Ο Ζαν Κοκτό γεννήθηκε κοντά στο Παρίσι, όπου και μεγάλωσε. Με την οικογένειά του να ανήκει στην αστική τάξη, μεγάλωσε σε ένα καλλιεργημένο περιβάλλον, που ενδιαφερόταν για τη μουσική, τη ζωγραφική και τη λογοτεχνία.
Hδη από νεαρή ηλικία, παρακολουθούσε θεατρικές παραστάσεις, από κωμωδίες μέχρι και τραγωδίες που παρουσιάζονταν στην Comédie-Française. Σε ηλικία μόλις 19 ετών δημοσίευσε την πρώτη του συλλογή ποιημάτων με τίτλο Το λυχνάρι του Αλαντίν. Εκείνο το διάστημα, προ του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, επικρατούσε το εκλεπτυσμένο καλλιτεχνικό στυλ.
Ωστόσο, σημαντική στιγμή στην πορεία του Κοκτό θα αποδεικνυόταν η συνάντησή του με τα Ρωσικά Μπαλέτα, που τότε βρίσκονταν υπό τη διεύθυνση του Σεργκέι Ντιαγκίλεφ. Τόσο μαγεύτηκε ο Κοκτό, που εξέφρασε την επιθυμία να δημιουργήσει και εκείνος μια αντίστοιχη παράσταση. Πράγματι, το 1917 παρουσίασε το Παρέλαση Ερίκ Σατί και το 1920 το Βόδι πάνω στη Στέγη σε μουσική του Νταριούς Μιλό.
Κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Κοκτό υπηρέτησε ως οδηγός ασθενοφόρου στο βελγικό μέτωπο. Το τοπίο που παρατήρησε εκεί χρησιμοποιήθηκε αργότερα στο μυθιστόρημά του Θωμάς ο απατεώνας (1923). Παράλληλα, κατά διαστήματα τη διετία 1916-1917, ήρθε σε επαφή με τον κόσμο της μοντέρνας τέχνης, που τότε έκανε τα πρώτα βήματά της στο Παρίσι· γνώρισε ζωγράφους όπως ο Πάμπλο Πικάσο και ο Αμεντέο Μοντιλιάνι, αλλά και συγγραφείς όπως ο Μαξ Ζακόμπ και ο Γκιγιόμ Απολινέρ.
Παράλληλα, όμως, προέκυψαν και περίπλοκες καταστάσεις. Εθίστηκε στο όπιο, σε βαθμό που μια περίοδος θεραπείας σε σανατόριο κατέστη απαραίτητη. Στην πραγματικότητα, ξεκίνησε μια νέα περίοδος στη ζωή του, κατά τη διάρκεια της οποίας έγραψε μερικά από τα πιο σημαντικά έργα του: το μακροσκελές ποίημα Ο συγκλονισμένος άγγελος, το θεατρικό έργο Ορφέας και Ευρυδίκη, το οποίο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1926 και συνεισέφερε στην αναβίωση της τραγωδίας στο σύγχρονο θέατρο, καθώς και το μυθιστόρημα Τα τρομερά παιδιά, γραμμένο μέσα σε μόλις τρεις εβδομάδες τον Μάρτιο του 1929.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1930, ο Κοκτό προχώρησε στη συγγραφή αυτού που συνήθως θεωρείται το σπουδαιότερο έργο του, η Δαιμόνια μηχανή. Πρόκειται για μια διαπραγμάτευση του θέματος του Οιδίποδα, με δική του οπτική. Σε αυτήν τη φάση, ο Κοκτό ήρθε σε στενότερη επαφή όχι μόνο με την ελληνική μυθολογία αλλά ευρύτερα με τους μεγάλους μύθους της ανθρωπότητας.
Τη δεκαετία του 1940, στράφηκε στον κινηματογράφο, πρώτα ως σεναριογράφος και στη συνέχεια ως σκηνοθέτης. Το 1946 σκηνοθέτησε την ταινία Η πεντάμορφη και το τέρας, που βασιζόταν στο παραμύθι της Γκαμπριέλ-Σουζάν Μπαρμπό ντε Βιλνέβ, και το 1949, την ταινία Ορφέας και Ευρυδίκη, μια αναδημιουργία των θεμάτων που είχε πραγματευτεί στο ομώνυμο έργο του.
Δεν περιορίστηκε μόνο εκεί. Υπήρξε και σημαντικός εικαστικός καλλιτέχνης. Το 1950 ανέλαβε τη διακόσμηση της Βίλα Σάντο Σοσπίρ στο Σαν-Ζαν-Καπ-Φερά, και, παράλληλα, ξεκίνησε μια σειρά από σημαντικά γραφιστικά έργα: τοιχογραφίες στο Δημαρχείο στο Μεντόν, στο Παρεκκλήσι του Αγίου Πέτρου στη Βιλφράνς-συρ-Μερ και στην εκκλησία του Σαν-Μπλεζ-ντε-Σαμπλ στο Μιλί-λα-Φορέ. Τελευταίο έργο που είχε αναλάβει ήταν ένα παρεκκλήσι στο Φρεζί, το οποίο όμως δεν κατόρθωσε να ολοκληρώσει, καθώς άφησε την τελευταία του πνοή σε ηλικία 74 ετών, στις 11 Οκτωβρίου 1963. Η ολοκλήρωσή του έγινε από τον υιοθετημένο του γιο, ζωγράφο Εντουάρ Ντερμί.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
