Φτάνει με τη μοτοσικλέτα του στο Κουκάκι, παρκάρει και έρχεται έξω από τον σταθμό Συγγρού-Φιξ, όπου έχουμε δώσει ραντεβού. Μιλάει στο τηλέφωνο. «Ήταν ο πατέρας μου», λέει. «Ήθελε να μου θυμίσει κάποια πράγματα για τη βόλτα μας». Έχουμε συμφωνήσει να κάνουμε τη συνέντευξη τριγυρνώντας στη γειτονιά όπου μεγάλωσε τη δεκαετία του ’90. Τον Χρήστο Μάστορα τον γνωρίσαμε ως frontman του συγκροτήματος ΜΕΛΙSSES και τον συνηθίσαμε ως ένα δραστήριο μέλος της ελληνικής ποπ κουλτούρας. Εδώ και λίγες εβδομάδες ολοκλήρωσε τα γυρίσματα του Υπάρχω όπου υποδύεται τον Στέλιο Καζαντζίδη στη βιογραφική ταινία του Γιώργου Τσεμπερόπουλου. Καθώς ξεκινάμε τη βόλτα μας, παρατηρώ ότι κουβαλάει ακόμα μια καζαντζιδική αύρα στην εκφορά του λόγου του. Στον πεζόδρομο της Δράκου οι θαμώνες των εστιατορίων και των καφέ τον αναγνωρίζουν και υψώνουν τα κινητά τους για να τον φωτογραφίσουν. Αυτός χαμογελά λίγο μαγκωμένος και συνεχίζει την πορεία του.
Έφτασε με την οικογένειά του στην Αθήνα το 1990 – ήταν τεσσάρων ετών. Η καταγωγή του είναι από το Βοδίνο, ένα από τα ελληνοκατοικούμενα χωριά της Βόρειας Ηπείρου στην Αλβανία. Θυμάται τη βάφτισή του σε μεγάλη ηλικία στον Αϊ-Δημήτρη τον Λουμπαρδιάρη. «Η γυναίκα που με βάφτισε έγινε νονά μου επειδή ο πατέρας μου τη βοήθησε να επισκευάσει το αυτοκίνητό της που είχε “μείνει” στον περιφερειακό του Φιλοπάππου. Τα βαφτιστικά μου ήταν ένα κουστούμι με μπερέ. Με αυτά τα ρούχα με έντυσαν ξανά οι γονείς μου για να πάω την πρώτη μέρα στο Δημοτικό και επειδή ξεχώριζα, η δασκάλα με έβαλε να καθίσω στο πρώτο θρανίο. Δεν θα μπορούσε να συμβεί κάτι χειρότερο». Ήταν ντροπαλός και εσωστρεφής και γι’ αυτό λέει πως ήθελε να έχει ανθρώπους γύρω του που να τον σπρώχνουν προς την έκθεση. «Η γιαγιά μου ήταν τέτοιος άνθρωπος: έξω καρδιά. Ήταν η γυναίκα που όταν αργούσα για το σχολείο, θα σταματούσε μέχρι και αμάξι στον δρόμο και θα ζητούσε να μας πάει». Θυμάται και γελάει.
Φτάνοντας στη διασταύρωση Ροβέρτου Γκάλι και Καβαλλότι, ο ήχος από τις διερχόμενες μοτοσικλέτες μάς ενοχλεί. Εκείνος θυμάται τις φορές που έβγαινε η γιαγιά του στο μπαλκόνι, γιατί φοβόταν μην τραυματιστεί με τη μηχανή του στη στροφή. «Της έλεγα συνέχεια “μπες μέσα, ρε γιαγιά”. Ένιωθα πως με έκανε ρεζίλι». Σταματάμε στο πρώτο του σπίτι. Οι μνήμες του βασίζονται κυρίως σε περιγραφές γεγονότων, αλλά αναγνωρίζει την πολυκατοικία χάρη στα πέτρινα κιγκλιδώματα της εισόδου της. «Για να έρθουμε στην Ελλάδα, εγγυήθηκε για εμάς ένας ξάδερφος. Η πρώτη μας κατοικία ήταν στην οδό Μητσαίων 8, σε ένα υπόγειο. Μας είχε φιλοξενήσει η οικογένεια Δρακοπούλου. Ο πατέρας μου έκανε κάποιες οικοδομικές εργασίες, παρόλο που είχε ειδίκευση μεταλλειολόγου μηχανικού. Μέσα σε έναν μήνα η οικογένεια αυτή τον βοήθησε να αναγνωριστεί το πτυχίο του και να πιάσει δουλειά στη Βιοχάλκο. Πολύ σύντομα φύγαμε από αυτό το φιλόξενο υπόγειο και πιάσαμε ένα μεγαλύτερο σπίτι, πάλι στο Κουκάκι».
Αν υπάρχει ένα μελανό σημείο από τα παιδικά του χρόνια, είναι οι φορές που αναγκάστηκε να επισκεφθεί τη Διεύθυνση Αλλοδαπών για να ανανεώσει την ειδική άδεια παραμονής. «Κάθε χρόνο πήγαινα με νεύρα στην Πέτρου Ράλλη. Ήθελα να ανήκω στη χώρα μου, αλλά αυτό δεν προβλεπόταν από τις διεθνείς συμβάσεις, ένιωθα μια αδικία που δεν μπορούσα να είμαι κομμάτι της. Ούτε ήθελα να νομίζουν οι φίλοι μου ότι ήμουν διαφορετικός από αυτούς», διηγείται.
Ενας «Καζαντζιδομάστορας»
Περπατώντας στους δρόμους όπου έκανε βόλτες μικρός, στεκόμαστε στα σκαλιά έξω από το σπίτι του Μίκη Θεοδωράκη, όπου σύχναζε με τους φίλους του τα απογεύματα, μετά το σχολείο. Από τα στενά της συνοικίας αντικρίζουμε τo Ηρώδειο, στο οποίο εμφανίστηκε σε δύο περιστάσεις: το 2019 για τα μουσικά γενέθλια του Γιώργου Νταλάρα, αλλά και το 2023 μαζί με τις ΜΕΛΙSSES, σε μια βραδιά αφιερωμένη στα ελληνικά συγκροτήματα. Όταν ήταν μικρός, αντίκριζε καθημερινά το ρωμαϊκό ωδείο, αλλά δεν πίστευε ποτέ ότι θα ερχόταν η μέρα που θα τραγουδούσε σε αυτό. Ούτε φανταζόταν ότι, μεγαλώνοντας και ακούγοντας ροκ στο εφηβικό του δωμάτιο, θα ενσάρκωνε κάποτε στο σινεμά τη μεγαλύτερη λαϊκή φωνή του 20ού αιώνα. «Με τίποτα!», δηλώνει μονομιάς. Ο ίδιος θεωρεί προοικονομία το γεγονός πως ερμήνευσε δύο εμβληματικά τραγούδια του Στέλιου Καζαντζίδη σε μια αφιερωματική εκδήλωση, όπως μου λέει καθώς κάνουμε ένα διάλειμμα σε ένα πεζούλι περιμετρικά του λόφου του Φιλοπάππου.
Δεν φανταζόταν ότι, μεγαλώνοντας και ακούγοντας ροκ, θα ενσάρκωνε κάποτε τη μεγαλύτερη λαϊκή φωνή του 20ού αιώνα. «Με τίποτα!», δηλώνει μονομιάς.
Η καλλιτεχνική ευθύνη και η αναμέτρηση με τα τραγούδια του Καζαντζίδη ήταν ένα μάθημα που αξιοποίησε στο έπακρο όταν του προτάθηκε ο ρόλος στην ταινία του Γιώργου Τσεμπερόπουλου. Ο ίδιος αναγνωρίζει το βάρος που φέρει το όνομα «Καζαντζίδης», τη σύνδεσή του με την ξενιτιά, τον ξεριζωμό των Ποντίων και τον έρωτα, καθώς και το πόσο τον έχουν αγαπήσει τόσοι άνθρωποι. Του λέω πως η γιαγιά μου έχει σαν θεό τον «Στελάρα» και έχει μεγάλες προσδοκίες από τον Μάστορα, ειδικά στο κομμάτι της φωνής. «Κοίταξε, δεν ξέρω αν θα αρέσει στους σκληροπυρηνικούς φαν, αλλά επιλέξαμε να κάνουμε μια μίμηση που θα εμπεριέχει και ένα κομμάτι από τον εαυτό μου. Είχα δοκιμάσει να τον μιμηθώ πλήρως, αλλά αυτό δεν άρεσε στους συντελεστές. Γι’ αυτό επιλέξαμε να δημιουργήσουμε –πάντα με σεβασμό– έναν “Καζαντζιδομάστορα”. Άλλωστε, και ο ίδιος ο Καζαντζίδης, σε ένα από τα πρώτα του τραγούδια, το Για μπάνιο πάω, κάνει μίμηση του αγαπημένου του τραγουδιστή, του Πρόδρομου Τσαουσάκη. Αυτό μου είχε κάνει εντύπωση, γιατί κι εγώ έμαθα να τραγουδάω κάνοντας μιμήσεις», συμπληρώνει.
Όσο για την υποκριτική προσέγγιση, μελέτησε τη φωνή και τις κινήσεις του, σε βαθμό που να κουβαλάει τον ρόλο σε κάθε του συναναστροφή. Μάλιστα, όση ώρα μιλάει για την ταινία, ο Μάστορας γίνεται ανά στιγμές Καζαντζίδης. Τον προδίδουν οι κινήσεις, ο τόνος της φωνής του και η στάση του σώματος. «Μετά το κάστινγκ, ο Γιώργος Τσεμπερόπουλος με πήρε από το χέρι. Διαβάσαμε αρκετά το κείμενο της Κατερίνας Μπέη, κάναμε ανάλυση σε κάθε στιχομυθία, ώστε να ταιριάξουμε τις δικές μου αλήθειες με τις αλήθειες του χαρακτήρα “Στέλιου”. Εγώ νόμιζα πως θα κάνουμε μερικές λήψεις και στο τέλος θα το πετύχουμε. Δεν ήταν όμως έτσι, δεν υπήρχε χρόνος για δοκιμές. Μετά από κάθε λήψη, ρωτούσα ανήσυχος τον “Τσέμπε” αν ήταν πιστευτό το αποτέλεσμα, αλλά εκείνος μού απαντούσε: “Αν σκεφτόμαστε πώς φαινόμαστε στην κάμερα, καήκαμε”». Η πρεμιέρα του Υπάρχω πλησιάζει. Είναι προετοιμασμένος για τις αντιδράσεις που θα συναντήσει; «Θεωρώ ότι είμαι πολύ θωρακισμένος για να αντέξω την κριτική. Ξέρω ότι υπηρέτησα τον Στέλιο Καζαντζίδη με όλη μου την ψυχή, και αυτό δεν μπορεί να μου το πάρει κανείς, όσο μπούλινγκ και να φάω».
Περί ευθυνών κα δημόσιου λόγου
Τον Σεπτέμβριο, ο Χρήστος Μάστορας έγινε στόχος πολλών δημοσιογράφων για την αποχώρησή του από τη συναυλία της Μαρινέλλας στο Ηρώδειο (25/9), με τον ίδιο να δηλώνει ότι δεν παρέστη στη δεύτερη πρόβα της συναυλίας για ιατρικούς λόγους. Η αποχώρησή του απασχόλησε σε εξαντλητικό βαθμό τη θεματολογία των πρωινών ψυχαγωγικών εκπομπών και ενημερωτικών σάιτ, τα οποία ισχυρίζονταν πως η Μαρινέλλα έθεσε τον τραγουδιστή εκτός συναυλίας. «Δεν σου κρύβω ότι μέσα μου αισθάνομαι άβολα και θα ήθελα να υπάρχει ένα κουμπί που να σταματάει αυτόν τον θόρυβο, γιατί κυρίως επηρεάζονται η οικογένεια και οι φίλοι μου, που θα ήθελα να μην έρχονται σε επαφή με τέτοιου είδους αφηγήματα. Βέβαια, αν απασχολείς με την καλή δουλειά που κάνεις, κάποιος θα επωφεληθεί από μια επινοημένη ιστορία. Ό,τι και να πεις και να δηλώσεις, πάντα κάποιος θα βρει τρόπο να το χρησιμοποιήσει εναντίον σου. Και αν δεν δηλώσεις κάτι, θα επιμείνει», αναφέρει.
Μετά το περιστατικό του Ηρωδείου, έκανε αναρτήσεις στα σόσιαλ μίντια στηλιτεύοντας τις πρακτικές του δημοσιογραφικού κλάδου. Του ζητάω να το συζητήσουμε και μου λέει ότι δεν βάζει, φυσικά, όλους τους δημοσιογράφους στο ίδιο καζάνι. «Υπάρχει ευθύνη για το τι λέει ο καθένας δημόσια. Για παράδειγμα, το θεωρώ περίεργο το να βγαίνεις και να μιλάς εμμονικά για το σπίτι ενός ανθρώπου που πέθανε και την επόμενη μέρα να βγαίνεις και να ζητάς συγγνώμη σαν να μη συνέβη τίποτα. Και μπορεί όλα αυτά να ξεχαστούν σε λίγες μέρες, αλλά το κακό έχει γίνει. Το κοινό εκπαιδεύεται να σκέφτεται έτσι και σταδιακά χάνεται η ανθρωπιά». Ωστόσο, δεν τον πτοούν όσα ακούγονται για τον ίδιο. «Απλώς μου ρουφάνε ενέργεια από πιο σημαντικά πράγματα».
Ποπ ή λαϊκό;
Κινούμαστε προς Πετράλωνα από τον περιφερειακό του Φιλοπάππου. Αυτή η βόλτα τον χαλαρώνει, ειδικά όταν είναι ήσυχα και δεν υπάρχει ίχνος αυτοκινήτου. Ώρες ώρες χάνεται και μέσα στα μονοπάτια του λόφου. Μου λέει πως είναι παιδί του κέντρου. «Η Αθήνα μού δίνει θετική ενέργεια, είμαι ερωτευμένος με την πόλη. Την έχω χαρτογραφήσει πολύ καλά. Πάντα ένιωθα ότι θέλω να ανήκω κάπου. Νομίζω ότι αυτό το “κάπου” είναι εδώ, περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο μέρος στον κόσμο». Στον ελεύθερο χρόνο του συχνάζει στα Πετράλωνα, παίρνει το ποδήλατο από το πατρικό του και κάνει πετάλι στον ποδηλατόδρομο Γκάζι-Νιάρχος.
«Η Αθήνα μού δίνει θετική ενέργεια, είμαι ερωτευμένος με την πόλη. Την έχω χαρτογραφήσει πολύ καλά. Πάντα ένιωθα ότι θέλω να ανήκω κάπου. Νομίζω ότι αυτό το “κάπου” είναι εδώ».
Σε αυτό το κομμάτι της διαδρομής ανοίγουμε το κεφάλαιο ΜΕΛΙSSES. Έχουν περάσει δεκαέξι χρόνια από τότε που εμφανίστηκαν στην ελληνική δισκογραφία, αλλά η φιλία των μελών του συγκροτήματος προϋπήρχε της δημιουργίας του. Ο ίδιος τονίζει πως η φιλία είναι ο παράγοντας που τους κρατάει ενωμένους, ακόμα και όταν κάθε μέλος ασχολείται με προσωπικά πρότζεκτ. «Να ξέρεις πως, ακόμα και όταν συμβαίνει αυτό, οι ΜΕΛΙSSES συμμετέχουν με τον τρόπο τους». Τώρα ο Μάστορας στρέφει το ενδιαφέρον στο λαϊκό τραγούδι. Λίγο ο Καζαντζίδης, λίγο η συμμετοχή του σε αφιερώματα λαϊκών τραγουδιστών και συνθετών, έχει επαναπροσδιορίσει τους στόχους του. «Εδώ και καιρό φλερτάρω με τις παραδόσεις μας, αλλά πιο πολύ με ενδιαφέρει το λαϊκό τραγούδι. Θέλω να εμπνευστώ από τον τεράστιο πλούτο του και να γράφω στίχους σαν του Λευτέρη Παπαδόπουλου. Θέλω να γίνει μέινστριμ το λαϊκό τραγούδι». Άραγε, τα ελληνικά να είναι μια εύκολη γλώσσα για να συνοδεύσει ένα ποπ κομμάτι; «Σε καμία περίπτωση. Πιστεύω ότι θα ήταν άθλος το να μην “κλοτσάει” ο στίχος στα τραγούδια μας. Έχω ακούσει Αμερικανούς παραγωγούς που έγραφαν τραγούδια στην Μπρίτνεϊ Σπίαρς να λένε πως “ψάχναμε τη λέξη που θα ακουγόταν ωραία με τη μελωδία, και ας μην έβγαζε τρομερό νόημα”. Και εμείς ψιλοκάναμε το ίδιο στις αρχές. Σιγά σιγά όμως ανακαλύπταμε τη μαγεία τού να κάνεις τους ανθρώπους να ταυτίζονται με απλές λέξεις».
Φτάνουμε στο πάρκο Βουτιέ στα Πετράλωνα, τη στιγμή που ο ήλιος δύει. Μια οδηγός ταξί τον αναγνωρίζει και ανοίγει την πόρτα του αυτοκινήτου της παίζοντας στη διαπασών το Μοναχική καρδιά, μία από τις τελευταίες επιτυχίες του συγκροτήματος. Μετά από τόσο περπάτημα, περίμενα πως θα ήταν κουρασμένος, αλλά δεν έχει χάσει ίχνος από τη διάθεσή του να συζητήσουμε. Του διατυπώνω μια απορία που έχω κάθε φορά που τον βλέπω στο The Voice στον ΣΚΑΪ: «Θα είχες τα κότσια να σταθείς στη σκηνή, όπως οι διαγωνιζόμενοι, και να τραγουδάς σε καρέκλες που είναι γυρισμένες πλάτη;». Το σκέφτεται για λίγη ώρα. «Δεν ξέρω, πραγματικά. Τους θαυμάζω και τους βγάζω το καπέλο που ερμηνεύουν στη σκηνή και ανυπομονούν για το ποια θα γυρίσει πρώτη». Αν θα συμμετείχε, θα επέλεγε να τραγουδήσει το Dream On των Aerosmith, ένα τραγούδι που αγκαλιάζει την ευαίσθητη ψυχή του και το θηρίο που κρύβει μέσα του. Τι θα γινόταν όμως αν δεν γύριζε κανείς τους; «Ε, μισή ντροπή δική μου, η άλλη μισή δική τους».
Η ταινία Υπάρχω θα βγει στις ελληνικές αίθουσες στις 19 Δεκεμβρίου από την Tanweer. Σκηνοθεσία Γιώργος Τσεμπερόπουλος, σενάριο Κατερίνα Μπέη. Πρωταγωνιστούν: Χρήστος Μάστορας, Κλέλια Ρένεση, Ασημένια Βουλιώτη, Αγορίτσα Οικονόμου, Δημήτρης Καπουράνης, Άννα Συμεωνίδου.
