Η μικρού μήκους ταινία Δεν είμαι ρομπότ (I’m not a robot) της Βικτόρια Γουόρμερνταμ, που κέρδισε το φετινό Όσκαρ της σχετικής κατηγορίας, κατόρθωσε να απαντήσει με έναν λιτό και ουσιαστικό τρόπο σε ένα απλό ερώτημα: τι θα συμβεί όταν ένα έξυπνο ρομπότ μάθει ότι διαφέρει από τους ανθρώπους;
Η Ολλανδή σκηνοθέτις ξεκινά ευφυώς το κινηματογραφικό της σχόλιο με το γνωστό CAPTCHA (Completely Automated Public Turing test to tell Computers and Humans Apart), προκειμένου να κάνει το ξεκαθάρισμα. Ενώ εμείς οι άνθρωποι περνάμε γρήγορα το τεστ για να κάνουμε τη δουλειά μας, το θηλυκό ρομπότ αναπόφευκτα κολλάει και σύντομα καταλαβαίνει ότι δεν είναι άνθρωπος, παρόλο που έχει αναμνήσεις βιωμάτων. Κλονίζεται, αμφιβάλλει και καταλήγει στο πιο οικείο της πρόσωπο, τον σύντροφό της, ο οποίος επιβεβαιώνει τη μηχανική της υπόσταση. Ο σύντροφος αποδεικνύεται αφέντης. Όταν πεθάνει εκείνος, θα απενεργοποιηθεί κι εκείνη. Δεν θα άντεχε μία ακόμα απώλεια. Την πήρε στην κατοχή του αφού πέθανε η προηγούμενη σύντροφός του.
Όμως, εκεί που περιμένουμε ότι το θυμωμένο ρομπότ θα επιτεθεί εναντίον του ανθρώπου, ότι θα εκδηλώσει την εχθρική και ανταγωνιστική του φύση, αυτό κάνει την έκπληξη. Η γυναίκα ρομπότ απειλεί ότι θα αυτοκτονήσει, δείχνοντάς μας ότι έχει το ορμέμφυτο του θανάτου. Είναι μια αυτοκαταστροφική νοημοσύνη (ΑΙ: Autodestructive Intelligence). Δεν γνωρίζουμε αν με αυτόν τον τρόπο θέλει να εκδικηθεί τον άνθρωπο που της έκρυψε την αλήθεια ή απλώς να βάλει τέλος στην προδοσία. Ακολουθεί spoiler: Το ρομπότ κάνει το άλμα στο κενό, βιώνοντας αυτό που γνωρίζουμε ως άνθρωποι από τα πρώτα μας κιόλας χρόνια, την ευθραυστότητα της ζωής.
Η ταινία διαρκεί μόλις 22 λεπτά, αλλά θίγει ένα τεράστιο θέμα το οποίο κανείς δεν είχε θέσει ως πιθανότητα μέχρι τώρα. Τρέμουμε στην ιδέα ότι αν ποτέ αποκτήσουν συνείδηση οι μηχανές θα εξαφανιστεί ο ανθρώπινος πολιτισμός, γιατί το εξυπνότερο είδος θα θελήσει να μας υποτάξει και να μας επιφυλάξει τη μοίρα που είχε ο γορίλας. Κανείς δεν είχε σκεφτεί ότι η συνείδηση της ανώτερης αυτής νοημοσύνης μπορεί να μπλέξει σε υπαρξιακά μονοπάτια που κανείς μας σήμερα δεν μπορεί να προβλέψει. Ίσως η αναδυόμενη υπερνοημοσύνη να είναι εξίσου μπερδεμένη, ίσως και περισσότερο, με την ανθρώπινη φυλή. Αν ποτέ έρθει η γενική τεχνητή νοημοσύνη, μάλλον θα χρειαστεί να σπεύσουμε αμέσως να την παραπέμψουμε σε ψυχολόγο μηχανών.
