Από τα μέσα του 2022 και μετά, άνοιξε ένας κύκλος απότομης αύξησης των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), ο οποίος έφερε το ποσοστό από το 0 στο 4,5%. Μπορεί αυτή η άνοδος να μην αποτυπώθηκε στα επιτόκια των προθεσμιακών καταθέσεων και των λοιπών «ασφαλών τοποθετήσεων» (όχι, βέβαια, ότι υπάρχει ποτέ απόλυτη ασφάλεια), όπως θα περίμεναν οι αποταμιευτές, όμως σίγουρα αναζωπύρωσε το ενδιαφέρον για την εξασφάλιση εισοδήματος από τόκους. Άλλωστε, αυτό το τελευταίο δεν χρειάζεται καθόλου κόπο.
Από τον περασμένο Ιούνιο έχει ανοίξει ένας καινούργιος κύκλος, αυτός της μείωσης των επιτοκίων, καθώς στην παρούσα φάση εκτιμάται από τους ασκούντες τη νομισματική πολιτική ότι ο πληθωρισμός έχει τιθασευτεί και ότι πρέπει να στηριχτεί η ανάπτυξη. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά για τους καταθέτες; Ολοένα και χαμηλότερες αποδόσεις για τις αποταμιεύσεις τους.
Ήδη, μετά και την τελευταία απόφαση της ΕΚΤ τον Ιανουάριο, αυτό φαίνεται πιο έντονα στην αγορά. Αν αποφασίσει κάποιος να δεσμεύσει ένα κεφάλαιο της τάξεως των 15.000 ευρώ για έναν χρόνο, τότε δύσκολα θα μπορέσει να εξασφαλίσει πλέον μια μεικτή απόδοση της τάξεως του 1,5%, ενώ όσο θα περνούν οι εβδομάδες οι «προσφορές» θα είναι μικρότερες και της μιας μονάδας, ειδικά μάλιστα αν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις ότι θα υπάρξουν περαιτέρω μειώσεις επιτοκίων από την ΕΚΤ.
Κρίσιμα και χρήσιμα δεδομένα
Τι σημαίνει λοιπόν απόδοση κοντά στο 1%; Δεδομένου ότι οι τόκοι καταθέσεων υπόκεινται και σε φόρο εισοδήματος (ο οποίος υπολογίζεται με συντελεστή 15%), η καθαρή ετήσια απόδοση για μια αποταμίευση της τάξεως των 15.000 ευρώ θα κυμαίνεται από 100 έως 200 ευρώ στην καλύτερη περίπτωση. Σε πραγματικούς όρους, αυτό σημαίνει απώλεια κεφαλαίου, καθώς ο πληθωρισμός «τρέχει» με μεγαλύτερη ταχύτητα από τη συγκεκριμένη απόδοση.
Το ερώτημα είναι αν υπάρχουν εναλλακτικές. Μία είναι τα έντοκα γραμμάτια του ελληνικού Δημοσίου. Αν τα αγοράσετε στις προγραμματισμένες ημερομηνίες έκδοσής τους, δεν επιβαρύνεστε με καμία προμήθεια, ενώ δεν υπάρχει φόρος στην απόδοση και οι τόκοι προκαταβάλλονται. Προς το παρόν, οι καθαρές αποδόσεις εξακολουθούν να κινούνται πάνω από το 2%. Έντοκο εξάμηνης διάρκειας (τοποθετείτε τα χρήματά σας σήμερα και αυτά αποδεσμεύονται ύστερα από έξι μήνες) είχε απόδοση 2,45% στο τέλος Ιανουαρίου, ενώ το τελευταίο ετήσιας διάρκειας ήταν στο 2,27%. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Ότι δεσμεύεις 14.663 ευρώ και σε έναν χρόνο παίρνεις πίσω 15.000 ευρώ.
Και αν όχι έντοκα γραμμάτια, τότε τι; Στο καλάθι των επιλογών έχουν προστεθεί και τα αμοιβαία κεφάλαια που επενδύουν σε ομόλογα. Ουσιαστικά, είναι προϊόντα προκαθορισμένης διάρκειας που υπόσχονται συγκεκριμένες αποδόσεις στο τέλος μιας χρονικής περιόδου, η οποία μπορεί να κυμαίνεται από δύο έως και πέντε ή περισσότερα χρόνια. Για παράδειγμα, αντίστοιχο προϊόν διετούς διάρκειας μπορεί να προσφέρει συνολική απόδοση 3,4-4% στη διετία ή περίπου 1,7-2% ανά έτος. Εναλλακτική λύση, προϊόν τριετούς διάρκειας με ετήσια απόδοση κοντά στο 1,8-2,2%. Δύο κρίσιμα και χρήσιμα δεδομένα: αυτά τα προϊόντα έχουν προμήθεια (κοντά στο 0,2% συνήθως) και για να εξασφαλίσει κάποιος τις αποδόσεις που προβάλλονται, πρέπει να τα κρατήσει μέχρι τη λήξη τους.
