Κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα, έλαβε χώρα στη Σερβία ένας αγώνας εξουσίας μεταξύ δύο ισχυρών οικογενειών, των Καραγιώργηδων και των Ομπρένοβιτς.
Ο γενάρχης της δυναστείας των Καραγιώργηδων, Τζόρτζε Πέτροβιτς, υπήρξε ο ηγέτης της πρώτης σερβικής εξέγερσης εναντίον των Οθωμανών το 1804, η οποία έληξε άδοξα το καλοκαίρι του 1813. Ο ίδιος διέφυγε στο εξωτερικό, παρακολουθώντας τις εξελίξεις στην πατρίδα του από την Αυστρία και τη Βεσσαραβία, η οποία από το 1812 βρισκόταν υπό την κυριαρχία των Ρώσων. Υπολογίζοντας στο κύρος του μεταξύ των ομοεθνών του, η ηγεσία της Φιλικής Εταιρείας ενέταξε στους κόλπους της τον Καραγιώργη, προσδοκώντας την κινητοποίηση των υπόλοιπων βαλκανικών λαών προς υποστήριξη της μελλοντικής επανάστασης των Ελλήνων.
Το 1815 ξέσπασε η δεύτερη σερβική εξέγερση υπό την ηγεσία του Μίλος Ομπρένοβιτς. Κινούμενος με διπλωματικό τρόπο, ο Ομπρένοβιτς επιχείρησε να προσεγγίσει τον σουλτάνο, προκειμένου να αναγνωριστεί ο ίδιος ως ο κληρονομικός ηγεμόνας της αυτόνομης Ηγεμονίας της Σερβίας. Το καλοκαίρι του 1817, ο Καραγιώργης δολοφονήθηκε έπειτα από εντολή του Ομπρένοβιτς, καθότι όσο ζούσε αποτελούσε απειλή για την εξουσία του. Η δολοφονία του Καραγιώργη σηματοδότησε την επίσημη έναρξη του αγώνα των δύο οικογενειών για την εξουσία στη Σερβία.
Σε γενικές γραμμές τόσο ο Μίλος όσο και ο γιος του Μιχαήλο Ομπρένοβιτς διαχειρίστηκαν την εξουσία στη Σερβία με απολυταρχικό τρόπο. Το 1842 ο Μιχαήλο απομακρύνθηκε από τον θρόνο και η Εθνοσυνέλευση που συγκλήθηκε εξέλεξε ως ηγεμόνα τον Αλέξανδρο Καραγιώργη, νεότερο γιο του ηγέτη της πρώτης εξέγερσης. Ο Καραγιώργης διατήρησε το αξίωμα του ηγεμόνα της Σερβίας έως τον Δεκέμβριο του 1858, όταν καθαιρέθηκε από τη σερβική Εθνοσυνέλευση. Στη Σερβία επέστρεψε ο Μίλος Ομπρένοβιτς, τον οποίο διαδέχθηκε το 1860 και πάλι ο γιος του, ο Μιχαήλο. Τον Ιούνιο του 1868 ο Μιχαήλο δολοφονήθηκε από οπαδούς της οικογένειας των Καραγιώργηδων. Καθώς ο Μιχαήλο ήταν άτεκνος, στο αξίωμα του ηγεμόνα ανήλθε ο εγγονός του αδερφού του Μίλος Ομπρένοβιτς, Μίλαν, ο οποίος ήταν ακόμα ανήλικος.
Ο Μίλαν ενηλικιώθηκε το 1872. Εχοντας μεγαλώσει στο εξωτερικό, συγκεκριμένα στο Παρίσι, δεν ήταν εξοικειωμένος με τη σερβική πραγματικότητα. Δεν διέθετε ισχυρή προσωπικότητα, ήταν εξαιρετικά ασταθής ως χαρακτήρας με εμφανή τα ψυχικά τραύματα που του δημιούργησε ο χωρισμός των γονέων του στην παιδική του ηλικία. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του, ο Μίλαν επιδίωξε στενότερη συνεργασία με την Αυστροουγγαρία. Εχοντας επιβαρυμένη υγεία εξαιτίας ενός νευρικού κλονισμού που υπέστη το 1885, ο Μίλαν παραιτήθηκε από τον θρόνο υπέρ του ανήλικου γιου του Αλέξανδρου τον Φεβρουάριο του 1889.
Ο Αλέξανδρος ανέβηκε στον σερβικό θρόνο σε ηλικία 13 ετών. Οι σχέσεις του με τους γονείς του ήταν πάντοτε τεταμένες. Μεγάλωσε χωρίς οικογενειακή θαλπωρή σε ένα ψυχρό περιβάλλον υπό τη μέριμνα των κρατικών αξιωματούχων και των αυλικών λειτουργών. Το 1900 παντρεύτηκε την κατά δώδεκα χρόνια μεγαλύτερή του χήρα Ντράγκα Μάσιν, κυρία των τιμών στην Αυλή και πρώην ερωμένη του πατέρα του, προκαλώντας την αντίδραση των χωρισμένων από το 1888 γονέων του. Αμέσως ξέσπασε πολιτική κρίση και ο Αλέξανδρος δέχθηκε τα πυρά του Τύπου. Ο ίδιος απαντούσε στους συνομιλητές του:
«Δεν είχα ούτε παιδικά ούτε νεανικά χρόνια, όπως οι άλλοι άνθρωποι. Οι αδιάκοποι καβγάδες μεταξύ των γονέων μου γέμισαν πίκρα τη ζωή μου, υπονομεύοντας την υγεία μου γενικότερα και τα νεύρα μου ειδικότερα. Αυτή η ζωή σκότωσε μέσα μου κάθε συναίσθημα. Σε ολόκληρο τον κόσμο υπάρχει μόνο μία γυναίκα που μπορεί να με κάνει να ξεχάσω την πίκρα του παρελθόντος και να αισθανθώ ευτυχισμένος».
Οταν διαπιστώθηκε ότι το ζευγάρι δεν μπορούσε να τεκνοποιήσει, προκλήθηκε σάλος στη σερβική κοινή γνώμη. Την άνοιξη του 1903 μια ομάδα αξιωματικών του σερβικού στρατού οργάνωσε συνωμοσία για τη δολοφονία του βασιλικού ζεύγους. Στη συνωμοσία εντάχθηκαν άνθρωποι ποικίλων πολιτικών απόψεων, υποστηρικτές των Καραγιώργηδων ακόμα και υποστηρικτές των Ομπρένοβιτς, οι οποίοι εκδήλωναν τη δυσαρέσκειά τους για τον εκφυλισμό της δυναστείας. Οταν διαδόθηκε το μυστικό ότι ετοιμαζόταν πραξικόπημα, οι συνωμότες επίσπευσαν τα σχέδιά τους.
Αργά τη νύχτα στις 28 Μαΐου/10 Ιουνίου 1903 μια ομάδα 28 αξιωματικών εισέβαλε στο παλάτι αναζητώντας το βασιλικό ζεύγος. Ο Αλέξανδρος και η Ντράγκα πρόλαβαν, ωστόσο, να κρυφτούν σε μια μυστική κρύπτη που βρισκόταν στην κάμαρά τους με αποτέλεσμα να περάσουν αρκετές ώρες μέχρι να τους ανακαλύψουν οι συνωμότες. Οταν αποκαλύφθηκε η κρυψώνα τους, εκτελέστηκαν εν ψυχρώ. Ο Αλέξανδρος δέχθηκε 30 σφαίρες και η Ντράγκα 18. Στη συνέχεια τα πτώματά τους κατακρεουργήθηκαν. Στις 3.50 της 29ης Μαΐου/11ης Ιουνίου, οι ενθουσιώδεις αξιωματικοί εξήλθαν στον εξώστη της βασιλικής κάμαρας και κραύγασαν «Κάτω ο τύραννος».
Την επόμενη ημέρα συστήθηκε προσωρινή κυβέρνηση με τη συμμετοχή των συνωμοτών αξιωματικών, η οποία αποκατέστησε το φιλελεύθερο σύνταγμα του 1889 και κάλεσε τον Πέτρο Καραγιώργη, εγγονό του ηγέτη της πρώτης σερβικής εξέγερσης, να αναλάβει τη βασιλεία.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
