Πέρασε με ορμή από μπροστά μου, πάτησε πάνω στις άκρες των δαχτύλων μου, άπλωσε το χέρι του αποφασιστικά και άρπαξε από το ράφι έναν Μπρεχτ. Δηλαδή νομίζω ότι ήταν Μπρεχτ, αν πρόλαβα να δω το εξώφυλλο, γιατί μετά ο άγνωστος νεαρός απομακρύνθηκε με την ίδια ορμή προς το ταμείο. Ορίστε πάθος για την ανάγνωση. Είχα πάει κι εγώ στο βιβλιοπωλείο Επί Λέξει, απ’ όπου τις τελευταίες μέρες πέρασε ένα μεγάλο μέρος της βιβλιόφιλης Αθήνας, είτε για να αποχαιρετήσει το βιβλιοπωλείο της Ακαδημίας (που κλείνει λόγω «υπερδιπλασιασμού του ενοικίου», έχοντας αποτελέσει σημαντικό παράγοντα στον χώρο του βιβλίου τα τελευταία δώδεκα χρόνια), είτε για να αγοράσει βιβλία σε χαμηλές τιμές, είτε για κάποιο ηρωικό ποστ στα σόσιαλ μίντια. Δεν περίμενα να δω τόσο κόσμο – τα μηνύματα για το αν τελικά οι Έλληνες διαβάζουν είναι μονίμως αντικρουόμενα.
Όπως βλέπω στην πλατφόρμα του Bookpoint, το 2024 κυκλοφόρησαν στη χώρα μας σχεδόν 13.000 βιβλία, όσα και την προηγούμενη χρονιά, λιγότερα μόνο από τη διετία 2021-22, όπου ίσως βγήκαν και κάποια σπασμένα μετά το καταστροφικό 2020 και το ξέσπασμα της πανδημίας. Η παραγωγή δηλαδή βρίσκεται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Κάποιος τα διαβάζει αυτά τα βιβλία. Αλλά από πού τα αγοράζει; Από τα μεγάλα, κεντρικά βιβλιοπωλεία; Από το ίντερνετ; Από τα παζάρια και τις εκθέσεις; Θα είχε σωθεί το Επί Λέξει αν όλοι στηρίζαμε με μεγαλύτερη συνέπεια τα «μικρά» βιβλιοπωλεία; Τα οποία στο μεταξύ ξεφυτρώνουν συχνότατα στις αθηναϊκές γειτονιές, είναι όλα χαριτωμένα και καλοφτιαγμένα, αν και προσωπικά θα τα ήθελα και με λίγο περισσότερη άποψη ή εξειδίκευση και λιγότερη αφοσίωση στις καινούργιες εκδόσεις. Ίσως αυτός θα ήταν και ένας τρόπος να ανταγωνιστούν τις χαμηλότερες τιμές των μεγάλων βιβλιοπωλείων.
Είναι όμως ακριβό ένα βιβλίο; Αν σκεφτούμε τη γενικότερη ακρίβεια στην καθημερινότητα, ναι, πάρα πολύ. Αν σκεφτούμε όμως ότι κοστίζει όσο ένα κοκτέιλ, όχι, καθόλου. Τα είχε υπολογίσει όλα κάποτε ο Όργουελ – σας παραπέμπω στο δοκιμιακό του Βιβλία εναντίον τσιγάρου, εκδ. Μεταίχμιο. Κι ένα ακόμα παράδειγμα: έμεινα στο Επί Λέξει σαράντα λεπτά και έπειτα πήρα το αυτοκίνητο από ένα γειτονικό πάρκινγκ, πληρώνοντας όσο τα τρία βιβλία που αγόρασα. Μπορεί κανείς να μάθει πολλά συγκρίνοντας ανόμοια πράγματα.
