Φωτογραφίες: Βαγγέλης Ζαβός
Την παρακολουθώ να «χορεύει» πάνω στον πάγο και ως λάτρης του καλλιτεχνικού πατινάζ, δεν μπορώ να ξεκολλήσω το βλέμμα μου από πάνω της. Βρισκόμαστε στο παγοδρόμιο του Κέντρου Πολιτισμού Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, όπου πραγματοποιείται επίδειξη καλλιτεχνικού πατινάζ, ενός αθλήματος για το οποίο λίγα πράγματα γνωρίζουμε στην Ελλάδα. Απέναντι μου έχω τη Δήμητρα Κόρρη, έξι φορές πρωταθλήτρια Ελλάδας, η οποία αν και ζει και προπονείται στις ΗΠΑ αγωνίζεται με ελληνικά χρώματα.
«Ξεκίνησα λίγο τυχαία» παραδέχεται η 32χρονη πρωταθλήτρια, «ως παιδί μου άρεσε η ρυθμική γυμναστική, όμως, δεν είχαμε κοντά μας γήπεδο, είχαμε όμως παγοδρόμιο». Δεκατεσσάρων ετών αρχίζει τον πρωταθλητισμό και στα 19 αποσπά την πρώτη διάκριση· ακολουθούν πολλές ακόμα με τελευταία τον περασμένο Ιούνιο στην Αυστραλία που κατακτά την 3η θέση στο Πρωτάθλημα Ωκεανίας. «Θέλω να αγωνίζομαι για την Ελλάδα, για να υπάρχει ελληνική συμμετοχή στους διεθνείς διοργανώσεις, καθώς το άθλημα δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλές» απαντά στο εύλογο ερώτημα. «Είμαστε αρκετοί αθλητές που προπονούμαστε πλάι πλάι στην Αμερική, αλλά εκπροσωπούμε στους αγώνες τις χώρες καταγωγής μας».
Ταλέντο ναι, πόροι όχι
Στην Ελλάδα το καλλιτεχνικό πατινάζ δεν έχει μεγάλη προσέλευση, εν μέρει και λόγω της έλλειψης κατάλληλων χώρων για προπόνηση. «Κάποιοι αθλητές αναγκάζονται να πηγαίνουν στο εξωτερικό για προπόνηση, όπως π. χ. στη Βουλγαρία, όπου υπάρχουν κατάλληλα παγοδρόμια» εξηγεί η Δήμητρα, που σε ευρωπαϊκά και παγκόσμια πρωταθλήματα έχει την ευκαιρία να συνυπάρξει με αθλητές από όλο τον κόσμο και να διαμορφώσει άποψη για τα ισχύοντα δεδομένα.
«Καθώς είναι ένα ατομικό άθλημα, δεν στηρίζεται επαρκώς από τους αθλητικούς συνδέσμους, ακόμα και στις εύπορες χώρες» σχολιάζει, «καλούμαστε να πληρώνουμε τον πάγο για την καθημερινή μας προετοιμασία, αλλά και τα έξοδα συμμετοχής μας σε αγώνες». Τα τελευταία χρόνια η Δήμητρα ζει στο Λος Άντζελες και δουλεύει ως προπονήτρια. «Προσπαθώ να δώσω στα παιδιά κίνητρα για να συνεχίζουν» τονίζει. «Ενα από τα όνειρά μου είναι να ιδρύσω μια οργάνωση, που να στηρίζει οικονομικά τα παιδιά που έχουν ταλέντο στο καλλιτεχνικό πατινάζ, αλλά όχι επαρκείς πόρους για να το στηρίξουν».
Ιστορίες ελληνικής μετανάστευσης
Η Δήμητρα είναι Ελληνίδα τρίτης γενιάς από την πλευρά του πατέρα της και δεύτερης από την πλευρά της μητέρας της. «Ο παππούς μου ο Χάρης μεγάλωσε στην Ελλάδα και έφυγε με το υπερωκεάνιο “Νέα Ελλάς” στην Αμερική το 1957· τότε αγόρασε από τον πατέρα του το τσαγκαράδικο, όπως συνηθιζόταν τότε». Αργότερα παντρεύεται μια συμπατριώτισσα του μέσω φωτογραφίας. Η οικογενειακή ιστορία της Δήμητρας θυμίζει σε πολλά σημεία την ιστορία της ελληνικής μετανάστευσης στις ΗΠΑ.
Σε ένα φιλμ μικρού μήκους η Δήμητρα, που έχει σπουδάσει σκηνοθεσία, καταγράφει την πορεία του παππού της, που εργάστηκε στο Σικάγο ως τσαγκάρης, μία από τις εργασίες που κατεξοχήν έκαναν οι Έλληνες μετανάστες. «Την ίδια δουλειά συνέχισε και ο πατέρας μου, ενώ ο θείος μου έμαθε την τέχνη και επέστρεψε στην Αθήνα, όπου σήμερα διατηρεί τσαγκαράδικο στο Χαλάνδρι». Η γιαγιά της, που έχει πλέον παλιννοστήσει, έζησε για δεκαετίες στις ΗΠΑ χωρίς να μάθει αγγλικά, κινούμενη πάντοτε στα στενά του Greektown. «Η ιδέα για το φιλμ γεννήθηκε από μια σχολική εργασία, όμως, το ολοκλήρωσα μεγαλύτερη» εξηγεί. Είναι η ιστορία της ελληνικής ομογένειας που φέρνει, άλλωστε, τη Δήμητρα στο Λος Άντζελες καθώς γίνεται βοηθός παραγωγής στο τρίτο σκέλος του ντοκιμαντέρ New Greek Americans 1960-2018, το τελευταίο μέρος της τριλογίας που πραγματοποίησε το Greek Heritage Society of Southern California.
Μέσα από την εμπλοκή της στο ντοκιμαντέρ η 32χρονη Ελληνοαμερικανίδα αποκτά τη μεγάλη εικόνα για την ελληνική ομογένεια, που παρουσιάζει σημαντικές διαφοροποιήσεις ανά Πολιτεία και ανά γενιά. «Στο Σικάγο και στη Νέα Υόρκη τα παιδιά δεύτερης ή τρίτης γενιάς μιλούν τη γλώσσα, ενώ στην Καλιφόρνια η ταυτότητα διατηρείται κυρίως μέσω του χορού» λέει ενδεικτικά, «αρκεί κανείς να παρευρεθεί στον διαγωνισμό παραδοσιακών χορών FDF της Ελληνορθόδοξης Μητρόπολης του Σαν Φρανσίσκο».
Στην περσινή διοργάνωση έδωσαν το «παρών» 3.000 ομογενείς των Δυτικών Πολιτειών των ΗΠΑ. Σε ποιον χρωστάει, άραγε, η ίδια τη σημερινή ικανότητά της να μιλάει και να γράφει στα ελληνικά like a native speaker; «Στο σπίτι μιλούσαμε ελληνικά και δύο φορές την εβδομάδα πήγαινα στο Πρότυπο Πειραϊκό Ελληνικό Σχολείο» θυμάται. Η Δήμητρα δίνει το «παρών» σε όλα· παραδοσιακούς χορούς, εθνικές γιορτές, παρέλαση… Οι φωτογραφίες με την ίδια ντυμένη ως Αμαλία κοσμούν ακόμα το οικογενειακό σαλόνι.
«Η ελληνική καταγωγή μας έδωσε μια διακριτή ταυτότητα»
«Το απολάμβανα, όπως και το μάθημα, μου άρεσε πολύ να γράφω εκθέσεις στα Ελληνικά· ίσως δεν το πιστεύεις αλλά άλλοι συμμαθητές μας χωρίς πλέον επαφή με τη χώρα προέλευσης της οικογένειας τους, μας ζήλευαν κάπως» λέει με νόημα, «η ελληνική καταγωγή μας έδωσε μια διακριτή ταυτότητα και μια νοηματοδότηση στη ζωή μας, κάτι που σε άλλα παιδιά και εφήβους έλειπε».
Φυσικά, το δέσιμο με τη χώρα δημιουργήθηκε κατά τα παιδικά καλοκαίρια. «Ερχόμασταν με τη μητέρα μου και τον αδελφό μου για τρεις μήνες στην Ελλάδα και κάναμε διακοπές σε τόπους που είχαμε συγγενείς- στη Σπάρτη, στην Κύθνο και βέβαια στο Δίστομο». Ο γενέθλιος τόπος των παππούδων της, το μαρτυρικό χωριό Δίστομο, παραμένει για όλη την οικογένεια σημείο αναφοράς. Άλλωστε, στο Σικάγο δραστηριοποιείται Σύλλογος Διστομιτών, στο οποίο μετέχουν όλοι. «Στο σπίτι μας στο Δίστομο υπάρχει ακόμα αίμα στο πάτωμα, είναι από την ημέρα της σφαγής και έχει «ποτίσει» το ξύλο» περιγράφει, «η γιαγιά μου το έχει καλύψει με ένα χαλί». Μεγαλώνοντας η Δήμητρα έμαθε για όσα συνέβησαν την 10η Ιουνίου του 1944 και σήκωσε με δέος το χαλί. «Σε δύο μέρες θα πάμε στο Δίστομο για να μείνουμε, λόγω κορωνοϊού έκανα πολύ καιρό να έρθω· εκεί είναι το ησυχαστήριο μου» παραδέχεται λίγο μετά την επίδειξη στο ΚΠΙΣΝ.
Ανάμεσα σε πατινάζ και σκηνοθεσία
Στις ΗΠΑ η Δήμητρα μοιράζεται τον χρόνο της μεταξύ καλλιτεχνικού πατινάζ, μουσικής και σκηνοθεσίας. Εχει συνεργαστεί με τη Chicago Tribune, αλλά και με τον βραβευμένο με Emmy Ελληνοαμερικανό σκηνοθέτη Greg Yaitanes. «Δουλεύω παράλληλα μικρά, δικά μου πρότζεκτ» εξηγεί. Η ίδια δυσκολεύεται να αποφασίσει ποια επαγγελματική ιδιότητα θα την κερδίσει, αλλά απαντά με σιγουριά ότι είναι πολύ πιθανό να την κερδίσει η Ελλάδα. «Μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου να ζει εδώ, ειδικά αν κατασκευαστεί μεγάλο παγοδρόμιο, κατάλληλο για πρωταθλητισμό» τονίζει.
Εξάλλου, πολλοί συνομήλικοι της Αμερικανοί σκέφτονται εσχάτως να μεταναστεύσουν στην Ευρώπη, ακόμα και αν δεν έχουν κανένα συγγενικό δεσμό. «Η καθημερινότητα στις ΗΠΑ έχει αλλάξει» υπογραμμίζει, «η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας και του ίντερνετ, η καραντίνα και ο κορωνοϊός αλλά και η ακρίβεια, όλα μαζί έχουν οδηγήσει στον συντηρητισμό και την εσωστρέφεια» περιγράφει, «ο κόσμος πλέον δεν φλερτάρει ούτε κάνει εύκολα φίλους ακόμα και στο ηλιόλουστο Λος Αντζελες».
