Αυτό που έγινε στο Παρίσι ενδέχεται να ήταν το μεγαλύτερο υπαίθριο πάρτι της Ιστορίας. Κράτησε δεκαεπτά ημέρες και εκτιμάται ότι προσέλκυσε πάνω από δεκαπέντε εκατομμύρια επισκέπτες. Όχι, δεν ήταν μία ακόμα διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων. Κι αυτό γιατί οι Γάλλοι έβγαλαν την τελετή έναρξης και πολλά αθλήματα από τα στάδια και τα μετέφεραν στην πόλη, στους δρόμους, στο ποτάμι και στα αξιοθέατά της.
Η ποδηλασία δρόμου, για παράδειγμα, που η απόστασή της εκτείνεται σε 273 χιλιόμετρα για τους άνδρες και 158 για τις γυναίκες, ξεκίνησε από το Τροκαντερό και πέρασε από έναν σωρό, άγνωστες για τους περισσότερους ξένους, περιοχές του Ιλ-ντε-Φρανς, που κυκλώνει το Παρίσι, πριν ξαναμπεί στο γνώριμο κέντρο της Πόλης του Φωτός. Και όταν οι αθλητές επέστρεψαν, δεν έκαναν πετάλι μόνο σε μεγάλες, ευρύχωρες λεωφόρους, αλλά και σε δρόμους «εκτός κάθε λογικής». Οι εικόνες με τον κόσμο να έχει στριμωχτεί γύρω από τα καφέ-τουριστικές παγίδες στη Μονμάρτρη αλλά και στη sui generis εξέδρα που σχηματίζουν τα σκαλοπάτια της Σακρ Κερ (κανονικά, οι τουρίστες έχουν την επιλογή να τα ανεβούν με τελεφερίκ) είναι ενδεικτικές του μαζικού ενθουσιασμού που κατέλαβε όσους βρίσκονταν στο Παρίσι εκείνες τις μέρες, τουρίστες αλλά και Γάλλους από κάθε γωνιά της χώρας. Εικόνες που, μάλλον, όσοι παρακολουθούσαν την επικαιρότητα δεν ήταν τόσο προετοιμασμένοι να δουν.
Ένας ύμνος στην πόλη
Ο δημοσιογράφος Μπρένταν Κουίν, σε ένα άρθρο γνώμης που δημοσιεύθηκε στους New York Times, περιγράφει χαρακτηριστικά ότι αυτό που έζησε, όχι μόνο μέσα, αλλά και έξω από τα στάδια, με τον κόσμο που μαζευόταν στα μπιστρό, στις κρεπερί και στα καφέ για να παρακολουθήσει από γιγαντοοθόνες τις λάιβ τηλεοπτικές αναμεταδόσεις των Αγώνων, δεν είχε καμία σχέση με ό,τι περίμενε, κάπως μουδιασμένος. Άλλωστε, μόλις δύο ημέρες πριν από την τελετή έναρξης, μια δημοσκόπηση που διεξήχθη από ανεξάρτητη γαλλική εταιρεία ερευνών έδειχνε πως μόνο το 25% των Γάλλων ήταν ενθουσιασμένοι με τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Τα άλλα τρία τέταρτα ήταν αδιάφοροι ή σκεπτικιστές. Επίσης, το 74% των Γάλλων πίστευαν ότι οι Αγώνες δεν θα βελτίωναν το ηθικό τους. Και όμως, όλα φαίνεται να ήρθαν τούμπα, καθώς τις επόμενες ημέρες οι εικόνες που έκαναν τον γύρο του κόσμου έδειχναν ένα έθνος περήφανο, να ντύνεται με την τρικολόρ για μπέρτα και να την κυματίζει με πλήρη περηφάνια.
Δύο ημέρες πριν από την τελετή έναρξης, δημοσκόπηση έδειχνε πως μόνο το 25% των Γάλλων ήταν ενθουσιασμένοι με τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Οι ανάμεικτες αντιδράσεις που προκάλεσε η τελετή έναρξης –με εξαίρεση το καθολικής αποδοχής φινάλε της, όταν η Σελίν Ντιόν, ορατή σε μέγεθος κουκκίδας για τους περισσότερους παρευρισκόμενους, τραγούδησε το Hymne a l’amour της Εντίθ Πιάφ από τον δεύτερο όροφο του Πύργου του Άιφελ– δεν την εμπόδισαν από το να λειτουργήσει ως μια υποδειγματική ξενάγηση στην πόλη του Παρισιού. Ήταν σαν κάποιος να ανοίγει έναν τουριστικό οδηγό και οι σελίδες του να ζωντανεύουν. Όσοι βρέθηκαν στο Παρίσι είδαν από τις θέσεις τους περιμετρικά του Σηκουάνα (και οι υπόλοιποι από τις οθόνες τους) τους αθλητές να «παρελαύνουν» ως επιβαίνοντες στα πλοιάρια του Σηκουάνα, με φόντο την οσμανική αρχιτεκτονική σε όλο της το μεγαλείο. Είδαν την παράδοση του γαλλικού καμπαρέ να παίρνει τη σάρκα και τα οστά της Lady Gaga όταν αυτή ερμήνευσε το Mon truc en plumes της Ζιζί Ζανμέρ (παρότι δεν της πολυταίριαξε). Είδαν την ποπ μέταλ απόδοση μιας από τις πιο εμβληματικές και αναγνωρίσιμες στιγμές της Γαλλικής Επανάστασης, αυτής του αποκεφαλισμού της Μαρίας Αντουανέτας, που έβαψε κόκκινους τους τοίχους της Κονσιερζερί (όπου κρατήθηκε φυλακισμένη η βασίλισσα των Γάλλων πριν από τη δολοφονία της στην παρακείμενη πλατεία Κονκόρντ).
Με ζωντανές καρτ ποστάλ έμοιαζαν και οι αγώνες του μπιτς βόλεϊ, που έλαβαν χώρα σε μια τεχνητή αμμουδερή παραλία περιτριγυρισμένη από κερκίδες, που φτιάχτηκε στο Τροκαντερό και είχε θέα τον Πύργο του Άιφελ. Το ίδιο και οι εικόνες από τους ολύμπιους αθλητές της ιππασίας που είχαν ως φόντο τα ανάκτορα και τις λίμνες των Βερσαλλιών, αλλά και τα καρέ που προέκυψαν από τους αγώνες των υπόλοιπων αθλημάτων που έλαβαν χώρα εκτός σταδίων: στο Γκραν Παλέ, στη Γέφυρα της Ιένας, στην πλατεία Κονκόρντ, στο Μέγαρο των Απομάχων. Όλα αυτά τα παρισινά τοπόσημα είναι τα στάνταρ μέρη που βάζει στη λίστα του κάποιος που επισκέπτεται πρώτη φορά το Παρίσι. Κάποιες από αυτές τις εικόνες ήταν παραμυθένιες, άλλες τσίζι, όλες τους όμως είχαν μια δυναμική, όλες τους αποτυπώνονταν στη μνήμη και λειτουργούσαν ως μια πρόσκληση γνωριμίας με την πόλη.
Ο σκοπός επετεύχθη
Είναι, όμως, το Παρίσι όντως έτσι, όπως παρουσιάστηκε; Φυσικά και όχι. Δεν είδαμε την Πόλη του Φωτός στην καθημερινότητά της, αλλά σε μια εξιδανικευμένη της μορφή. Κι αυτό φάνηκε ότι θα γινόταν έτσι ήδη από το σενάριο της τελετής έναρξης: Τη στιγμή που το μετρό παρουσιάζει βλάβη κατά τη διάρκεια της λαμπαδηδρομίας, τα πάντα συνεχίζονται χωρίς την παροιμιώδη γκρίνια, που ενίοτε μασκαρεύεται σε αγένεια, των Παριζιάνων. Το απόφθεγμα «J’aime rien, je suis Parisien» («δεν μου αρέσει τίποτα, είμαι από το Παρίσι»), δεν είχε θέση στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Ίσως γιατί οι ιδεοτυπικοί Παριζιάνοι, αυτοί που δεν ανήκαν στο 25% της δημοσκόπησης, αυτοί που πριν αρχίσουν οι Αγώνες γκρίνιαζαν (δικαίως) για την εκτόξευση των τιμών και την ταλαιπωρία που θα προκαλούσε το μεγαλύτερο αθλητικό γεγονός του κόσμου στους κατοίκους της πόλης, είτε συμπαρασύρθηκαν από την ψυχολογία της μάζας και το καταευχαριστήθηκαν είτε, αν είχαν σπίτια, τα νοίκιασαν σε εξωφρενικές τιμές και κατευθύνθηκαν προς τον νότο για να επιστρέψουν στο κλεινόν άστυ τον χειμώνα, μαυρισμένοι.
Όλα αυτά τα παρισινά τοπόσημα είναι τα στάνταρ μέρη που βάζει στη λίστα του κάποιος που επισκέπτεται πρώτη φορά το Παρίσι.
Τα γεμάτα στάδια (οι επίσημες πηγές κάνουν λόγο για πώληση του 97% των εισιτηρίων που διατέθηκαν) και οι πανηγυρισμοί στους δρόμους μάς έκαναν να ξεχάσουμε, προς στιγμή, την άλλη όψη της Γαλλίας: την άνοδο της ακροδεξιάς, τις συνθήκες της ζωής στα εξαθλιωμένα προάστια. Αλλά όταν έχεις καλεσμένους στο σπίτι σου, τους βγάζεις τα ψυχολογικά σου; Το ερώτημα είναι ρητορικό. Σε κάθε περίπτωση, το στοίχημα που δόθηκε, εκείνο του να απλωθούν οι Αγώνες σε όλη την έκταση της πόλης, κερδήθηκε. Και τώρα, τι; Μένει να κριθεί το πώς θα διαχειριστούν οι Γάλλοι την κληρονομιά που τους αφήνουν οι Ολυμπιακοί Αγώνες, τη στιγμή που από τις 15 Αυγούστου όσοι ερωτεύτηκαν το Παρίσι στην πλέον εξιδανικευμένη του μορφή μπορούν να το ξαναδούν, πεντακάθαρο και καλογυαλισμένο, στα πρώτα πέντε επεισόδια της τέταρτης σεζόν της Έμιλι στο Παρίσι, στο Netflix.
