Η χρυσή συμβουλή για κάποιον μισθωτό που θέλει να αμείβεται περισσότερο; Να «παζαρέψει» την αύξηση με βάση τις καθαρές αποδοχές. Έτσι, η «υποχρέωση» για τον υπολογισμό των κρατήσεων και του τελικού κόστος επιβαρύνει τον εργοδότη, αφού, αν η συζήτηση γίνει με βάση τα «μεικτά», υπάρχει ο κίνδυνος να καταλήξει σε ψαλίδισμα της καθαρής αύξησης μεγαλύτερο του 50% σε ό,τι αφορά το επιπλέον ποσό που θα μπει στην τσέπη. Μάλιστα, ακόμη και αν η συζήτηση γίνει επί της βάσης της ποσοστιαίας αύξησης, πάλι θα προκύψει διαφορά – και σίγουρα όχι υπέρ του εργαζομένου. Η ποσοστιαία μεταβολή στα «καθαρά» μόνο στην καλύτερη περίπτωση θα είναι ίση με την αντίστοιχη στα «μεικτά». Στη χειρότερη, θα είναι σαφώς μικρότερη. Τελικά, το τι μπορεί να μείνει από μια αύξηση των 100 ευρώ εξαρτάται από το σημερινό ύψος του μισθού. Ακολουθούν τρία παραδείγματα που ξεκαθαρίζουν το τοπίο:
1. Εργαζόμενος έχει σημερινό μισθό 900 ευρώ και αποφασίζεται αύξηση στα 1.000 ευρώ. Είναι μια πολύ σημαντική αύξηση, της τάξεως του 11,1%. Στα 900 ευρώ που είναι ο υφιστάμενος μεικτός μισθός, αντιστοιχούν 756 ευρώ καθαρά μετά την αφαίρεση φόρων και εισφορών. Στα 1.000 ευρώ θα αντιστοιχούν 824 ευρώ. Δηλαδή, από το 100άρικο θα μείνουν 68 ευρώ καθαρά και η ποσοστιαία αύξηση του 11,1% στα μεικτά θα γίνει 8,93% στα καθαρά.
2. Εργαζόμενος με σημερινό μισθό 2.000 ευρώ θα λάβει και αυτός 100 ευρώ αύξηση ή 5%. Τα δικά του καθαρά είναι σήμερα 1.464 ευρώ και μετά την αύξηση ο μισθός θα αυξηθεί κατά 61 ευρώ. Άρα, το +5% γίνεται +4,16% στα καθαρά.
3. Έχουμε και έναν εργαζόμενο που σήμερα εισπράττει 3.400 ευρώ μεικτά και αποφασίζεται να πάρει αύξηση 2,94%, στα 3.500 ευρώ. Σε αυτό το μισθολογικό κλιμάκιο, τα 100 ευρώ μεικτά σημαίνουν… 47 ευρώ καθαρά, δηλαδή λιγότερα από τα μισά. Η δε ποσοστιαία αύξηση του 2,94% στα μεικτά γίνεται 2,1% στα καθαρά. Πόσα είναι αυτά; 2.289 ευρώ μετά την αύξηση έναντι 2.242 ευρώ πριν από την αύξηση.
Μία είναι η «πηγή» του ψαλιδίσματος της αύξησης: η κλίμακα φορολογίας εισοδήματος. Ακριβώς επειδή είναι «κλίμακα», κάνει μικρότερη ζημιά στους χαμηλόμισθους και μεγαλύτερη –πολύ μεγαλύτερη– σε όσους έχουν μεικτές μηνιαίες αποδοχές άνω των 3.000 ευρώ τον μήνα.
Από αυτό το όριο και πάνω, η όποια αύξηση φορολογείται με τον ανώτατο συντελεστή της φορολογικής κλίμακας, ο οποίος φτάνει στο 44%, ενώ αν συνυπολογιστούν και οι κρατήσεις για τις ασφαλιστικές εισφορές (λίγο πάνω από 13% στην Ελλάδα μετά τις πρόσφατες μειώσεις), εξηγείται το γιατί η καθαρή αύξηση είναι η μισή (ή και μικρότερη) σε σχέση με τη μεικτή.
