Παράθυρα για λιγότερο φόρο πάντοτε υπάρχουν· αρκεί να ξέρει κανείς να τα ανοίγει. Φυσικά, δεν αναφερόμαστε σε παράνομες πρακτικές ή σε στροφή στη φοροδιαφυγή, αλλά σε αξιοποίηση των εναλλακτικών που η ίδια η φορολογική νομοθεσία προσφέρει. Για παράδειγμα, μας κάνει εντύπωση ότι μόλις το 1,5% των φορολογουμένων εμφανίζει εισόδημα άνω των 50.000 ευρώ τον χρόνο; Ή, αντίστοιχα, ότι μόλις το 6,5% των ιδιοκτητών δηλώνουν εισπραχθέντα ενοίκια άνω των 15.000 ευρώ ετησίως; Όπως επίσης ότι μόλις το 15% των αυτοαπασχολουμένων και των ελεύθερων επαγγελματιών «τολμούν» να αναγράψουν στη φορολογική τους δήλωση ποσά πάνω από το όριο των 15.000 ευρώ; Είναι, άραγε, αυτά τα ευρήματα απόρροια της φοροδιαφυγής; Όχι μόνο, είναι η απάντηση. Είναι αποτέλεσμα και της «διαχείρισης» του φορολογητέου κέρδους.
Δύο συγκεκριμένα παραδείγματα αποδεικνύουν το πόσο μεγάλη διαφορά μπορεί να προκύψει στον φόρο ακόμη και αν δηλωθεί το ίδιο ακριβώς εισόδημα.
Το πρώτο παράδειγμα αφορά τα εισοδήματα από ακίνητα. Ας υποθέσουμε ότι αυτά ανέρχονται σε 50.000 ευρώ τον χρόνο. Αν φορολογηθούν με βάση την κλίμακα (15%, 35% και 45% και αντίστοιχα κλιμάκια), τότε ο φόρος εισοδήματος θα ανέλθει σε 15.475 ευρώ. Αν πάλι τα ακίνητα μεταφερθούν σε μια εταιρεία, τότε ο φόρος θα υπολογιστεί με τον ενιαίο συντελεστή του 22% και θα περιοριστεί στις 11.000 ευρώ. Ναι, μια εταιρεία έχει έξοδα και, ναι, η μεταβίβαση ακινήτων απαιτεί προσοχή (αν και συνήθως εφαρμόζεται και η μέθοδος της υπεκμίσθωσης, ώστε να μην αλλάζει το ιδιοκτησιακό καθεστώς). Ωστόσο, το κέρδος από τη μείωση του φόρου είναι μόνιμο, υπό την προϋπόθεση φυσικά ότι δεν θα υπάρξουν αλλαγές στο φορολογικό καθεστώς.
Το δεύτερο παράδειγμα αφορά τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αυτοαπασχολουμένους. Ας υποθέσουμε ότι έχουμε και πάλι να διαχειριστούμε κέρδος της τάξεως των 50.000 ευρώ. Με την κλίμακα των φυσικών προσώπων θα υπολογιστεί φόρος 13.900 ευρώ, ενώ με τον συντελεστή του 22% η επιβάρυνση θα ανέλθει σε 11.000 ευρώ. Μάλιστα, υπάρχει και η άλλη λύση: το κέρδος των 50.000 ευρώ να «σπάσει» σε δύο ΑΦΜ (για παράδειγμα, στους δύο συζύγους) και ο καθένας να φορολογηθεί για 25.000 ευρώ. Σε αυτή την περίπτωση ο λογαριασμός περιορίζεται στις 4.500 ευρώ ανά ΑΦΜ ή στις 9.000 ευρώ αθροιστικά.
Ούτε καν οι μισθωτοί δεν μένουν εκτός αυτής της συζήτησης. Σε καλά αμειβόμενους εργαζομένους προσφέρεται η εναλλακτική των παροχών σε είδος (αυτοκίνητο, κάρτα σίτισης), ακριβώς για να καταβάλλεται ένα μέρος του εισοδήματος χωρίς να επιβάλλονται οι αυξημένες κρατήσεις για την εφορία αλλά και οι ασφαλιστικές εισφορές.
Πού οφείλεται η ύπαρξη αυτών των παραθύρων; Στο ότι η ίδια η νομοθεσία προβλέπει διαφορετικούς τρόπους φορολόγησης του ίδιου ακριβώς εισοδήματος: ή με κλίμακα και προοδευτικούς συντελεστές ή με έναν ενιαίο συντελεστή ο οποίος εφαρμόζεται από το πρώτο ευρώ. Τι μένει στον ενδιαφερόμενο να κάνει; Να σταθμίσει ποια είναι η βέλτιστη λύση, κάτι που εξαρτάται από μία και μόνο παράμετρο: το ύψος του εισοδήματος.
