Μια αναζήτηση του λημματος «home downsizing» στο διαδίκτυο αρκεί για να αναδείξει έναν νέο παγκόσμιο προβληματισμό – κάτι δηλαδή που κυριαρχεί τόσο στην Ελλάδα όσο και σε αρκετές χώρες του εξωτερικού, απασχολώντας εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες και ειδικότερα ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας που προσεγγίζουν ή έχουν ήδη φτάσει στη σύνταξη. Το downsizing δεν είναι τίποτα περισσότερο ή λιγότερο από τη χάραξη μιας στρατηγικής η οποία στον πυρήνα της έχει τα λιγότερα τετραγωνικά μέτρα για την κάλυψη της βασικής ανάγκης που ακούει στο όνομα «στέγαση». Στην απλούστερη των περιπτώσεων, η στρατηγική υλοποιείται με τη μετακόμιση σε ένα μικρότερο σπίτι με ενοίκιο. Σαφώς πιο σύνθετο είναι να πουληθεί το μεγάλης επιφάνειας ιδιόκτητο σπίτι για να αποκτηθεί ή να ενοικιαστεί ένα μικρότερο και πιο λειτουργικό. Προφανώς, υπάρχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα τα οποία αποτυπώνονται ως εξής:
1. Αποδέσμευση «ιδίων κεφαλαίων»
Με την πώληση του υφιστάμενου μεγάλης επιφάνειας ακινήτου και την αγορά ενός μικρότερου (και κατά κανόνα φθηνότερου) σπιτιού, απελευθερώνονται ίδια κεφάλαια που παρέμεναν δεσμευμένα και αναξιοποίητα. Ουσιαστικά, τα κεφάλαια αυτά ισούνται με τη διαφορά της αξίας των δύο ακινήτων. Τα χρήματα αυτά μπορούν να αξιοποιηθούν για μια σειρά από λόγους: να αποπληρωθεί το στεγαστικό δάνειο αν εξακολουθεί να υφίσταται, να χρηματοδοτηθεί η συνταξιοδότηση, να δοθεί ένα οικονομικό βοήθημα στα παιδιά για να αγοράσουν το δικό τους σπίτι κ.ο.κ.
2. Μείωση λειτουργικού κόστους
Λιγότερα τετραγωνικά σημαίνουν χαμηλότεροι λογαριασμοί ρεύματος, θέρμανσης, ψύξης, καθαρισμού κ.λπ. Το όφελος αποτυπώνεται και στους λογαριασμούς ΔΕΚΟ και στα ψώνια του σούπερ μάρκετ. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι θεωρητικά και πρακτικά δημιουργούνται τα περιθώρια και για μικρότερα έξοδα συντήρησης. Άλλο το κόστος να γίνει ένα φρεσκάρισμα (για παράδειγμα, βάψιμο) στα 150 τ.μ. και άλλο στα 70 τ.μ. Επίσης, λιγότερα πληρώνεις για να συντηρήσεις ένα κλιματιστικό αντί για τρία ή τέσσερα.
3. «Ευελιξία»
Το downsizing σημαίνει και ανάκτηση του δικαιώματος επιλογής του τόπου κατοικίας. Μπορεί να είναι ένα σπίτι πιο κοντά στα παιδιά, σε μια καλύτερη περιοχή, σε μια διαφορετική πόλη, δίπλα στη θάλασσα ή ό,τι επιθυμεί ο καθένας. Ουσιαστικά, δηλαδή, σημαίνει μια ευκαιρία για χρηματοδότηση ενός στόχου ή ενός ονείρου.
Καμία κίνηση δεν έχει μόνο τα υπέρ. Πάντοτε υπάρχουν προβληματισμοί, αρνητικοί παράγοντες και μειονεκτήματα που μπαίνουν στη ζυγαριά προκειμένου να ληφθεί η τελική απόφαση. Για παράδειγμα, τα λιγότερα τετραγωνικά σημαίνουν χαμηλότερο κόστος και απελευθέρωση ιδίων κεφαλαίων, σημαίνουν όμως και μικρότερες ανέσεις. Επίσης ότι θα πρέπει να παραμεριστεί μια σειρά συναισθηματικών λόγων (το σπίτι όπου γεννήθηκαν και μεγάλωσαν τα παιδιά, το σπίτι που φιλοξένησε οικογενειακές αναμνήσεις ετών). Ακόμη σημαίνουν ότι θα πρέπει να αναληφθεί ένα σημαντικό οικονομικό κόστος για τη μετακόμιση. Αυτό δεν περιλαμβάνει μόνο το φορτηγό και τους εργάτες που θα μεταφέρουν τα έπιπλα. Τέλος, περιλαμβάνει ακόμη και τα έξοδα της διπλής μεταβίβασης: της πώλησης του μεγάλου και της αγοράς του μικρού σπιτιού.
