Υπό κανονικές συνθήκες δεν θα έπρεπε να το θεωρούμε δίλημμα, αφού το «μαύρο» ενοίκιο αποτελεί προϊόν παράνομης συναλλαγής ανάμεσα σε ιδιοκτήτη και ενοικιαστή. Ουδείς όμως μπορεί να κλείσει τα μάτια στην πραγματικότητα: Με βάση τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, το μέσο ενοίκιο κύριας κατοικίας στην Ελλάδα κινείται στην περιοχή των 255 ευρώ τον μήνα… Είναι ξεκάθαρο ότι η τάση να αναγράφεται άλλο ποσό στο μισθωτήριο από εκείνο που τελικά πληρώνει ο ενοικιαστής είναι ευρέως διαδεδομένη. Πέραν, λοιπόν, της συμμετοχής μας σε μια παράνομη δραστηριότητα, υπάρχουν και άλλες παράμετροι που πλέον θα πρέπει να λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη, είτε βρισκόμαστε στη μία πλευρά είτε στην άλλη:
1. Το «μαύρο» ενοίκιο προκύπτει ύστερα από διαπραγμάτευση για το τελικό του ύψος. Για να συναινέσει ο ενοικιαστής, θα πρέπει να έχει κάποιο όφελος· ουσιαστικά μια «έκπτωση» επί του μισθώματος. Για κάθε 100 ευρώ μισθώματος που δεν εμφανίζεται στο συμβόλαιο, ο ιδιοκτήτης κερδίζει από 15 έως και 45 ευρώ, ανάλογα με το συνολικό ύψος του εισοδήματος από ενοίκια και αν η είσπραξη γίνεται από φυσικό πρόσωπο (οπότε φορολογείται με κλίμακα) ή από εταιρεία (οπότε φορολογείται με συντελεστή 22%). Το «κέρδος» για τον ιδιοκτήτη είναι ο φόρος που αποφεύγει, και από αυτό διεκδικεί ένα μερίδιο και ο ενοικιαστής.
2. Οι σχέσεις ενοικιαστή – ιδιοκτήτη πολλές φορές διαταράσσονται και ο πιο συνηθισμένος λόγος είναι η μη καταβολή ενοικίου. Αν η κατάσταση οδηγηθεί στα δικαστήρια, το διακύβευμα είναι πάντα αυτό που αναγράφεται στο ηλεκτρονικό μισθωτήριο. Αυτό συνιστά ένα ρίσκο για τον ιδιοκτήτη. Για παράδειγμα, αν ο ενοικιαστής αποφασίσει ότι για το υπόλοιπο της μίσθωσης (για κύρια κατοικία μπορεί να φτάνει και στα τρία χρόνια) θα καταβάλλει μόνο το ποσό που αναγράφεται στο συμβόλαιο, δεν θα μπορεί κανείς να τον κατηγορήσει ανοικτά (πόσω μάλλον ενώπιον του δικαστηρίου) ότι δεν πληρώνει το μίσθωμα. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο οι ιδιοκτήτες πολλές φορές αξιώνουν τα «μαύρα» από την αρχή της μίσθωσης.
3. Πλέον, στην εξίσωση μπαίνει και η παράμετρος «επίδομα»: όσο μεγαλύτερο ποσό καταβάλλει ένας ενοικιαστής κάθε χρόνο για το ενοίκιο, τόσο υψηλότερο είναι και το επίδομα που θα λαμβάνει. Από τον Νοέμβριο που θα ενεργοποιηθεί το νέο μέτρο για πρώτη φορά, ο ενοικιαστής θα εισπράττει το ένα δωδέκατο του ετήσιου ποσού με μέγιστο όριο τα 800 ευρώ (ή τα 900 ευρώ αν υπάρχουν δύο παιδιά). Έτσι, αν κάποιος πληρώνει 1.000 ευρώ τον μήνα, αλλά εμφανίζει τα 500 ευρώ, το επίδομά του θα είναι 500 ευρώ και όχι 800 ή 900 ευρώ ανάλογα με τη σύνθεση του νοικοκυριού. Τη ζημιά, λοιπόν, που θα υποστεί από την καταβολή «μαύρου» μισθώματος ο ενοικιαστής θα πρέπει πλέον να τη λάβει υπόψη του πριν δώσει τη συγκατάθεσή του για την αναγραφή χαμηλότερου ποσού στο μισθωτήριο.
Φωτογραφία: Unsplash
