Το χρηματοπιστωτικό κέντρο της Σαουδικής Αραβίας, ένα επενδυτικό σχέδιο αξίας 10 δισ. δολ., ανακοινώθηκε το 2006, είχε πολλές καθυστερήσεις, αλλά ακόμη και όταν ολοκληρώθηκε οι ουρανοξύστες που αποτέλεσαν κεντρικό στοιχείο του παρέμεναν επί χρόνια κενοί. Από το περασμένο έτος, όμως, αποτελεί πραγματικότητα και υλοποιεί τα φιλόδοξα σχέδια του βασιλείου των Σαούδ να εξελιχθεί σε περιφερειακό χρηματοπιστωτικό κέντρο που θα ανταγωνισθεί, ίσως και θα υπερισχύσει, τα αντίστοιχα του Ντουμπάι και του Αμπου Ντάμπι.
Αποτελεί τμήμα, ίσως το σημαντικότερο, ευρύτερου σχεδίου του Σαουδάραβα πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν να μεταβάλει θεμελιωδώς την οικονομία του βασιλείου με κεντρικό στόχο να την απεξαρτήσει από το πετρέλαιο. Και όλα δείχνουν πως τα καταφέρνει. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, από το 2021 έως σήμερα τουλάχιστον 600 εταιρείες έχουν λάβει τις απαιτούμενες άδειες για την εγκατάσταση γραφείων τους στο βασίλειο.
Από πέρυσι το κρατικό επενδυτικό ταμείο του βασιλείου, που συγκεντρώνει κεφάλαια ύψους 940 δισ. δολ., μεταφέρει σταδιακά το προσωπικό του στο χρηματοπιστωτικό κέντρο του Ριάντ και το εγκαθιστά στον υψηλότερο ουρανοξύστη του, ύψους 385 μέτρων.
Από το 2021 έως σήμερα τουλάχιστον 600 εταιρείες έχουν λάβει τις απαιτούμενες άδειες για την εγκατάσταση γραφείων τους στο βασίλειο.
Τραπεζικοί κολοσσοί όπως οι Goldman Sachs και Morgan Stanley έχουν από πέρυσι ανοίξει τα κεντρικά γραφεία τους για την περιοχή της Μέσης Ανατολής. Παράλληλα, σε πολλά κτίρια της περιοχής έχουν εγκατασταθεί χρηματοπιστωτικά ιδρύματα παγκόσμιας κλίμακας, όπως η HSBC και η Accenture. Η εγκατάστασή τους εκεί είναι έως ένα βαθμό αποτέλεσμα των πιέσεων που τους άσκησαν οι σαουδαραβικές αρχές, απαιτώντας από τις μεγάλες διεθνείς εταιρείες να εγκατασταθούν στο βασίλειο προκειμένου να μη χάσουν τα προσοδοφόρα συμβόλαια με την ηγεσία του. Οι κανόνες που τους επέβαλαν αφορούν την εγκατάσταση στο βασίλειο τουλάχιστον 15 υπαλλήλων από το προσωπικό τους.
Σύμφωνα με ειδικούς του κλάδου, το Ριάντ έχει ακόμη πολύ δρόμο να διανύσει για να ανταγωνιστεί τα χρηματοπιστωτικά κέντρα των γειτονικών Αραβικών Εμιράτων και ιδιαιτέρως του Ντουμπάι. Ωστόσο, τα στελέχη του βασιλείου δηλώνουν αισιόδοξα πως το Ριάντ θα υπερισχύσει τελικά χάρη στο μέγεθος της οικονομίας του, που είναι η μεγαλύτερη στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και μέλος του G20, αλλά και χάρη στις φιλόδοξες οικονομικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις που έχει προωθήσει η ηγεσία της χώρας τα τελευταία χρόνια.
Μιλώντας για το θέμα στους Financial Times εμπειρογνώμονες του κλάδου επιμένουν πως θα χρειαστούν πολύ περισσότερα. «Η ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας δεν μπορεί να βασιστεί μόνο στην οικονομική ισχύ της χώρας και στο διεθνές προφίλ του κρατικού επενδυτικού ταμείου για να καθιερώσει το καθεστώς ενός διεθνούς χρηματοπιστωτικού κέντρου», επισημαίνει ο Ρόμπερτ Μόγκλνιτσι, ακαδημαϊκός στο Ινστιτούτο Αραβικών Χωρών στην Ουάσιγκτον. Ο ίδιος εξηγεί πως θα χρειαστούν «ανταγωνιστικές και συνεπείς ρυθμίσεις, καθώς άλλοι παίκτες της περιοχής παίζουν το παιχνίδι των ρυθμίσεων αποτελεσματικά».
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις πολλών ειδικών του κλάδου, η επιφυλακτικότητα σχετικά με το ρυθμιστικό περιβάλλον της Σαουδικής Αραβίας είναι ο λόγος που κρατάει ακόμη μακριά από το Ριάντ άλλες τράπεζες και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Σε αντίθεση με το χρηματοπιστωτικό κέντρο του Ντουμπάι που λειτουργεί με ρυθμιστικό πλαίσιο βασισμένο στη βρετανική νομοθεσία, στη Σαουδική Αραβία ακόμη και το χρηματοπιστωτικό κέντρο θα υπόκειται στον έλεγχο και στις ρυθμίσεις της κεντρικής τράπεζας του βασιλείου και της αρχής κεφαλαιαγοράς της χώρας.
