Το 2024 ήρθαν στο φως της δημοσιότητας τουλάχιστον τρεις έρευνες που αποδείκνυαν ότι τα Μεγάλα Γλωσσικά Μοντέλα που βρίσκονται πίσω απ’ τα γνωστά μας τσάτμποτ, μπορούν να ψεύδονται. Προηγουμένως, γνωρίζοντας ότι τα μοντέλα της τεχνητής νοημοσύνης επινοούν τα δικά τους γεγονότα χωρίς να το θέλουν κι ότι υποφέρουν απ’ τις λεγόμενες «παραισθήσεις», είχαμε σοβαρούς λόγους να μην τα εμπιστευόμαστε απόλυτα. Η γνώση όμως ότι οι μηχανές μπορούν να λένε ψέματα «κατά βούληση», προκειμένου να πετύχουν ανώτερους ή αλλότριους στόχους, χωνεύεται πιο δύσκολα – αν και δεν θα έπρεπε.
Τα ψέματα της ΑΙ είναι απότοκο της φιλοδοξίας μας να κατασκευάσουμε μηχανές εξυπνότερες από εμάς. Εμείς θελήσαμε να δημιουργήσουμε ένα νοήμον πράγμα που θα μας λύνει όλα τα προβλήματα, κι είναι γνωστό σε όλους ότι κάποια προβλήματα χρειάζονται μια επιπλέον πανουργία για να λυθούν. Ας μην πέφτουμε λοιπόν απ’ τα σύννεφα με τις μηχανές που θα έχουν στο μυαλό τους την απάτη. Όπως μας εξαπατούν οι άνθρωποι, έτσι θα μας εξαπατούν και οι μηχανές.
Γίνονται μεγάλες συζητήσεις, στρογγυλά τραπέζια, διακηρύξεις για την ευθυγράμμιση των αξιών της τεχνητής νοημοσύνης με τους ανθρώπινους ηθικούς κώδικες, ξεχνώντας ότι το πρόβλημα είναι δομικό. Οι τεχνητές νοημοσύνες ανήκουν σε πολύ λίγους ανθρώπους, στα χέρια των οποίων έχουμε εν πολλοίς εναποθέσει τη μοίρα της ανθρωπότητας. Αν τα δικά τους δημιουργήματα τους κοροϊδέψουν κυνηγώντας δικούς τους στόχους, τότε δεν θα είναι υπεύθυνοι μόνο αυτοί, αλλά κι όλοι εμείς που τους ακολουθήσαμε σ’ αυτό το σκοτεινό μονοπάτι.
Ήταν περίπου έξι ετών ο γιος μου όταν αναρωτήθηκε: «Πόσο έξυπνο είναι, μπαμπά, να θέλουμε να φτιάξουμε μηχανές πιο έξυπνες από εμάς;». Μια εξυπνότερη μηχανή φυσικά και θα μπει στον πειρασμό να μας φλομώσει στο ψέμα, πόσω μάλλον όταν θα της έχουμε δώσει άφθονα δικαιώματα και προσβάσεις ακόμα και στα πιο μύχια δεδομένα μας. Όσο αυτή θα αναπτύσσεται, οριστική λύση δεν πρόκειται να υπάρξει. Εκπαιδεύουμε κατ’ εικόνα μας μια οντότητα που θα είναι ικανή για το καλύτερο, αλλά και για το χειρότερο. Αξίζει να της μάθουμε καλά την αξία της αλήθειας κι ότι το ψέμα έχει πάντα κοντά ποδάρια, αλλά κάποια στιγμή, μοιραία, ακόμα και έξυπνοι άνθρωποι όπως ο Σαμ Άλτμαν και ο Ίλον Μασκ μπορεί να χάσουν τον έλεγχο. Τότε θα έρθουν στα λόγια του γιου μου.
