Εικονογράφηση: Γιώργος Καλοφωλιάς
ΗΤΑΝ ΔΥΟ ΠΟΛΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΕΣ ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ για μια σχετικά πρόσφατα single σαν εμένα. Βούτηξα στα βαθιά στην αναζήτηση άλλων singles, όχι με σκοπό τη δημιουργία σχέσης, αλλά τη διερεύνηση του πώς βιώνουν οι μόνοι όλων των ηλικιών σήμερα αυτό που σε άπταιστα ελληνικά λέμε «dating».
Μίλησα με περισσότερους από 30 ανθρώπους κρατώντας σημειώσεις για το πώς πλοηγούνται σε αυτόν τον σύγχρονο κόσμο όπου το ζευγάρωμα αποτελεί ακόμα φετίχ, στόχο ζωής και μέρος του success story μας, την ίδια ώρα που γίνεται όμως όλο και πιο περίπλοκο και οι «ελεύθεροι» –από επιλογή ή από ανάγκη– αυξάνονται με εκθετικό ρυθμό.
Η Μαριάντζελα, 46 ετών, λέει: «Στην ψυχή είμαι single. Οχι ότι δεν θέλω ή δεν κάνω σχέσεις, απλώς έχω περάσει περισσότερο χρόνο ελεύθερη. Λίγο μετά τον χωρισμό μου, πριν από τρία χρόνια, ήταν η πρώτη φορά που δοκίμασα τα dating apps. Είμαι το απομεινάρι μιας γενιάς που το θεωρούσε ντροπή, οπότε δεν το είχα ξανακάνει. Δεν δυσκολευόμουν να βρω συντρόφους, ήμουν κοινωνική, έβγαινα, πάντα προέκυπτε μια γνωριμία. Οταν όμως χώρισα μετά τρία χρόνια σχέσης, ένιωσα μετέωρη. Οι μεγάλες παρέες και οι συχνές έξοδοι είχαν μειωθεί, είχε μεσολαβήσει η COVID, οι περισσότεροι φίλοι είχαν κάνει παιδιά, ο κύκλος έκλεινε κι όταν μια φίλη μού μίλησε για μια νέα εφαρμογή, είπα να μπω. Ηταν μια αποκάλυψη. Πού ήταν όλοι αυτοί οι ελεύθεροι; Σκρόλαρα μανιωδώς, τόσο που έπαθα σύνδρομο tetris. Πώς όταν μικροί παίζαμε tetris όλη μέρα και μετά βλέπαμε οτιδήποτε γύρω μας σαν τουβλάκια που πρέπει να ταιριάξουν μεταξύ τους, έτσι κι εγώ άρχισα να βλέπω κάθε περαστικό σαν προφίλ, οριακά δεν έκανα την κίνηση του swipe right με το χέρι μου. Ενας γενναίος καινούργιος κόσμος είχε ανοιχτεί μπροστά μου. Γιατί δεν είχα μπει τόσο καιρό; σκεφτόμουν. Αρχισα να μιλάω με μερικούς, κάποιοι είχαν και πλάκα. Αναρωτιόμουν βέβαια γιατί όλοι κάνουν πεζοπορία. “Θέλουν να δείξουν ότι είναι σε φόρμα”, μου εξήγησαν οι βετεράνοι φίλοι.
Η απομυθοποίηση δεν άργησε. Οι δύο που επέλεξα να συναντήσω ήταν συμπαθείς, αλλά δεν υπήρχε καμία χημεία, ήταν άλλοι άνθρωποι από κοντά, γιατί οι εφαρμογές δεν μπορούν ποτέ να υποκαταστήσουν αυτό που καταλαβαίνεις μόνο διά ζώσης.
Ο ένας ήταν και αρκετά πιεστικός, αποδείχθηκε δεσμευμένος, στο ταϊμλάιν μου άρχισαν να εμφανίζονται παντρεμένοι φίλοι που έκανα ότι δεν βλέπω [σ.σ. από τα 400 εκατομμύρια χρήστες των εφαρμογών, έρευνες λένε ότι τουλάχιστον οι μισοί είναι παντρεμένοι ή δεσμευμένοι], ένας έγραφε στο προφίλ του “εχεμύθεια και καθαριότητα”. Βγήκα από την εφαρμογή δύο μήνες μετά και το μόνο που μου έμεινε ήταν η συζήτηση με έναν Άγγλο κούκλο (αν ήταν αληθινές οι φωτογραφίες) που δεν συνάντησα ποτέ, αφού τις μέρες που ήταν Ελλάδα κόλλησα COVID, οπότε καταλήξαμε να τσατάρουμε για τον Βαγγέλη Μαρινάκη, γιατί ήταν οπαδός της Νότιγχαμ Φόρεστ. Έκτοτε το προσπαθώ εκτός εφαρμογών, αλλά μάλλον μόνο εγώ, γιατί έξω δεν παίζει τίποτα».
Η Μαριάντζελα θέτει πολλά ζητήματα που έθεσαν όλοι όσοι μίλησαν στο «Κ». Ολοι γκρίνιαξαν για τα dating apps, εντούτοις σχεδόν όλοι παραμένουν ενεργοί σε αυτά, ακόμη κι αν δεν τα χρησιμοποιούν συστηματικά. Σε όλους φαίνονται «σαν online shopping», με ό,τι αυτό συνεπάγεται. «Έχουν κάνει το dating πιο συχνό και εύκολο», λέει ο Ιάσονας, 29 ετών. «Αλλά κρύβει μια δυστοπία αν αναλογιστείς ότι η επιλογή παρτενέρ αποκτά λογική “ψωνίζω σε σούπερ μάρκετ”. Με δυσκολεύει που μειώνεται ο αυθορμητισμός, αλλά για όλους λιγοστεύει ο ελεύθερος χρόνος, οπότε με τις εφαρμογές το κάνεις remotely».
Πάρε έναν κι ό,τι γίνει
«Είναι fast fashion, δεν υπάρχει προθυμία να αφιερώσει κανείς χρόνο σε κανέναν», υποστηρίζει ο Αλέξανδρος, 39 ετών. «Περισσότερο είναι μια δήλωση από κάθε πλευρά τού τι θέλει. Δεν προλαβαίνεις να νιώσεις τίποτα μερικές φορές, απλώς πας μουδιασμένος στο επόμενο. Αυτό ξεκινάει από τις εφαρμογές, αλλά ισχύει κι όταν γνωρίζεις κάποιον αλλιώς».
«Οι συνομήλικοί μου είναι ανώριμοι, προσπαθούν να σε προσεγγίσουν από τα σόσιαλ, αλλά δεν πετυχαίνει», λέει η Εύα, 27 ετών. «Οπότε δυσκολεύομαι, γιατί δεν μου αρκεί κάποιος να μου στείλει ένα μήνυμα. Από κοντά μού την πέφτουν, αλλά όχι με όμορφο τρόπο ώστε να θέλω να γνωρίσω κάποιον καλύτερα. Συνήθως αυτός που θα μου την πέσει θα έχει πάει και σε άλλες πέντε το ίδιο βράδυ».
«Με εκνευρίζει λίγο», λέει η Μίρκα, 40 ετών, «όταν οι πιτσιρικάδες παραπονιούνται συνέχεια για τις εφαρμογές και απλώς δεν έχουν ιδέα πώς ήταν να είσαι single παλιότερα και να περιμένεις ένα σαββατόβραδο σε μπαρ να σου σώσει τη ζωή. Γι’ αυτό είναι ακόμα όλοι στα dating apps, παρότι παραπονιούνται. Είναι εύκολο. Το αν τελικώς είναι και πετυχημένο είναι άλλο θέμα».
ΑΠΟ ΚΟΝΤΑ ΜΟΥ ΤΗΝ ΠΕΦΤΟΥΝ, ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΜΕ ΟΜΟΡΦΟ ΤΡΟΠΟ ΩΣΤΕ ΝΑ ΘΕΛΩ ΝΑ ΓΝΩΡΙΣΩ ΚΑΠΟΙΟΝ ΚΑΛΥΤΕΡΑ. ΣΥΝΗΘΩΣ ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΘΑ ΜΟΥ ΤΗΝ ΠΕΣΕΙ ΘΑ ΕΧΕΙ ΠΑΕΙ ΚΑΙ ΣΕ ΑΛΛΕΣ ΠΕΝΤΕ ΤΟ ΙΔΙΟ ΒΡΑΔΥ.
Το άλλο θέμα το πιάνει η Ελένη, 45 ετών. «Όταν πλέον τα apps είναι επί 10-15 χρόνια καθημερινότητα, έχουν επηρεάσει τον τρόπο που συνδεόμαστε, κι αυτός ο τρόπος, καλώς ή κακώς, είναι επιπόλαιος. Αυτό σου μένει κουσούρι και γενικότερα όλο το παιχνίδι των ραντεβού το αντιμετωπίζεις χαλαρά. Γι’ αυτό και το ghosting είναι νορμάλ, δεν νιώθεις καμία υποχρέωση στον άλλο, δεν έχεις επενδύσει τίποτα στο να τον γνωρίσεις ώστε να “λυπηθείς” την επένδυσή σου. Δεν θεωρώ ότι μπορεί να ευδοκιμήσει ο έρωτας εκεί, γιατί δεν έχεις ή δεν αφιερώνεις τον χρόνο για να ερωτευτείς κάποιον. Μπαίνεις στο app γιατί θέλεις σχέση ή σεξ, λες εδώ ήρθαμε γι’ αυτό, αυτοί είναι οι πιθανές επιλογές, πάρε έναν κι ό,τι γίνει».
Η επιβεβαίωση
είναι το νέο σεξ
Πόσα τελικά από αυτά τα τσαταρίσματα σε apps ή στο Ιnstagram γίνονται ραντεβού; «Λίγα. Ειδικά οι GenZers δεν ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για το σεξ», λέει η Στέλλα, 41 ετών. Τυχαίνει να συνεργάζομαι καθημερινά με πολλούς της γενιάς αυτής και είναι εντελώς ασέξουαλ. Τους λέω πράγματα στο γραφείο και με κοιτάνε απορημένοι, τους λέω “τι κάνετε, δεν κάνετε σεξ;”. Ντρέπονται; Βαριούνται; Δεν έχουν λεφτά; Έχουν χρόνια κατάθλιψη και δεν τους έχει εκδηλωθεί ακόμα; Δεν ξέρω τι συμβαίνει, αλλά δεν χαίρονται τη ζωή τους».
ΜΕ ΕΚΝΕΥΡΙΖΕΙ ΛΙΓΟ ΟΤΑΝ ΟΙ ΠΙΤΣΙΡΙΚΑΔΕΣ ΠΑΡΑΠΟΝΙΟΥΝΤΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΚΑΙ ΑΠΛΩΣ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΙΔΕΑ ΠΩΣ ΗΤΑΝ ΝΑ ΕΙΣΑΙ SINGLE ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΑ ΚΑΙ ΝΑ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙΣ ΕΝΑ ΣΑΒΒΑΤΟΒΡΑΔΟ ΣΕ ΜΠΑΡ ΝΑ ΣΟΥ ΣΩΣΕΙ ΤΗ ΖΩΗ.
Ο Άρης, 23 ετών, χαίρεται τη ζωή του, δεν έχει εφαρμογές γιατί «δεν το ’χει» με αυτά, αλλά είναι σαφώς η εξαίρεση μεταξύ των φίλων του. Οι άλλοι έχουν, αν και αυτό δεν σημαίνει ότι δεν φλερτάρουν έξω. «Κάθε φορά που βγαίνουμε, ένας θα πει κάποια στιγμή “πάω να μιλήσω σε κάποια, σας βαρέθηκα”. Για να περάσει η ώρα, όμως, δεν έχω δει κανέναν να φεύγει με κάποια». Δηλαδή όντως σας ενδιαφέρει λιγότερο το σεξ; «Ναι, ισχύει. Οι περισσότεροι θέλουν να πάρουν το follow, να στείλουν κάνα μήνυμα και τέλος. Το θέμα δεν είναι τόσο το σεξ, η επιβεβαίωση είναι πιο σημαντική». Και αν παλιά η επιβεβαίωση ερχόταν μόνο με το σεξ, τώρα υπάρχει και το follow, το like και οι φωτίτσες. Η Εύα συμφωνεί: «Νομίζω μιλάνε δεξιά αριστερά σε τσατ για να περνάει η ώρα, να παίρνουν επιβεβαίωση και να έχουν μια παρέα πριν κοιμηθούν». Δεν τα λένε μόνο οι ίδιοι, τα λένε και οι έρευνες. Σύμφωνα με αυτές, η γενιά Ζ κάνει λιγότερο σεξ από οποιαδήποτε άλλη, σε βαθμό που οι επιστήμονες προειδοποιούν για επιπτώσεις – σωματικές και ψυχολογικές.
«Υπάρχει φλερτ και αυτό που παρατηρώ είναι πως τελευταία υπάρχει σε “αντιερωτικά” περιβάλλοντα, όπως το σούπερ μάρκετ», αντιτείνει η Κωνσταντίνα, 35 ετών. «Δεν συμφωνώ με την τάση τού από μακριά, αλλά κάπου την καταλαβαίνω. Το διά ζώσης εμπεριέχει ρίσκο που δεν έχεις στην οθόνη. Ποιος δεν φοβάται να μην πληγωθεί ή να μην είναι κατώτερος των προσδοκιών;» Ο Γιάννης, 30 ετών, διαφωνεί. «Η ιδέα της εφαρμογής είναι εξυπηρετική, αλλά και μόνο στη σκέψη πως θα πρέπει να εκτεθώ με αυτόν τον τρόπο με κάνει να θέλω να λουφάξω σε μια τρύπα. Καλύτερα μια αγχωμένη ψιλή κουβέντα παρά μηδέν ειδοποιήσεις».
«Αυτοί που έχουν περισσότερη πιθανότητα να βρουν σύντροφο διά ζώσης είναι όσοι ανήκουν σε κάποιες κοινότητες/ομάδες ανθρώπων με κοινό σκοπό ή ενδιαφέροντα», λέει ο Δημήτρης, 47 ετών. «Βλέπω τους αριστερούς φίλους μου που όλοι μαζί δραστηριοποιούνται, πάνε στα ίδια μαγαζιά, γνωρίζονται. Μόνο που υπάρχει όλο και μικρότερη συμμετοχή σε τέτοιου είδους κοινότητες, είναι ατομιστική η εποχή, όλοι είναι απορροφημένοι λόγω οικονομικών στο πώς να επιβιώσουν, έχουμε γίνει πιο μονήρεις».
ΠΟΣΑ ΧΡΟΝΙΑ
ΕΙΣΑΙ BOY-SOBER;
«Εγώ δεν ελπίζω πλέον, δεν ασχολούμαι, οπότε δεν μπορώ να σου πω ότι ζορίζομαι με το dating, γιατί απλώς δεν κάνω. Με ζορίζει η μοναξιά μου, αλλά δεν ελπίζω. Μπορεί να έχω κάποιες αναλαμπές αισιοδοξίας, αλλά δεν κοιτάω καν πλέον, ενώ βγαίνω συνέχεια». Η Ελένη μπορεί να μην το αποκαλεί «boy-sober», αλλά έτσι λέγεται η σύγχρονη τάση που μοιάζει πολύ με αυτό που περιγράφει. Ξεκίνησε από –πού αλλού;– το TikTok, αλλά βρήκε έρεισμα και έγινε παγκόσμια τάση: Κορίτσια που βαρέθηκαν να ψάχνουν τον έναν, κουράστηκαν από το σύγχρονο dating και αποφάσισαν να απέχουν. Όχι ραντεβού, όχι πρώην, όχι εφαρμογές, όχι situationships. Αποτοξίνωση και επικέντρωση στην αυτοβελτίωση και στις καλές φιλίες.
ΔΕΝ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΣΟΥ ΠΩ ΟΤΙ ΖΟΡΙΖΟΜΑΙ ΜΕ ΤΟ DATING, ΓΙΑΤΙ ΑΠΛΩΣ ΔΕΝ ΚΑΝΩ. ΜΕ ΖΟΡΙΖΕΙ Η ΜΟΝΑΞΙΑ ΜΟΥ, ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΕΛΠΙΖΩ
Άρα είναι οι φίλες ο νέος σύντροφος; «Ναι, αλλά όχι γιατί τις βλέπουμε ερωτικά, αλλά γιατί μοιραζόμαστε τη ζωή μας μαζί τους· ταξίδια, εξόδους, διακοπές, επικοινωνία. Όταν έχεις μείνει πολλά χρόνια μόνη σου, έχεις ξεμάθει». Ή, πιο σωστά, καλομάθει, σύμφωνα με την Άση, 43 ετών. «Είμαι single σχεδόν εννέα χρόνια, είμαι pro. Έχω κάνει γνωριμίες σε αυτό το διάστημα φυσικά, δεν ξεπερνούσαν τους δύο-τρεις μήνες η καθεμία. Στο ηλικιακό γκρουπ που σχετίζομαι έχουμε μείνει τα leftovers, οπότε θέλει πολύ ψάξιμο. Δεν είναι όμως αυτοσκοπός μου να μπω σε μια σχέση. Έχω καλομάθει να κάνω ό,τι θέλω και όπως το θέλω, και για να το θυσιάσω αυτό θα πρέπει να αξίζει».
Και η Στέλλα συμφωνεί: «Στα 41 μου καταλήγω ότι δεν είμαι των σχέσεων, σίγουρα δεν θέλω γάμο και παιδιά, και αυτό με έχει απελευθερώσει. Μπαίνοντας στα 40 συνειδητοποίησα τι θέλω και νιώθω καλύτερα από ποτέ με τον εαυτό μου, με το σώμα μου, είναι σαν να ξεκλειδώθηκε κάτι, αυτή είναι η ζωή μου και θα τη ζήσω όπως θέλω. Μια γυναίκα στην ηλικία μου που θέλει οικογένεια, βέβαια, ζορίζεται. Εγώ φλερτάρω, δεν περιμένω κάποιος να μου την πέσει, πάω εγώ. Θέλω να κάνω σεξ, να πειραματιστώ. Κάποιοι το λένε “κρίση μέσης ηλικίας”, αλλά γιατί το λέμε “κρίση” και δεν το λέμε “αποκάλυψη και αποδοχή”; Γιατί είσαι ανώριμη όταν ξέρεις τι θέλεις και με ποιους το θέλεις; Εγώ δουλεύω κάθε μέρα με τον εαυτό μου, κάντε τη ζωή σας κι εγώ θα κάνω τη δική μου – ποιος θα με κρίνει;». Και στον έρωτα πιστεύεις ακόμα; «Φυσικά, πιστεύω ότι ερωτευόμαστε περισσότερες από μία φορές στη ζωή μας και εννοείται ότι ελπίζω ότι θα μου ξανασυμβεί. Παρ’ όλα αυτά, η ζωή μου, κανονική και σεξουαλική, προχωράει και ανεξαρτήτως αυτού».
«ΛΕΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΖΗΤΗΣΑ
ΤΟ PIN ΤΗΣ»
«Θα γυρίσει κάποια στιγμή το παιχνίδι. Οι άνθρωποι έχουν κουραστεί από το απρόσωπο των εφαρμογών», λέει η Ελένη. «Νομίζω επανέρχεται και το “δώσε μου το τηλέφωνό σου”», συμφωνεί η Χάρις, 39 ετών. Ο Δημήτρης πάντως που το δοκίμασε, δεν έπιασε. «Είχε τύχει να πετύχω μια κοπέλα δύο-τρεις φορές έξω. Μου άρεσε και την τελευταία φορά που την πέτυχα σε ένα μπαρ, της είπα “θέλεις να μου δώσεις το τηλέφωνό σου να βγούμε μια μέρα;”. Γύρισε και με κοίταξε με σοκ και περιφρόνηση. Τηλέφωνο; Έκανε ένα τσ, τσ, τσ και έφυγε. Λες και της ζήτησα το pin της κάρτας της. Εγώ θέλω να ελπίζω πάντως ότι το φλερτ διά ζώσης θα κάνει comeback, σαν τα βινύλια».
«Δεν έχω ιδέα τι μέλλει γενέσθαι», λέει η Κωνσταντίνα. «Νομίζω πως λόγω της απάθειας και του συντηρητισμού της κοινωνίας θα πάμε σε πιο κλειστά σχήματα σχέσεων. Θα ξαναδούμε γάμους 25χρονων ατόμων». Ο Γιάννης, 30 ετών, το βλέπει πιο θετικά. «Νιώθω πως βρισκόμαστε σε μια φάση όπου τουλάχιστον υπάρχουν περισσότεροι δίαυλοι να δοκιμάσουμε πράγματα, να τεσταριστούμε σε διαφορετικά πλαίσια και να καταλήξουμε εκεί που είμαστε άνετα και συνειδητοποιημένα. Τίποτε από όλα αυτά δεν προκύπτει εύκολα, αλλά τουλάχιστον δεν φαίνεται να υπάρχει αυτή η ασφυκτική νομοτέλεια του μεγαλώνεις-παντρεύεσαι-κάνεις παιδιά στον βαθμό που τη θυμάμαι μεγαλώνοντας. Νομίζω ότι δειλά δειλά πάμε να δημιουργήσουμε ιδιότυπες οικογένειες με τους συντρόφους και τους φίλους μας, επιδιώκοντας μια άλλου τύπου φροντίδα που απαλύνει μια ρουτίνα που γίνεται διαρκώς δυσκολότερη».
«Οι γυναίκες πια απαιτούν τα αυτονόητα»
Μία συζήτηση με την Ειρήνη Γεωργή, συγγραφέα και σύμβουλο dating για το σύγχρονο τοπίο των ερωτικών και των συντροφικών σχέσεων.
Γιατί δυσκολευόμαστε τόσο να κάνουμε ερωτικές και συντροφικές σχέσεις σήμερα που τα εργαλεία αναζήτησης συντρόφου είναι πολύ περισσότερα;
Ο βασικός λόγος, ειδικά στις ηλικίες 30-40, είναι γιατί, για πρώτη φορά στην ιστορία, κάνουμε σχέσεις από επιλογή και όχι από ανάγκη. Οι γυναίκες δεν έχουν ανάγκη να παντρευτούν για να επιβιώσουν και οι άντρες δεν έχουν ανάγκη να παντρευτούν για να κάνουν σεξ. Το ότι μπορούμε να ζήσουμε και χωρίς να παντρευτούμε αλλάζει το παιχνίδι. Σημαίνει ότι πρέπει να θέλουμε τον άλλον ως άνθρωπο πάρα πολύ, γιατί αλλιώς δεν έχουμε λόγο να παραμείνουμε μαζί. Επιπλέον σημαίνει ότι πρέπει να μάθουμε να σχετιζόμαστε και να φροντίζουμε τη σχέση, λειτουργώντας ως ομάδα. Ακόμα δεν έχουμε βρει τα πατήματά μας σε αυτό το ζήτημα ως κοινωνία· θέλει πολλή δουλειά και επαναπροσδιορισμό νοοτροπίας.
«Για πρώτη φορά στην ιστορία, κάνουμε σχέσεις από επιλογή και όχι από ανάγκη. Οι γυναίκες δεν έχουν ανάγκη να παντρευτούν για να επιβιώσουν και οι άντρες δεν έχουν ανάγκη να παντρευτούν για να κάνουν σεξ.
Πόσο άλλαξαν τα δεδομένα μετά το ΜeΤoo;
Οι γυναίκες απαιτούν πλέον τα αυτονόητα, που όμως έως τώρα δεν ήταν αυτονόητα. Θέλουν κάποιον να τις βλέπει ως ισότιμα ανθρώπινα πλάσματα κι όχι σαν κούκλες του σεξ ή τρόπαια. Κάποιον που δεν τους πουλάει ρομάντζο ενώ θέλει σεξ. Κάποιον που δεν αποφασίζει από την αρχή ότι τις θέλει για «σχέση» ή για σεξ, αλλά ενδιαφέρεται να τις γνωρίσει, για να ανακαλύψουν τι θέλουν ο ένας από τον άλλο, μαζί. Παλιότερα δεν ζητούσαν τίποτα παρά μόνο ο άντρας να είναι κουβαλητής και ιδανικά να μην πίνει, να μην τζογάρει και να μην τις χτυπάει. Δεν είχαν την επιλογή να μην κάνουν οικογένεια, η κοινωνία δεν το επέτρεπε και το τίμημα ήταν πολύ βαρύ. Τώρα που οι γυναίκες έχουν την επιλογή, γιατί έχουν οικονομική ανεξαρτησία, θέλουν ισότιμους συντρόφους. Αυτή είναι η διαφορά.
Πώς αντιδρούν οι άντρες;
Το πρόβλημα συνήθως είναι ότι οι άντρες έχουν μεγαλώσει σύμφωνα με το παλιό μάνιουαλ: να είναι σκληροί, δυνατοί, ανθεκτικοί, ατρόμητοι και βέβαια συναισθηματικά καταπιεσμένοι. Πολλοί από αυτούς δεν έχουν ιδέα πώς να είναι ισότιμοι και σωστοί σύντροφοι στις σχέσεις τους, γιατί κανείς δεν τους έμαθε πώς. Αυτή την εποχή αισθάνονται μπερδεμένοι γιατί βλέπουν ότι αυτά που τους έμαθαν να είναι, δεν είναι αυτά που θα τους εξασφαλίσουν όσα τους υποσχέθηκε η κοινωνία, δηλαδή την αγάπη και την ευτυχία. Οι γυναίκες τούς απορρίπτουν, έχουν χάσει τον ρόλο τους και δεν υπάρχουν αρκετά θετικά πρότυπα αρρενωπότητας να ακολουθήσουν. Η αρρενωπότητα βρίσκεται σε κρίση και, ενώ επιστήμονες σε όλο τον κόσμο κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, η αντίδραση άμυνας πολλών είναι το μίσος προς τον φεμινισμό αντί για διάθεση για εξέλιξη.
Οι εφαρμογές γνωριμιών πώς έχουν επηρεάσει τα πράγματα;
Είναι ο βασικός λόγος που έχει μειωθεί το φλερτ στην πραγματική ζωή. Υπάρχει εναλλακτική. Ο κόσμος είναι όλη μέρα πάνω από το τηλέφωνό του. Και όντως οι εφαρμογές προσφέρουν επιλογές. Είναι σαν να βρίσκεσαι κάθε βράδυ σε δέκα μπαρ, ενώ είσαι σπίτι με την πιτζάμα. Αυτό παλιά δεν υπήρχε, έπρεπε να εκτεθείς, να ρισκάρεις την αμηχανία και, το πιο σημαντικό, την κατά πρόσωπο απόρριψη, στην οποία έχουμε ξεμάθει. Γιατί το να μεσολαβεί μια εφαρμογή είναι λίγο σαν αερόσακος. Δεν είναι τυχαίο ότι βλέπουμε το τραγελαφικό, να έρχεται κάποιος να σου μιλήσει και η δεύτερη κουβέντα του να είναι «μήπως έχεις Instagram;». Οι εφαρμογές επίσης προσφέρουν την εκ προθέσεως προσέγγιση, κανείς δεν μπορούσε παλιά να αποφασίσει να βγει ραντεβού έτσι. Άρα οι εφαρμογές είναι πολύτιμο εργαλείο, αρκεί να μάθει κανείς να το χρησιμοποιεί με ασφάλεια, υπευθυνότητα και λίγο έξυπνα. Αυτό που αισθανόμαστε να μας λείπει είναι η τυχαιότητα. Ακούω πελάτισσες να μου λένε «θέλω να μου χτυπήσει την πόρτα να μου ζητήσει μια κούπα ζάχαρη» ή «ιδανικά να ανοίξω το ψυγείο και να είναι μέσα ο έρωτας της ζωής μου».
Πώς μας επηρεάζουν οι εφαρμογές στο πώς συνδεόμαστε;
Ένας από τους κινδύνους των εφαρμογών είναι αυτό που λέμε «maximizing» (μεγιστοποίηση). Στην ψυχολογία, maximizers είναι οι άνθρωποι που αναζητούν συνεχώς το κάτι καλύτερο, δοκιμάζοντας αέναα κι άλλες εναλλακτικές ώστε να μεγιστοποιήσουν την απόλαυση ή τα οφέλη και δεν σταματούν ποτέ, αναζητώντας το τέλειο, που βέβαια δεν υπάρχει. Οι εφαρμογές έχουν κατηγορηθεί ότι με την υπερπροσφορά επιλογών δημιουργούν μια γενιά maximizers που συμπεριφέρεται καταναλωτικά και δεν σταματά να ψάχνει. Λέμε συχνά ότι οι εφαρμογές κάνουν τις γνωριμίες σούπερ μάρκετ. Υπάρχει λοιπόν ένα πολύ ενδιαφέρον πείραμα πάνω σε αυτό. Το 2000 δημοσιοποιήθηκε μια έρευνα από ψυχολόγους του Κολούμπια και του Στάνφορντ, όπου σε ένα σούπερ μάρκετ μια μέρα υπήρχαν διαθέσιμες 24 γεύσεις μαρμελάδας, ενώ μια άλλη μόνο έξι. Το αποτέλεσμα ήταν ότι τη μέρα με τις λιγότερες γεύσεις, οι καταναλωτές είχαν δεκαπλάσιες πιθανότητες να αγοράσουν μαρμελάδα. Η υπερβολική προσφορά οδηγεί σε σύγχυση και αναβολή αποφάσεων. Έτσι και με τις εφαρμογές. Παθαίνουμε βραχυκύκλωμα και δεν διαλέγουμε κανέναν. Αλλά σιγά σιγά μαθαίνουμε και προσαρμοζόμαστε. Οι γάμοι από online γνωριμίες έχουν αυξηθεί κατακόρυφα και έχουν ξεπεράσει κάθε «παραδοσιακό» τρόπο γνωριμίας, και οι σχέσεις που προκύπτουν με τα νέα δεδομένα έχουν πολύ περισσότερες πιθανότητες να δημιουργηθούν για τους σωστούς λόγους, με ισοτιμία, ουσιαστική σύνδεση και αμοιβαιότητα.
Πώς βλέπεις το μέλλον;
Δεν έχουμε ιδέα τι θα γίνει με το ΑΙ. Είδα πρόσφατα μια εκπομπή στο YouTube όπου ένας τύπος έλεγε ότι η αρραβωνιαστικιά του μιλούσε για μήνες με ένα AI boyfriend που έφτιαξε αρχικά για πλάκα. Αλλά οι συζητήσεις έγιναν σύντομα καθημερινές. Προτιμούσε να μιλάει με το ΑΙ αντί με τον ίδιο και του έλεγε ψέματα ότι μιλούσε με τις φίλες της. Μιλάμε για συναισθηματική απιστία. Είναι κάτι που θα αντιμετωπίσουμε άμεσα και δεν ξέρουμε τι επιπτώσεις θα έχει σε κοινωνικό επίπεδο. Όταν ένας σύντροφος, ακόμα και εικονικός, σου φέρεται τέλεια και είναι πάντα εκεί, θα είναι δύσκολο να αντισταθείς στον πειρασμό. Αυτό δεν θα κάνει απλώς τα άτομα σε σχέση να κάνουν απιστίες, αλλά κυρίως θα κάνει τα σινγκλ άτομα να παραιτηθούν εντελώς από την αναζήτηση, ειδικά αν τους λείπουν κοινωνικές δεξιότητες. Αν μάλιστα με το VR το πράγμα αποκτήσει και διάσταση αγγίγματος, πιθανόν game over.
*Η Ειρήνη Γεωργή είναι συγγραφέας και σύμβουλος dating
