Σε ποια ταινία με τη Σοφία Λόρεν μπορεί να δει κανείς το παλιό μουσείο της Ακρόπολης; Σε ποια γειτονιά του Πειραιά κορυφώνεται μία από τις πιο καλτ σκηνές καταδίωξης στην Ιστορία του κινηματογράφου; Σε ποιο σταυροδρόμι των Εξαρχείων γυρίστηκε το πιο εμβληματικό φινάλε «διεθνούς» ελληνικής ταινίας; Και τι άλλο μπορούμε να μάθουμε για την Πλάκα, την Ακρόπολη, τον λόφο του Φιλοπάππου και τους κοντινούς (ή όχι και τόσο) στην Αθήνα προορισμούς παρακολουθώντας ταινίες που γυρίστηκαν στην Ελλάδα από τα μέσα της δεκαετίας του 1950 έως σχετικά πρόσφατα και σημείωσαν μεγάλη επιτυχία εκτός συνόρων, λειτουργώντας ως «σινεμασκόπ καρτ ποστάλ από την Ελλάδα»;
Το αγκίστρι
Η πρώτη «καρτ ποστάλ από την Ελλάδα» στέλνεται μέσα από το ερωτικό θρίλερ «Το αγκίστρι» (1976, βαθμολογία IMDb 5,7) του Ερρίκου Ανδρέου, στο οποίο πρωταγωνιστεί η Μπάρμπαρα Μπουσέ. Η παρουσία της Γερμανίδας σταρ, η ομορφιά της θάλασσας και η υπέροχη μουσική του Γιώργου Χατζηνάσιου -που παραπέμπει στις γαλλικές, μελό επιτυχίες τραγουδιστριών όπως η Τζιν Μάνσον- το έκαναν να αποκτήσει, μέσα στα χρόνια, cult status. Οι πιο εμβληματικές του σκηνές γυρίστηκαν εν πλω, σε μια έρημη βραχονησίδα και στη βίλα Λεβίδη, η οποία βρίσκεται στην Παλλήνη και εμφανίζεται σε πολλές ελληνικές ταινίες.
Γοητεύουν, όμως, και πολλές σκηνές του με φόντο το κέντρο της Αθήνας. Η κάμερα κάποια στιγμή παγώνει στην Ακρόπολη, ενώ το διαμέρισμα που η Μπουσέ συναντάει τον εραστή της, αξίζει να το προσέξετε, βρίσκεται σε μία πολυτελή πολυκατοικία επί της οδού Ηρώδου Αττικού, που η είσοδός της παραμένει ίδια κι απαράλλαχτη. Απέναντί της «βλέπει» τον Εθνικό Κήπο, ενώ διαγώνια το μέγαρο που, πλέον, στεγάζει το Μουσείο Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού.
Επιχείρησις Απόλλων
Περισσότερα νοσταλγικά, βίντατζ πλάνα της Αθήνας, μπορεί κανείς να δει στην «Επιχείρηση Απόλλων» (1968, βαθμολογία IMDb 6,0). Πρόκειται για ελληνοσουηδική παραγωγή, σε σκηνοθεσία Γιώργου Σκαλενάκη. Το στόρι της θέλει έναν Γερμανό πρίγκιπα (τον ερμηνεύει ο «γόης» Τόμας Φριτς) να ερωτεύεται μια Ελληνίδα ξεναγό, που την ενσαρκώνει η Έλενα Ναθαναήλ. Καθώς ο πρίγκιπας έχει ελικόπτερο, το ρομαντικό αυτό δράμα προσφέρεται για να απολαύσει κανείς την Αθήνα από ψηλά.
Οι καλογυρισμένες του σκηνές έχουν ως φόντο τα στενά της Πλάκας και τον Λυκαβηττό, ενώ γυρίσματα έγιναν, επίσης, στο Ναύπλιο, στην Επίδαυρο και στην Κέρκυρα. Τέλος, αξίζει να γίνει ξεχωριστός λόγος στον κινηματογραφικό χρόνο που αφιερώνεται σε μία ομαδική χορογραφία που γυρίστηκε σαν βιντεοκλίπ και ξεκινάει με φόντο τον λόφο του Φιλοπάππου ενώ περνάει, μεταξύ άλλων, από τη γεμάτη καφετέριες τότε πλατεία Συντάγματος και την οδό Πανεπιστημίου.
Στέλλα
Η «Στέλλα» (1955, βαθμολογία IMDb 7,9), σε σκηνοθεσία Μιχάλη Κακογιάννη, προβλήθηκε στις Κάννες και στη συνέχεια κέρδισε τη Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας. Σε αυτή, η Μελίνα Μερκούρη ερμηνεύει μια χειραφετημένη λαϊκή τραγουδίστρια και η τελευταία της σκηνή αποτελεί, μακράν, το πιο εμβληματικό φινάλε ελληνικής ταινίας. Πού γυρίστηκε; Σε ένα σταυροδρόμι στην περιοχή των Εξαρχείων. Αν θέλετε να δείτε πόσο πολύ έχει αλλάξει μέσα στα χρόνια, απλώς κατευθυνθείτε προς τη συμβολή των οδών Καλλιδρομίου, Ιουστινιανού, Οικονόμου και Δεληγιάννη. Στα καρέ της «Στέλλας» θα αναγνωρίσετε, επίσης, την πλατεία Μοναστηρακίου και τη Ρωμαϊκή Αγορά.
Ποτέ την Κυριακή
Ένα άλλο «διεθνές» φιλμ με πρωταγωνίστρια τη Μερκούρη και τέλος ευτυχές είναι το «Ποτέ την Κυριακή» (1960, βαθμολογία IMDb 7,3) που σκηνοθέτησε ο Ζιλ Ντασέν. Εδώ, ερμηνεύει την Ίλια, μια ανεξάρτητη σεξεργάτρια που αγαπάει πολύ τους άντρες, τον Ολυμπιακό και την αρχαία τραγωδία. Σε μία από τις πιο χαρακτηριστικές του σκηνές, που γυρίστηκε νύχτα, η Ίλια προβαίνει σε μια αιρετική, δική της ανάλυση πάνω στη «Μήδεια» του Ευριπίδη, περπατώντας και συζητώντας με τον Αμερικανό φιλόσοφο Χόμερ Θρέις -που έχει έρθει στην Ελλάδα για να βρει την ευτυχία και που τον ερμηνεύει ο Ντασέν- στο άδειο Ηρώδειο, στο οποίο την προηγούμενη των γυρισμάτων δεκαετία είχαν γίνει εκτενή έργα αναστήλωσης, τόσο των κερκίδων όσο και των εξωτερικών του χώρων. Άλλες σκηνές της ταινίας γυρίστηκαν στον αγνώριστο, πλέον, Πειραιά.
Οι διαρρήκτες
Όπως είναι αναμενόμενο, σχεδόν όλες οι ταινίες που γυρίστηκαν, έστω εν μέρει, στην Αθήνα με σκοπό να κάνουν διεθνή πορεία έχουν και από ένα πλάνο στον Παρθενώνα (η «Bugonia» του Γιώργου Λάνθιμου θα είναι μία από τις εξαιρέσεις), το απόλυτο σύμβολο της πόλης. Λογικό, λοιπόν, το ότι με ένα γκρο πλαν του Ιερού Βράχου και της πόλης που απλώνεται από κάτω του ξεκινάει και το νεονουάρ «Οι διαρρήκτες» (1971, βαθμολογία IMDb 6,6), μια ταινία του Αρνί Βερνέιγ στην οποία πρωταγωνιστούν ο Ζαν Πολ Μπελμοντό και ο Ομάρ Σαρίφ (γυρίσματα έγιναν, εκτός από την Αθήνα, στην Κέρκυρα).
Το πιο ενδιαφέρον, σε επίπεδο «αστυγραφίας», κομμάτι της βρίσκεται στην αποτύπωση του Πειραιά, με φόντο τον οποίο γυρίστηκε μία από τις πιο εμβληματικές σκηνές καταδίωξης στην Ιστορία του κινηματογράφου. Η σκηνή κορυφώνεται στα στενά του λόφου της Καστέλλας, ενώ κάποια ωραία της καρέ γυρίστηκαν με φόντο το Βεάκειο Δημοτικό Θέατρο – η καταδίωξη διακόπτει μία παράσταση παραδοσιακών χορών, από αυτές που ήταν δημοφιλείς όχι μόνο το 1971 αλλά καθ’ όλη τη διάρκεια της χούντας των συνταγματαρχών.
Τα δύο πρόσωπα του Ιανουαρίου
Τα «Δύο πρόσωπα του Ιανουαρίου» (2014, βαθμολογία IMDb 6,2), μπορεί να γυρίστηκαν πριν από δέκα χρόνια -από τον Χοσέιν Αμινί, με πρωταγωνιστές τον Βίγκο Μόρτενσεν, την Κίρστεν Ντανστ και τον Όσκαρ Άιζακ-, το στόρι της, όμως (βασισμένο στο ομότιτλο βιβλίο της Πατρίσια Χάισμιθ, το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδ. Άγρα) λαμβάνει χώρα κατά τη δεκαετία του 1960. Όπως, περιέργως ή και όχι, συμβαίνει και στην «Επιχείρηση Απόλλων», καταλύτης στην εξέλιξη της πλοκής είναι ένας ξεναγός (τον ερμηνεύει ο Άιζακ). Την ταινία την προτείνουμε κυρίως για τις σκηνές της σε πολλούς αρχαιολογικούς χώρους, στην Πλάκα και στο Μοναστηράκι. Επίσης, περιλαμβάνει νοσταλγικά καρέ από την Κρήτη.
Το παιδί και το δελφίνι
Η ταινία «Το παιδί και το δελφίνι» (1957, βαθμολογία IMDb 6,2), σε σκηνοθεσία Γιαν Νεγκουλέσκου, με τη Σοφία Λόρεν στον πρωταγωνιστικό ρόλο, ξεκινάει με την παράθεση κανονικών καρτ ποστάλ από διάφορα ελληνικά νησιά –τη Ρόδο, τη Δήλο, τη Μύκονο– πριν πέσει η «κάρτα» της Ύδρας και οι τίτλοι αρχής της. Αποτελεί την πρώτη αμερικανική παραγωγή που γυρίστηκε στην Ελλάδα και την πρώτη αμερικανική ταινία που έπαιξε η Λόρεν. Κι αν η ιστορία της ταινίας -στην οποία η Ιταλίδα ντίβα του σινεμά υποδύεται μια Υδραία σφουγγαρού- ξεκινάει στο νησί, συνεχίζεται, για ένα διάστημα, στην Αθήνα.
Από αυτά τα πλάνα, έχει ενδιαφέρον να σταθεί κανείς σε εκείνα που έγιναν γύρω από την Ακρόπολη (η Διονυσίου Αρεοπαγίτου δεν είχε ακόμη πεζοδρομηθεί), αλλά και στο ότι η Σοφία Λόρεν κάθεται π-ά-ν-ω στα μάρμαρα του Παρθενώνα και τρώει το σάντουΐτς της, λες και κάθεται στο πλατύσκαλο του σπιτιού της. Γυρίσματα έγιναν και μέσα στο, κλειστό πλέον, παλιό μουσείο της Ακρόπολης, τα οποία έχουν αξία ντοκουμέντου. Θα κλείσουμε, όμως, με μια πιο γραφική και «τουριστική» της σκηνή. Κατά τη διάρκεια μιας, ουσιαστικά, επίδειξης παραδοσιακών χορών στην Ύδρα, που την είχε επιμεληθεί το σύνολο της Δόρας Στράτου, η Σοφία Λόρεν χορεύει κουνώντας ένα μαντήλι. Όπως έκανε η Μαρίνα Σάττι πέρυσι, στη σκηνή της Eurovision.
