Την περασμένη εβδομάδα στο ΣΕΦ, σε έναν επεισοδιακό αγώνα ανάμεσα στους δύο κορυφαίους συλλόγους της χώρας, το ελληνικό μπάσκετ δυσφημίστηκε ξανά κι ένας ακόμη κρίκος προστέθηκε στην αλυσίδα τοξικότητας της σύγχρονης ελληνικής αθλητικής ιστορίας. Στο ίδιο γήπεδο, στις 18 Ιουνίου πρόκειται να φιλοξενηθεί το φετινό Ευρωμπάσκετ γυναικών, μια διοργάνωση που έρχεται την κατάλληλη στιγμή στη χώρα μας, για να μας επαναφέρει ξανά, έστω για λίγο, σε ένα υγιές μπασκετικό σύμπαν. Η Εθνική μας θα είναι εκεί για να τη χειροκροτήσουμε. Το ίδιο και η Μαριέλλα Φασούλα, η κόρη της «αράχνης» των ελληνικών γηπέδων, όπως ήταν το παρατσούκλι του πατέρα της, Παναγιώτη. Η Μαριέλλα είναι κι αυτή σέντερ, με ύψος 1,94 μ. Στα 27 της χρόνια, αφήνει πίσω της τέσσερις γεμάτες επιτυχίες σεζόν στην Ισπανία κι ετοιμάζει βαλίτσες για την Τουρκία και την Μπεσίκτας. Τη συναντήσαμε στο μοναδικό ρεπό της, εν μέσω πυρετώδους προετοιμασίας με την Εθνική, στο γήπεδο του Πρωτέα Βούλας, με τα χρώματα του οποίου αγωνιζόταν μικρή. Τα μικρά αγόρια και κορίτσια που προπονούνται την κοιτούν με θαυμασμό. Στη γραμματεία ξεχωρίζει μια φωτογραφία της· είναι από το 2013. Σε αυτήν πανηγυρίζει με τις συμπαίκτριές της την κατάκτηση ενός κυπέλλου. Πρόκειται για έναν μόνο από τους σταθμούς της καριέρας της· μία μόνο από τις «πολλές ζωές» που έχει ζήσει, όπως μου λέει όταν καθόμαστε στην κερκίδα για μια εφ’ όλης της ύλης συζήτηση.
Πώς βίωνες την επιτυχία του πατέρα σου ως παιδί;
Όταν είσαι μικρή, δεν καταλαβαίνεις πολλά για τις επιτυχίες. Το μπάσκετ ήταν συνέχεια γύρω μου, στο σπίτι, στις συναντήσεις με οικογενειακούς φίλους, στα μέρη όπου πηγαίναμε. Για μένα ήταν κάτι πολύ φυσιολογικό. Ήξερα ότι ο πατέρας μου έπαιζε και ότι ήταν καλός, ένιωθα πάντα πολύ περήφανη για εκείνον, όμως δεν το επέλεξα ως πρώτο άθλημα ως παιδί, παρότι μου άρεσε. Οι γονείς μου με είχαν γράψει μπαλέτο, τένις, κολύμπι, σε όποιο άθλημα μπορείς να σκεφτείς, εκτός από το μπάσκετ. Εγώ ζήτησα να ξεκινήσω. Αυτό έγινε στην Αμερική, όπου έζησα με την οικογένειά μου για πέντε χρόνια. Ήμουν οκτώ χρονών όταν είδα τον αδερφό μου και τον πατέρα μου να παίζουν για πλάκα στο σπίτι και απλώς ρώτησα: «Τι είναι αυτό; Θέλω να παίξω κι εγώ».
Γιατί πήγατε στην Αμερική;
Ο αδερφός μου είχε λευχαιμία. Πήγαμε στο Μέμφις, σε ένα πολύ καλό νοσοκομείο που εξειδικευόταν στην αντιμετώπιση της παιδικής λευχαιμίας. Ήμασταν πολύ τυχεροί που μπορούσαμε να το κάνουμε αυτό για τον αδερφό μου. Τώρα είναι όλα καλά.
Ήταν δύσκολα χρόνια;
Φύγαμε δύο μέρες αφότου πήραμε το ΟΚ από το νοσοκομείο. Εννοείται ότι ήταν δύσκολο για τον αδερφό μου, για τους γονείς μου, για μένα. Οι γονείς μου τα παράτησαν όλα κι έφυγαν. Είχαν τον τρόπο τους, όμως, προσπαθούσαν να τα κάνουν όλα όσο το δυνατόν πιο ευχάριστα για εμάς. Ήταν πάντα αισιόδοξοι, αντιμετώπιζαν ό,τι συνέβαινε με ελπίδα και καλή ενέργεια. Εγώ ήμουν μικρή, επτά χρονών, δεν καταλάβαινα. Ξαφνικά με πήραν από το σχολείο και άφησα πίσω τους φίλους μου. Τότε είδα ποια είναι τα πραγματικά προβλήματα στη ζωή, το άσχημο κομμάτι της. Ήμουν στο νοσοκομείο 24/7 με την οικογένειά μου, τα έβλεπα όλα. Δεν είχα τι να κάνω, πήγαινα να ζωγραφίσω με τα παιδιά που ήταν άρρωστα, να κάνω φίλους. Σε εκείνη τη φάση της ζωής μου έμοιαζε φυσιολογικό. Πάντα λέω ότι έχω ζήσει πολλές ζωές: μία πριν στην Ελλάδα, μία στην Αμερική, μία όταν ξαναγύρισα εδώ, μία όταν έφυγα ξανά στο εξωτερικό.
Αυτές οι εμπειρίες σε βοήθησαν να διαχειριστείς διαφορετικά τη ζωή;
Όταν έρχεται μια δυσκολία, σκέφτομαι ότι μπορώ να την ξεπεράσω. Σε μεγάλο βαθμό πάντως αυτή η νοοτροπία διαμορφώθηκε μέσα μου όταν ξαναπήγα στην Αμερική στο κολέγιο, στα 17 μου. Εκεί, όλη η φιλοσοφία είναι βασισμένη σε αυτό που λένε «mental toughness». Ζορίστηκα πολύ. Σε πιέζουν για να ξεπεράσεις τα όρια που έχεις βάλει στον εαυτό σου και μόλις το κάνεις, λες: «Εάν μπορώ να ξεπεράσω αυτό, μπορώ να ξεπεράσω τα πάντα». Από τότε, κάθε φορά που νομίζω ότι έχω φτάσει στο τέρμα, ξέρω ότι έχω να δώσω κάτι ακόμη.
Έχω διαβάσει ότι στην αρχή δεν ήσουν καλή στο μπάσκετ. Ισχύει;
Ήμουν χάλια, όμως νόμιζα ότι ήμουν ο Μάικλ Τζόρνταν. Πολλά χρόνια αργότερα, η μητέρα μου μού είπε πως οι προπονητές τής έλεγαν να με αλλάξει άθλημα. Εκείνη επέμενε και το εκτιμώ πάρα πολύ. Περνούσα τέλεια, κι ας ήμουν πολύ κακή. Με προστάτεψαν οι γονείς μου. Είναι άσχημο να βγάζεις ένα παιδί από ένα άθλημα, ακόμη κι αν δεν είναι καλό. Του παίρνεις την αγάπη που έχει γι’ αυτό. Μπορεί να γίνει καλό σε δύο χρόνια, μπορεί να μη γίνει ποτέ, δεν έχει σημασία αφού το αγαπάει. Δεν θα γίνουν όλοι επαγγελματίες αθλητές. Στο μπάσκετ έκανα καινούργιους φίλους. Ανυπομονούσα κάθε μέρα να τελειώσει το σχολείο για να πάω στην προπόνηση. Μια φορά που δεν τα είχα πάει καλά στο σχολείο, μου λένε οι γονείς μου: «Πάει το μπάσκετ». Το θυμάμαι σαν τώρα να κλαίω στα σκαλιά. Λέω: «Δεν γίνεται να το αγαπάω τόσο και να μην το κάνω». Έτσι άρχισα να διαβάζω πάλι αμέσως.
Άκουγες ποτέ τον κόσμο να λέει πράγματα για σένα, ότι βρίσκεσαι κάπου λόγω του πατέρα σου;
Ο πατέρας μου ήταν και είναι πρότυπο για μένα. Δεν με έχει κάνει να νιώσω πίεση. Ο κόσμος όταν ήμουν μικρή, κορασίδα στις Εθνικές, μιλούσε πολύ. Εγώ ήμουν πολύ αθώα, δεν είχα σκεφτεί καν ότι μπορεί να πει αυτά που έλεγε, δεν μπορούσα να καταλάβω τα κόμπλεξ του. «Έχει μπει με κονέ, επειδή τη λένε Φασούλα, κλέβετε ευκαιρίες από άλλα παιδάκια», έλεγαν. Ρε φίλε, ήμουν παιδάκι! Όταν λες τέτοια, παίρνεις τη χαρά του παιδιού. Αργότερα, ως έφηβη, άρχισα να καταλαβαίνω και να διαβάζω όσα γράφονταν, έμπαινα στο ίντερνετ, τα έβλεπα, τα άκουγα. Εννοείται ότι με πείραζε, αλλά όχι σε τραγικό βαθμό. Απλώς μου άνοιξε τα μάτια. Μέχρι και τώρα μπορείς να βρεις τέτοια σχόλια. Όμως στο τέλος της ημέρας είμαι εγώ που παίζω, δεν παίζει ο πατέρας μου για μένα. Ό,τι έκανα το έκανα μόνη μου, με την αξία μου, με πολλή δουλειά. Δεν ήμουν κάποιο φυσικό ταλέντο. Το ξέρω εγώ, και αυτό μου αρκεί.
Νιώθεις καμιά φορά ότι με όλες αυτές τις θυσίες άφησες μια άλλη ζωή που θα μπορούσες να είχες ζήσει;
Περνάει απ’ το μυαλό μου, αλλά εγώ το επέλεξα αυτό. Αν θέλω, σταματάω. Αυτό που με «τσούζει» όσο περνούν τα χρόνια και συνεχίζω αυτόν τον τρόπο ζωής –που τον αγαπάω και δεν θα τον άλλαζα με τίποτα– είναι ότι δεν μεγαλώνω μόνο εγώ, αλλά και οι γύρω μου. Επειδή είμαι τόσα χρόνια στο εξωτερικό, αλλάζω χώρες, ομάδες, μου σκάει κάθε φορά σαν χαστούκι το γεγονός πως όταν γυρνάω, βλέπω ότι έχουν μεγαλώσει όλοι, η ζωή έχει αλλάξει, ότι χάνω πράγματα, μεγάλα κομμάτια της ζωής μου με την οικογένειά μου και τους φίλους μου. Με αυτό που έχω επιλέξει, χάνω τη ζωή με τους δικούς μου ανθρώπους. Το καταλαβαίνω και το καταλαβαίνουν κι εκείνοι.
Πες μου για το μπάσκετ στην Ισπανία. Πέρασες τέσσερα χρόνια εκεί.
Ξεκίνησα στην Κάθερες, έμεινα δύο μήνες, πήγα Τενερίφη, μετά στην Αβενίδα [σ.σ. ομάδα της Σαλαμάνκα, σημαντική δύναμη στο μπάσκετ γυναικών]. Ήταν πάρα πολύ ωραία χρόνια. Με άλλαξαν ως παίκτρια και ως άνθρωπο. Έπαιξα στη Eurolegaue, κάτι που το ήθελα πολύ, πήραμε μετάλλιο, πρωτάθλημα και Κύπελλο Ισπανίας. Στην Ισπανία είδα κόσμο να πηγαίνει στο γήπεδο. Εκεί αγαπούν το μπάσκετ γυναικών, το σέβονται, το θέλουν, το υποστηρίζουν και το δείχνουν. Μπαίνεις στο γήπεδο για ένα άκυρο παιχνίδι και βλέπεις 15 χιλιάδες κόσμο. Γιατί να μην υπάρχει αυτό κι εδώ; Εύχομαι να φτάσει εκεί και η Ελλάδα, γιατί της αξίζει, έχει και το ταλέντο, και τις ομάδες, και τις παίκτριες, απλώς πρέπει να υπάρξει και η όρεξη από τον κόσμο.
«Στην Ισπανία αγαπούν το μπάσκετ γυναικών, το σέβονται, το θέλουν, το υποστηρίζουν και το δείχνουν. Μπαίνεις στο γήπεδο για ένα άκυρο παιχνίδι και βλέπεις 15 χιλιάδες κόσμο. Γιατί να μην υπάρχει αυτό κι εδώ;»
Στην Ελλάδα τι φταίει και δεν έχει ανθίσει το μπάσκετ γυναικών;
Δεν φταίει μόνο ένα πράγμα. Ένας λόγος είναι τα αναπτυξιακά προγράμματα. Στη Βαλένθια, για παράδειγμα, κάθε χρόνο βγάζουν από πέντε καινούργια ταλέντα. Είμαι σίγουρη ότι τα έχουμε αυτά τα ταλέντα εδώ, το θέμα είναι να ασχοληθούμε. Το άλλο είναι ο κόσμος να μάθει το μπάσκετ γυναικών. Κάποιοι δεν ξέρουν καν ότι η Εθνική γυναικών μπάσκετ θα παίξει τώρα στο Ευρωμπάσκετ στο ΣΕΦ. Αλλά και ο κόσμος που έρχεται καμιά φορά έχει στο μυαλό του ότι θα δει ανδρικό. Είναι δύο διαφορετικά πράγματα, το καθένα με τη δική του χάρη. Δεν θέλω να έρθεις να με δεις αν νομίζεις ότι θα κάνω πέντε καρφώματα 360 μοιρών. Ή αν νομίζεις πως θα δεις όσα έκανε ο Σπανούλης. Έτσι δεν δίνεις μια ευκαιρία στο άθλημα για να το αγαπήσεις. Είναι πολύ διαφορετικό παιχνίδι το μπάσκετ γυναικών, είναι περισσότερο ροής, πιο ομαλό, πιο φινετσάτο. Έχουν γίνει βήματα για να φτιαχτεί η κατάσταση με τα χρόνια. Δεν θα έρθει αυτή η αλλαγή από τη μία μέρα στην άλλη, το θέμα είναι να συνεχιστούν. Είναι σημαντικό να υπάρχουν και ευκαιρίες. Να μπορείς να πεις: «Μπορώ να γίνω επαγγελματίας μπασκετμπολίστρια». Ξέρω ότι υπάρχουν ομάδες στην Ελλάδα που δίνουν χρήματα, πιστεύω ότι αξίζουν παραπάνω μπάτζετ. Πάντα υπήρχε το ταλέντο. Νομίζω ότι πρέπει να υποστηριχθεί παραπάνω και οικονομικά, και σε επίπεδο προώθησης.
«Δεν θέλω να έρθεις να με δεις αν νομίζεις ότι θα κάνω πέντε καρφώματα 360 μοιρών. Ή αν νομίζεις πως θα δεις όσα έκανε ο Σπανούλης».
Αυτή την εβδομάδα είδαμε μια τοξική εικόνα στο ελληνικό μπάσκετ σε κορυφαίο επίπεδο. Σε ενοχλεί;
Εννοείται. Δεν έχω δει ποτέ ξανά στη ζωή μου κάτι τέτοιο. Δεν είναι καλή εικόνα για το μπάσκετ στην Ελλάδα, ούτε για τη χώρα μας ούτε για κανέναν. Τα πράγματα έχουν φτάσει σε ένα επίπεδο όπου θεωρούμε φυσιολογικό αυτό που γίνεται. Όχι εγώ βέβαια, όπως και πολλοί ακόμα. Αυτά τα πράγματα δεν τα βλέπεις πουθενά στον κόσμο. Έχουμε αφήσει πολλά να «περάσουν» με τα χρόνια. Το θέμα είναι να γίνει κάτι για να κρατήσουμε το γήπεδο για τον σκοπό του: το μπάσκετ. Είναι σαν ο κόσμος να πηγαίνει στο γήπεδο για να μαλώσει και να βρίσει. Χάνουμε το πραγματικό νόημα του αθλήματος. Αυτό που κάνει όμορφο το μπάσκετ είναι το ότι φέρνει τον κόσμο μαζί. Φέρνει χαμόγελο σε κάποιον που μπορεί να μην περνά καλά εκείνη τη στιγμή. Βλέπει την αγαπημένη του ομάδα, παρακολουθεί ένα ωραίο ματς και του φτιάχνει η μέρα. Κάθε φορά όμως που συμβαίνουν τέτοιες καταστάσεις, απομακρυνόμαστε από το «μαζί» του αθλητισμού. Είναι στενάχωρο και ντρέπομαι γι’ αυτό που γίνεται.
Μπορεί το μπάσκετ γυναικών, μέσα σε όλη αυτή την τοξικότητα, να μας δείξει τον δρόμο για να αγαπήσουμε ξανά το άθλημα; Μπορεί αυτή η διοργάνωση να κάνει την αρχή;
Ναι, εννοείται. Το θέμα είναι ο κόσμος να έρθει με αυτή την πρόθεση. Στην Ισπανία, όπου υπήρχε 20 χιλιάδες κόσμος στο γήπεδο, οι φίλαθλοι δεν πλακώνονταν επειδή έπαιζαν η Βαλένθια και η Αβενίδα. Κάθονταν μαζί έξω από το γήπεδο, έμπαιναν μέσα και ο καθένας υποστήριζε την ομάδα του. Εκεί υπάρχει σεβασμός για το άθλημα, για τα παιδιά που παίζουν.
Τι να περιμένουμε από την εθνική ομάδα στο Ευρωμπάσκετ;
Είμαστε μια καινούργια ομάδα και μικρή ηλικιακά. Προσπαθούμε να προσαρμοστούμε όλοι σε αυτό. Το κλίμα είναι καλό. Έχουμε τη θέληση να κάνουμε το καλύτερο δυνατό. Είμαστε στην αρχή της προετοιμασίας. Η επιτυχία και τα μετάλλια δεν έρχονται από τη μία μέρα στην άλλη και δεν μου αρέσει να δίνω τέτοιες υποσχέσεις.
Είναι μια ευκαιρία να γνωρίσει ο κόσμος το μπάσκετ γυναικών το γεγονός ότι το Ευρωμπάσκετ θα γίνει στο ΣΕΦ;
Είναι πολύ σπουδαίο που έχουμε πάρει την πρωτοβουλία να έρθει μια τέτοια δυνατή διοργάνωση στην Ελλάδα. Νιώθω χαρούμενη και τυχερή. Θα μας μάθει ο κόσμος, αυτό άλλωστε είναι το ζητούμενο. Μπορεί να αρχίσουν δέκα κορίτσια το μπάσκετ αύριο, επειδή παρακολούθησαν αγώνες αυτού του επιπέδου. Αυτή η προσπάθεια πρέπει να συνεχιστεί.
*Οι πρώτοι αγώνες της Ελλάδας:
Τετάρτη 18/6 Ελλάδα-Ελβετία,
Πέμπτη 19/6 Γαλλία-Ελλάδα,
Σάββατο 21/6 Ελλάδα-Τουρκία.
