντός ελληνικού», παρότι τις περισσότερες φορές δεν είχε ιδέα για όσα τη ρωτούσαν. «Στο τέλος κάθε σχολικής χρονιάς κάναμε μια παράσταση και πάντα μου ζητούσαν, επειδή με λένε Μελίνα, να τους πω τα “Παιδιά του Πειραιά”», μου αφηγείται.
Με τι μουσική μεγάλωσε; Στο σπίτι τους ακουγόταν συνεχώς ο ήχος από το ούτι, το μπουζούκι και την κιθάρα που έπαιζε ο πατέρας της και από το βιολί, που ήταν το όργανο της μητέρας της, ενόσω οι δυο τους εξασκούνταν, καθώς συμμετείχαν σε κονσέρτα και άλλες εκδηλώσεις, ή δίδασκαν. Μέχρι σήμερα, μάλιστα, έχουν έναν σύλλογο που έχει ως στόχο τη διάδοση της παραδοσιακής ελληνικής μουσικής. Η ίδια, τραγουδούσε από πάντα στα ελληνικά, παρότι είχε και άλλα ακούσματα –αραβικά, τουρκικά– από το πολυπολιτισμικό Παρίσι. «Στο σχολείο, άκουγα πολύ ποπ: Lady Gaga, Ριάνα. Ένα τραγούδι της Ριάνα που μου είχε κολλήσει ήταν το «Photographs» από το άλμπουμ της «Rated R». Μου άρεσε πολύ και η Σακίρα. Από Ελληνίδες, η Αρετή Κετιμέ». Άκουγε, όμως, και αυτό το είδος που στη Γαλλία το αποκαλούν «musiques du monde» (μουσικές του κόσμου).
Συνεχίζουμε να μιλάμε για μουσική, έχουμε παρόμοια ακούσματα καθώς μεγάλωσα ακούγοντας (και) pop arabe στο MCM, ενώ οι μακρινές μου ρίζες στην Τουρκία και την Αίγυπτο με έκαναν, σε μεγαλύτερη ηλικία, να θέλω να γνωρίσω τους μουσικούς πολιτισμούς των προγόνων μου. Αρέσει και στους δυο μας η Ίμα Σούμακ και η Μαντόνα.
«Αυτό που κάνει είναι πολυδιάστατο, έχει σχέση με την περφόρμανς, με τον χορό», μου λέει για τη Βασίλισσα της Ποπ. «Όταν ήμουν στις τελευταίες τάξεις του Δημοτικού είχα κολλήσει με το “Mon amie la rose”», προσθέτει για την όλο ημιτόνια διασκευή που είχε κάνει η Νατάσα Άτλας στη ’60s επιτυχία της Φρανσουάζ Αρντί. Μετά η κουβέντα πάει στον Γαλλοαλγερινό Καλέντ, που είναι μέγκα σταρ στη Γαλλία, και στην Τεοντορά. Πρόκειται για μια Γαλλοκονγκολέζα ερμηνεύτρια, που συνδυάζει τον άφρο ήχο με την ποπ και, μάλιστα, ως παιδί, είχε ζήσει για ένα διάστημα στην Ελλάδα.
Παρίσι – Ελευσίνα – Αθήνα
Στο YouTube, εκτός από βίντεο με δικά της τραγούδια, έχουν ανέβει και με τις διασκευές που ερμηνεύει στα λάιβ της, ανάμεσά τους μία ψυχεδελική εκδοχή τού παραδοσιακού «Σάλα σάλα», την οποία έκανε με το σχήμα των Ko Shin Moon. Στην ίδια πλατφόρμα, το βιντεοκλίπ του τραγουδιού της «Κάνω τράκα» κοντεύει να φτάσει τις 100 χιλιάδες προβολές, ενώ ένα κλιπ με ένα απόσπασμά του έχει ξεπεράσει στο TikTok τις 630 χιλιάδες αναπαραγωγές.
Το EP της περιλαμβάνει πέντε κομμάτια. Τη ρωτάω αν τα υπόλοιπα τραγούδια που λέει στις συναυλίες της είναι παραδοσιακά. «Ναι, αλλά και δικά μου, που δεν έχουν κυκλοφορήσει ακόμη». Παρότι η συναυλία της στο Gazarte είναι η πρώτη της «σόλο» στην Ελλάδα, δεν είναι αυτή η παρθενική της εμφάνιση στη χώρα μας. Τον Ιούνιο του 2023 είχε συμμετάσχει στο «Μυστήριο 57: Ακροβατώντας στην Ελευσίνα», μία ελληνογαλλική παραγωγή που παρουσιάστηκε στο πλαίσιο της 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, ενώ φέτος το καλοκαίρι άνοιξε ένα λάιβ της Μαρίνας Σάττι στη Θεσσαλονίκη.
Παρατηρώ το ξεχωριστό της ντύσιμο, που μοιάζει με προέκταση της μουσικής της. «Μου αρέσει το κάζουαλ με έθνικ στοιχεία. Είναι και το Παρίσι που με εμπνέει, υπάρχει το street style, υπάρχουν πολλές κουλτούρες, βρίσκεις όμορφα κοσμήματα και αξεσουάρ στα μπαζάρ, μου αρέσει να ψάχνω». Πώς είναι μια τυπική μέρα της;
«Ασχολούμαι όλη την ώρα με τη μουσική αλλά το τι ακριβώς κάνω αλλάζει ανάλογα με τις υποχρεώσεις μου. Τα πρωινά, κατεβαίνω από το διαμέρισμα που συγκατοικώ με μια φίλη μου για να αγοράσω καφέ από ένα μαγαζί που βρίσκεται ακριβώς από κάτω και τον πίνω με την ησυχία μου». Μετά, κάνει τις «δουλειές γραφείου» της, μελετάει μουσική, τραγουδάει, γυμνάζεται, ηχογραφεί στο στούντιο, κάνει πρόβες. «Γενικά, επειδή περνάω αρκετό χρόνο στο σπίτι, το EP μου το ετοίμασα εδώ, είναι δική μου παραγωγή, μέχρι και τις φωτογραφίες που βλέπετε τις έβγαλα στο διαμέρισμά μου, έχω ανάγκη το να βγαίνω, να κάνω βόλτες. Τα βράδια, χορεύω. Μου κάνει καλό».
Η Melina θα εμφανιστεί στο Gazarte Ground Stage την Παρασκευή 10 Οκτωβρίου. Εισιτήρια: More.com.
