Η Ιντιρα Γκάντι ήταν κόρη του Τζαβαχαρλάλ Νεχρού και της Καμάλα Νεχρού. Γεννήθηκε στο Αλαχαμπάντ της Ινδίας και μεγάλωσε στο σπίτι του παππού της, όπου απολάμβανε τα προνόμια της τάξης των Βραχμάνων. Ο παππούς της ήταν ένας από τους πρωτοπόρους του κινήματος ανεξαρτησίας και στενός συνεργάτης του Μαχάτμα Γκάντι. Ο πατέρας της, από την άλλη, υπήρξε και αυτός από τις κύριες προσωπικότητες στον αγώνα της Ινδίας για την ανεξαρτησία από τη Βρετανία, με αποτέλεσμα το σπίτι να δέχεται κατά καιρούς εισβολές από την αστυνομία. Διετέλεσε επίσης πρωθυπουργός της χώρας την περίοδο 1947-1964.
Η νεαρή Ιντιρα φοίτησε στο Πανεπιστήμιο Βίσβα-Μπαράτι στο Σαντινικετάν (σημερινό Μπολπούρ, στην πολιτεία της Δυτικής Βεγγάλης) και στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Στο Κόμμα του Κογκρέσου εντάχθηκε το 1938. Τέσσερα χρόνια αργότερα παντρεύτηκε τον Φερόζε Γκάντι, επίσης μέλος του κόμματος, με τον οποίο απέκτησε δύο παιδιά, τον Σαντζάι και τον Ρατζίβ. Για μεγάλο μέρος του γάμου της, η Ιντιρα ήταν αποξενωμένη από τον σύζυγό της και, έχοντας χάσει τη μητέρα της στα μέσα της δεκαετίας του 1930, ανέλαβε πολλές φορές τον ρόλο της οικοδέσποινας του πατέρα της σε εκδηλώσεις και τον συνόδευε στα ταξίδια του. Ετσι, άνοιξε σταδιακά για αυτήν ο δρόμος της ενασχόλησης με την πολιτική.
Το Κόμμα του Κογκρέσου ανέλαβε την εξουσία όταν ο πατέρας της έγινε ηγέτης του και πρωθυπουργός το 1947. Το 1955 η Γκάντι έγινε μέλος της επιτροπής εργασίας του. Αυτές οι εξελίξεις θα οδηγούσαν στην εκλογή της, το 1959, στην τιμητική θέση της προέδρου του κόμματος και στον διορισμό της το 1964 σε μέλος της Ανω Βουλής του ινδικού κοινοβουλίου και στην υπουργοποίησή της. Το 1966, μάλιστα, διαδέχθηκε στην πρωθυπουργία τον Λαλ Μπαλαντούρ Σάστρι, μετά τον θάνατό του. Τρία χρόνια μετά, ωστόσο, προκλήθηκε εσωκομματική κρίση και η Ιντιρα διαγράφηκε από Κόμμα του Κογκρέσου. Λίγο αργότερα, μαζί με πολλά ακόμα στελέχη, βουλευτές και μέλη του σχημάτισε μια νέα παράταξη – το «Νέο» Κόμμα του Κογκρέσου.
Στις εκλογές για την Κάτω Βουλή το 1971, το κόμμα της επικράτησε επί ενός συνασπισμού συντηρητικών κομμάτων. Η Γκάντι υποστήριξε σθεναρά το τότε Ανατολικό Πακιστάν (σημερινό Μπαγκλαντές) στην αποσχιστική του σύγκρουση με το Πακιστάν στα τέλη του ίδιου έτους, και με τη συνδρομή των ινδικών ενόπλων δυνάμεων δημιουργήθηκε το Μπαγκλαντές. Τον Μάρτιο του 1972, η Γκάντι επικράτησε και πάλι σε μεγάλο αριθμό εκλογών για τις νομοθετικές συνελεύσεις των πολιτειών. Λίγο αργότερα, ωστόσο, ο ηττημένος αντίπαλός της σοσιαλιστής, Ρατζ Ναράιν, την κατηγόρησε ότι είχε παραβιάσει τους εκλογικούς νόμους στην αναμέτρηση του 1971. Οι εξελίξεις ήταν άμεσες. Τον Ιούνιο του 1975, το Ανώτατο Δικαστήριο της Αλαχαμπάντ εξέδωσε απόφαση εναντίον της: θα στερούνταν την έδρα της στο κοινοβούλιο και θα παρέμενε εκτός πολιτικής για έξι χρόνια. Υστερα από την έφεση που άσκησε, της επετράπη να συνεχίσει ως πρωθυπουργός, αλλά τα προνόμια που λάμβανε ως μέλος του κοινοβουλίου θα διακόπτονταν χωρίς τη δυνατότητα της ψήφου.
Στις 25 Ιουνίου 1975, ο Ινδός πρόεδρος Φαχρουντίν Αλί Αχμεντ, κατόπιν συμβουλής της Γκάντι, κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης σε όλη τη χώρα, η οποία διήρκεσε 21 μήνες. Κατά τη διάρκειά τους, θεσπίστηκαν, ανάμεσα σε άλλα, πολλοί νέοι νόμοι οι οποίοι περιόρισαν τις προσωπικές ελευθερίες, ενώ νόμοι «προληπτικής κράτησης» χρησιμοποιήθηκαν για πολιτικούς ηγέτες καθώς και για όσους είχαν οργανώσει φοιτητικές κινητοποιήσεις και εργατικές απεργίες. Η περίοδος χαρακτηρίστηκε ακόμα από αυστηρή λογοκρισία του Τύπου και των πολιτισμικών απεικονίσεων της Εκτακτης Ανάγκης.
Η δημόσια αντίθεση προς αυτά τα μέτρα ήταν τόσο μεγάλη, μετά τη λήξη αυτής της περιόδου, ώστε στις αρχές του 1977, οι απελευθερωμένοι πια πολιτικοί αντίπαλοί της ήταν αποφασισμένοι να εκδιώξουν την Γκάντι και το κόμμα της από την εξουσία – όπως κι έγινε στις εκλογές του ίδιου έτους. Μάλιστα, από τον Οκτώβριο του 1977 μέχρι και τον Δεκέμβριο του 1978 φυλακίστηκε με κατηγορίες για διαφθορά. Σύντομα, ωστόσο, θα συγκέντρωνε και πάλι δύναμη, κι έτσι στις εκλογές του Ιανουαρίου του 1980, η Ιντιρα Γκάντι επανήλθε στην πρωθυπουργία.
Αυτή τη φορά είχε να αντιμετωπίσει εσωτερικές απειλές, καθώς αρκετές πολιτείες επιδίωξαν μεγαλύτερο βαθμό ανεξαρτησίας από την κεντρική κυβέρνηση – κεντρικός πυλώνας αυτών αποτέλεσαν οι Σιχ. Οι εντάσεις μεταξύ των δύο πλευρών κλιμακώθηκαν με αποτέλεσμα τον Ιούνιο του 1984 να δοθεί διαταγή για την Επιχείρηση «Μπλε Αστέρι», την επίθεση του ινδικού στρατού για την εκδίωξη των αυτονομιστών του Παντζάμπ. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των Σιχ ο αριθμός των στρατιωτών και των πολιτών που σκοτώθηκαν τότε μπορεί να ήταν χιλιάδες.
Πέντε μήνες αργότερα, στις 31 Οκτωβρίου, η Γκάντι θα πλήρωνε με τη ζωή της τη συγκεκριμένη απόφαση. Δολοφονήθηκε στον κήπο του σπιτιού της στο Νέο Δελχί.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
