Ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄ υπήρξε αναμφισβήτητα μία από τις πλέον εμβληματικές προσωπικότητες του 20ού αιώνα. Η δράση του ξεπέρασε τα στενά όρια της Καθολικής Εκκλησίας, αγγίζοντας ζητήματα πίστης, πολιτικής και παγκόσμιας ειρήνης. Εχοντας μεγαλώσει στη μεσοπολεμική Πολωνία, διαμόρφωσε έναν χαρακτήρα δεκτικό στη διαφορετικότητα. Η περίοδος που ήταν προκαθήμενος της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας συνδέθηκε άρρηκτα με τα τελευταία έτη του Ψυχρού Πολέμου, την πτώση των κομμουνιστικών καθεστώτων στην Κεντρική και την Ανατολική Ευρώπη και τις προσπάθειες για το άνοιγμα ενός διαλόγου ανάμεσα στα χριστιανικά δόγματα.
Ο Ιωάννης Παύλος Β΄, κατά κόσμον Καρόλος Γιοζέφ Βοϊτίλα, γεννήθηκε στις 18 Μαΐου 1920 στην πόλη Βαντοβίτσε της Πολωνίας – το τρίτο τέκνο του Κάρολ Βοϊτίλα και της Εμίλια Κατσόροβσκα. Η παιδική του ηλικία στιγματίστηκε από την απώλεια της μητέρας του το 1929 και του αδερφού του Εντμουντ το 1932. Ως παιδί, αγαπούσε τον αθλητισμό, ιδιαίτερα το ποδόσφαιρο. Οπως δήλωσε ο ίδιος, θυμόταν να παίζει ποδόσφαιρο με τους συμμαθητές του, το ένα τρίτο των οποίων ήταν Εβραίοι Πολωνοί. Τον εντυπωσίαζε, μάλιστα, ο πολωνικός πατριωτισμός αυτών των Εβραίων.
Το 1938 μετακόμισε με τον πατέρα του στην Κρακοβία, όπου και εγγράφτηκε στο Γιαγκιελόνιο Πανεπιστήμιο, στο Τμήμα Φιλολογίας. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν και έχασε τον πατέρα του, καταπιάστηκε με διάφορες δουλειές, εργαζόμενος ακόμη και σε λατομείο και εργοστάσιο. Παρακολούθησε, επιπλέον, μαθήματα σε ένα παράνομο ιεροδιδασκαλείο, το οποίο είχε ιδρύσει ο αρχιεπίσκοπος Κρακοβίας, επιδεικνύοντας ενδιαφέρον να ακολουθήσει ιερατική σταδιοδρομία. Την περίοδο της γερμανικής κατοχής της Πολωνίας, βοήθησε πολλούς Εβραίους να γλιτώσουν από τη φρίκη του Ολοκαυτώματος, περιθάλποντάς τους και βρίσκοντάς τους καταφύγιο.
Μετά το τέλος του πολέμου, το 1946, ο Βοϊτίλα χειροτονήθηκε ιερέας και αφοσιώθηκε στην ανάπτυξη της κλίσης του στη Θεολογία σπουδάζοντας στην Κρακοβία και τη Ρώμη, όπου αναδείχθηκε διδάκτωρ. Το 1964 εξελέγη αρχιεπίσκοπος Κρακοβίας, ενώ, παράλληλα, συμμετείχε στη Β΄ Σύνοδο του Βατικανού, στην οποία υποστήριξε τον εκσυγχρονισμό της Καθολικής Εκκλησίας. Τρία χρόνια αργότερα, το 1967, έγινε καρδινάλιος.
Στις 16 Οκτωβρίου 1978, ο Βοϊτίλα εξελέγη νέος πάπας της Καθολικής Εκκλησίας σε ηλικία μόλις 58 ετών, όντας ο νεότερος ποντίφικας του 20ού αιώνα. Ηταν, επίσης, ο πρώτος μη Ιταλός πάπας των τελευταίων 455 ετών, καθώς και ο πρώτος σλαβικής καταγωγής πάπας στην Ιστορία. Επέλεξε το όνομα Ιωάννης Παύλος Β΄, ως φόρο τιμής στους προκατόχους του.
Η εκλογή ενός πάπα από την Πολωνία, μια χώρα η οποία βρισκόταν υπό κομμουνιστικό καθεστώς, υπήρξε ένα γεγονός με τεράστια σημασία για την εξέλιξη του Ψυχρού Πολέμου. Από την πρώτη του επίσκεψη στη Βαρσοβία, το 1979, η φράση του Ιωάννη Παύλου Β΄ «μη φοβάστε» έγινε σύμβολο της πνευματικής αντίστασης των Πολωνών. Οι ομιλίες του ενέπνευσαν το κίνημα «Αλληλεγγύη» του Λεχ Βαλέσα, το οποίο αποτέλεσε μια σημαντική εστία αντιπολίτευσης στο αυταρχικό καθεστώς που επικρατούσε στη χώρα.
Μετά την πτώση των κομμουνιστικών καθεστώτων στην Ευρώπη, ο πάπας αφιερώθηκε στη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ της Δυτικής και της Ανατολικής Ευρώπης. Παράλληλα, προώθησε τον διάλογο μεταξύ των θρησκειών και των χριστιανικών δογμάτων, καταδικάζοντας τη βία και ασκώντας κριτική στην ηθική κατάπτωση στον δυτικό κόσμο. Ο Ιωάννης Παύλος Β΄ έφυγε από τη ζωή στις 2 Απριλίου 2005, ενώ το 2014 αγιοποιήθηκε από τον Πάπα Φραγκίσκο.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
