Ίσως να μη μάθουμε ποτέ τα πραγματικά αίτια που οδήγησαν στον θάνατο ενός ανθρώπου στο πρόσφατο τραγικό γεγονός με την αρκούδα στη Δράμα. Ούτε και θα ρίξουμε το φταίξιμο στον νεκρό. Ας δούμε όμως γιατί η απαγόρευση των σκύλων στους εθνικούς δρυμούς μοιάζει μόνο –αλλά δεν είναι– παράλογη.
Ο κίνδυνος για την άγρια πανίδα. Οι οσμές, τα ούρα και ο ενθουσιασμός ενός κατοικίδιου ζώου που απολαμβάνει την ελευθερία του στη φύση φτάνουν για να διαταράξουν ανεπανόρθωτα τις ευαίσθητες ισορροπίες ενός οικοσυστήματος. Αγριόγιδα, λύκοι, ελάφια, ζαρκάδια, αλεπούδες, ακόμη και μικρότερα θηλαστικά ή πουλιά μπορεί να τρομοκρατηθούν, να αλλάξουν διαδρομές, να εγκαταλείψουν φωλιές ή νεογνά. Ο σκύλος, για τα άγρια ζώα, είναι ένας παρείσακτος θηρευτής. Δεν θέλουν να τον γνωρίσουν, να τον μυρίσουν ή να κάνουν παρεούλα μαζί του.
Ο κίνδυνος για το ίδιο το ζώο σας. Ένα αφιλτράριστο ένστικτο μπορεί να τον στείλει να κυνηγήσει μια αλεπού, να περιεργαστεί μια οχιά, να φάει κάτι που δεν πρέπει ή –όπως είδαμε πρόσφατα– να βρεθεί μούρη με μούρη μπροστά σε μια αρκούδα. Και τότε δεν υπάρχει γυρισμός. Ο σκύλος σας θα εμπλακεί· και θα βρεθεί από την πλευρά των ηττημένων.
Ειδικότερα για τις αρκούδες: Οι τυχαίες συναντήσεις με αρκούδες δεν είναι πλέον τόσο σπάνιες όσο ήταν πριν από δεκαετίες. Οι ειδικοί γνωρίζουν –και το λένε συνέχεια– ότι πρόκειται για ζώα που επιλέγουν πρώτα την αμυντική συμπεριφορά. Κάθε φορά που μπορούν να υποχωρήσουν και να εξαφανιστούν με ασφάλεια, το κάνουν. Δεν ανήκουμε άλλωστε στο μενού τους· ούτε εμείς ούτε τα κατοικίδιά μας. Αν όμως δουν έναν σκύλο να τις πλησιάζει, να γαβγίζει και να προσπαθεί να αποδείξει πόσο γενναίος σωματοφύλακας είναι, θα εκνευριστούν, ο σκύλος θα γυρίσει τρέχοντας σ’ εσάς και στο κατόπι του θα βρίσκεται ένα από τα πιο δυνατά ζώα του δάσους…
Ο κίνδυνος για το περιβάλλον. Οι εθνικοί δρυμοί δεν είναι πάρκα. Είναι το εντελώς αντίθετο: περιοχές υψηλής βιοποικιλότητας, προστατευόμενες γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο. Κάθε παρέκκλιση από το οριοθετημένο μονοπάτι μπορεί να επιβαρύνει το οικοσύστημα με μικροοργανισμούς και ασθένειες που θα πλήξουν ευάλωτους πληθυσμούς άγριων ζώων. Γι’ αυτό οι ορειβάτες που ξέρουν πού βρίσκονται, αλαφροπατούν και φροντίζουν να ελαχιστοποιούν τα ίχνη τους. Τα σκυλιά δεν μπορούν να το κάνουν αυτό. Τα σκυλιά δεν μπορούν να καταλάβουν ότι η φιλοπεριέργειά τους είναι καταστροφική. Σκάβουν, γαβγίζουν, κυνηγάνε, μαρκάρουν περιοχές.
Στους δρυμούς δεν είμαστε οικοδεσπότες. Είμαστε επισκέπτες – υπό προϋποθέσεις. Και ο σκύλος μας δεν έχει θέση εκεί, όσο κι αν μας ακούγεται καταπιεστικό. Κι αν πρέπει να έρθει μαζί μας, τον κρατάμε πάντα δεμένο, σε επιτρεπόμενες διαδρομές, με ευλαβικό σέβας στους κανόνες και τους άλλους ζωντανούς οργανισμούς. Ναι, ακόμα και στα φυτά. Ακόμα και στη χλόη του δάσους. Γιατί, τελικά, το να αγαπάς τη φύση και τα ζώα σημαίνει, πρώτα απ’ όλα, να τα αφήνεις στην ησυχία τους.
