Την ώρα περίπου που πέθανε ο Ντέιβιντ Λοτζ στο Μπέρμιγχαμ, ξεκινούσα κατά σύμπτωση να διαβάζω τη Θεραπεία, ένα μυθιστόρημα που ο Βρετανός συγγραφέας έγραψε πριν από 30 χρόνια. Δεν υπονοώ καμία μεταφυσική σύνδεση, ήταν απλώς μια σύμπτωση, η οποία μάλιστα εξηγείται σχετικά εύκολα: το μυθιστόρημα επανακυκλοφόρησε προ μηνών από τις εκδόσεις Κυψέλη, όπως και το Ανήκουστος βλάβη, το είχα δηλαδή στα χέρια μου εδώ και λίγο καιρό και απλώς έτυχε να το ανοίξω την πιο παράξενη στιγμή. Οι δύο προαναφερθέντες τίτλοι είναι και οι μοναδικοί που κυκλοφορούν στα ελληνικά, καθώς τα αρκετά ακόμα βιβλία του που έχουν μεταφραστεί (εκδόσεις Bell και Πόλις) εμφανίζονται ως εξαντλημένα. (Υπάρχουν όμως στις πλατφόρμες των μεταχειρισμένων.)
Σε λίγες μέρες ο Λοτζ θα έκλεινε τα 90 του. Καθηγητής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ, κριτικός με σημαντικό θεωρητικό έργο και δημοφιλής μυθιστοριογράφος που δεν κέρδισε ποτέ μεγάλα βραβεία, αλλά επηρέασε τη σύγχρονη βρετανική λογοτεχνία – π.χ. δεν είναι τυχαίο που τον επικήδειο στον Guardian υπέγραψε ο Τζόναθαν Κόου. Θα έχει μια θέση στη λογοτεχνική ιστορία χάρη στο υπέροχο χιούμορ του, αλλά και στην ανανεωτική ματιά του στο υποείδος του campus novel – το Αλλάζοντας θέσεις, για παράδειγμα, το πρώτο μιας σχετικής τριλογίας, αποτελεί υπόδειγμα πανεπιστημιακού μυθιστορήματος. Είναι επίσης υπέροχο.
Οι ήρωες του Λοτζ είναι συχνά καθηγητές, άνθρωποι του πνεύματος ή της επιστήμης, μέλη μιας «καλής κοινωνίας», αλλά αυτή είναι μόνο η βιτρίνα: Οι ήρωές του είναι άνθρωποι με ερωτικές απογοητεύσεις, μέτριους γάμους, οικογενειακά προβλήματα, ζητήματα υγείας, είναι άνθρωποι που τους συμβαίνουν απρόοπτα, ατυχίες και ζουν σε καθημερινά αδιέξοδα. Στη Θεραπεία ο πρωταγωνιστής είναι ένας επιτυχημένος σεναριογράφος της τηλεόρασης, που αναρωτιέται τι του φταίει ενώ έχει τα πάντα. Αν σας θυμίζει κάτι.
Είναι μια σάτιρα για τον σύγχρονο άνθρωπο που καταρρέει σε κάθε του βήμα από υπαρξιακές κρίσεις, χωρίς να μπορεί να ικανοποιηθεί από την αφθονία των υλικών αγαθών και την επιτυχία όπως ορίζεται από τον δυτικό τρόπο ζωής. «[…] κάπου, κάποτε, έχασα αυτή την ικανότητα, την τέχνη απλώς να ζω, χωρίς να νιώθω άγχος ή κατάθλιψη […]», λέει ο ήρωας. Αν σας θυμίζει κάτι.
*Η Θεραπεία κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κυψέλη, σε μετάφραση Γιώργου Μπαρουξή.
