Ο Τσενγκ Χι γεννήθηκε το 1371 στην επαρχία Γιουνάν της Κίνας, σε μια μουσουλμανική οικογένεια με το όνομα Μα Χι. Το 1381 η Γιουνάν κατακτήθηκε από τον στρατό των Μινγκ, οι οποίοι βρίσκονταν υπό την κυριαρχία του αυτοκράτορα Χονγκ Γου. Τότε, μαζί με άλλα παιδιά, ο Μα Χι αιχμαλωτίστηκε για να υπηρετήσει ως ευνούχος στην Αυλή των Μινγκ.
Εκεί ο αυτοκράτορας παρατήρησε την εργατικότητά του, με αποτέλεσμα να λάβει στρατιωτική εκπαίδευση και σύντομα να γίνει έμπιστος βοηθός και σύμβουλός του. Υπηρέτησε, επίσης, ως σωματοφύλακας ο οποίος προστάτευε τον πρίγκιπα Ζου Ντι σε πολλές μάχες με τους Μογγόλους. Oταν ο τελευταίος ανέβηκε στον θρόνο, ο Μα Χι προήχθη σε Μεγάλο Ευνούχο, στον υψηλότερο βαθμό που μπορούσε να φτάσει κάποιος με τη δική του κοινωνική θέση. Τότε έλαβε και το νέο του όνομα, «Τσενγκ» Χι.
Πλέον, θα ήταν υπεύθυνος για την κατασκευή και τις επισκευές των παλατιών, θα μάθαινε περισσότερα για τα όπλα και θα αποκτούσε περισσότερες γνώσεις για τη ναυπήγηση πλοίων˙ κάτι, που έμελλε να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο για το μέλλον. Το 1403, ο Ζου Ντι διέταξε τη δημιουργία του «Στόλου του Θησαυρού», ενός στόλου εμπορικών, πολεμικών και υποστηρικτικών πλοίων, τα οποία θα ταξίδευαν στις περιοχές της Νότιας Σινικής Θάλασσας και του Ινδικού Ωκεανού. Επικεφαλής του –ουσιαστικά επίσημος πρεσβευτής της αυτοκρατορικής αυλής σε ξένες χώρες– ετέθη ο Τσενγκ Χι.
Το πρώτο ταξίδι του, το οποίο διήρκεσε συνολικά δύο χρόνια, ξεκίνησε στις 11 Ιουλίου 1405. Απέπλευσαν από το λιμάνι Λιουτζιαγκάν στο Τάιτσανγκ της επαρχίας Τζιανγκσού και κατευθύνθηκαν δυτικά. Ο στόλος είχε συνολικά 208 πλοία και περισσότερα από 27.800 μέλη των πληρωμάτων. Ταξίδεψαν στο σημερινό Βιετνάμ. Εκεί, συναντήθηκαν με τον τοπικό βασιλιά και του προσέφεραν δώρα. Ο βασιλιάς έμεινε ευχαριστημένος με την ευγενική χειρονομία του Τσενγκ Χι και του Κινέζου αυτοκράτορα, κι έτσι η επίσκεψη αυτή πραγματοποιήθηκε σε ένα φιλικό κλίμα. Μετά την αναχώρησή του, ο στόλος ταξίδεψε μέχρι την Ιάβα της Σουμάτρας, στα αποκαλούμενα Νησιά των Μπαχαρικών, και διέσχισε τον Ινδικό ωκεανό, πλέοντας δυτικά προς την Ινδία. Οι πολλές στάσεις του ταξιδιού είχαν ως στόχο το εμπόριο μπαχαρικών και άλλων αγαθών, και περιελάμβαναν επισκέψεις σε βασιλικές αυλές με επιδίωξη την ανάπτυξη σχέσεων με τον Κινέζο αυτοκράτορα. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους, οι Κινέζοι ναυτικοί αντίκρισαν πολλά νέα ζώα, τα οποία ο Τσενγκ Χι περιέγραψε στον αυτοκράτορα κατά την επιστροφή του.
Το πρώτο αυτό ταξίδι αποτέλεσε τη βάση για τα επόμενα. Το δεύτερο πραγματοποιήθηκε το 1408-1409 και το τρίτο το 1409-1411, ακολουθώντας παρόμοια διαδρομή. Και πάλι ο Τσενγκ Χι σταμάτησε σε μέρη όπως η Ιάβα και η Σουμάτρα, κι επισκέφθηκε λιμάνια στις ακτές του Σιάμ (σημερινή Ταϊλάνδη) αλλά και της μαλαισιανής χερσονήσου. Το τέταρτο ταξίδι (1413-1415) ήταν ένα από τα πιο εντυπωσιακά. Ο Τσενγκ Χι και ο στόλος του έπλευσαν πέρα την Ινδίας, στις Μαλδίβες, μέχρι και το Ορμούζ στον Περσικό κόλπο. Εκτός από την ανταλλαγή αγαθών, όπως μεταξιού και μπαχαρικών, επέστρεψαν στην Κίνα μαζί με αρκετούς απεσταλμένους και εκπροσώπους διάφορων χωρών. Στη συνέχεια, έκανε άλλα τρία ταξίδια, με το τελευταίο να πραγματοποιείται το 1431, οπότε και επισκέφθηκε τη Μέκκα.
Από εκεί και πέρα οι πληροφορίες για τον Τσενγκ Χι είναι λιγοστές. Δεν γνωρίζουμε αν πέθανε εκεί ή αν επέστρεψε στην Κίνα. Το σίγουρο είναι ότι πέτυχε τη διεύρυνση της πολιτικής επιρροής της χώρας του, ενώ παράλληλα ανέπτυξε εμπορικές σχέσεις μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Παρότι τα επίσημα αυτοκρατορικά αρχεία των ταξιδιών του έχουν καταστραφεί, η συμβολή του αναγνωρίζεται μέχρι και σήμερα, αφού η 11η Ιουλίου, ημέρα-αφετηρία του πρώτου ταξιδιού του, γιορτάζεται ως η Εθνική Ημέρα Ναυτιλίας στην Κίνα.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
