ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Από τη Λισσαβώνα έως το Ταλίν και από την Αθήνα έως τις Βρυξέλλες, οι Ευρωπαίοι πολίτες βρίσκονται αντιμέτωποι με τις ιδιαίτερα αυξημένες τιμές ακινήτων. Για την αντιμετώπιση της τρέχουσας στεγαστικής κρίσης, η Ευρωπαϊκή Ενωση για πρώτη φορά παρουσίασε χθες φιλόδοξο σχέδιο το οποίο πρόκειται να κινητοποιήσει σχεδόν 375 δισ. συνολικά σε επενδύσεις. Στόχος των Βρυξελλών είναι η αύξηση της προσφοράς κατοικιών, η αντιμετώπιση των βραχυχρόνιων μισθώσεων σε περιοχές με στεγαστική πίεση και η στήριξη των πλέον πληττόμενων κοινωνικών ομάδων, των νέων, των φοιτητών, των εργαζόμενων σε κρίσιμους τομείς και των οικογενειών χαμηλού εισοδήματος.
Με δεδομένη τη ραγδαία αύξηση στις τιμές των κατοικιών άνω του 60% και των ενοικίων άνω του 20%, την τελευταία δεκαετία, το πρώτο ευρωπαϊκό «σχέδιο για την προσιτή στέγη» επιδιώκει ουσιαστικά να κινητοποιήσει επενδύσεις για την κατασκευή νέων κατοικιών. Η Κομισιόν εκτιμά ότι η Ε.Ε. θα χρειαστεί περισσότερα από δύο εκατομμύρια σπίτια ετησίως για να ανταποκριθεί στην τρέχουσα ζήτηση. Αυτό σημαίνει επιπρόσθετα περίπου 650.000 σπίτια ετησίως στο 1,6 εκατ. που χτίζονται σήμερα με συνολικό κόστος 150 δισ. ευρώ.
Κατά την παρουσίαση της νέας στρατηγικής επισημάνθηκε ότι έως σήμερα η Κομισιόν έχει κινητοποιήσει σημαντικές επενδύσεις ύψους 43 δισ. ευρώ και θα συνεχίσει μέσω του νέου μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της Ε.Ε. (2028-2034). Στο πλαίσιο, πάντως, του τρέχοντος προϋπολογισμού (2026-2027) θα κινητοποιηθούν επενδύσεις ύψους 10 δισ. ευρώ από το πρόγραμμα InvestEU και τουλάχιστον 1,5 δισ. ευρώ από τις προτάσεις των κρατών-μελών και των περιφερειών, που αφορούν τον επαναπρογραμματισμό των κονδυλίων από τα ταμεία συνοχής. Ξεχωριστά, εθνικές και περιφερειακές αναπτυξιακές τράπεζες δεσμεύθηκαν χθες να στηρίξουν το ευρωπαϊκό σχέδιο προσιτής στέγης με χρηματοδότηση που θα φτάσει στα 375 δισ. ευρώ έως το 2029. Παράλληλα, θα αναπτυχθεί μια νέα πανευρωπαϊκή επενδυτική πλατφόρμα, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και άλλα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Μέσω του σχεδίου ενθαρρύνεται η αναθεώρηση των κανόνων των κρατικών ενισχύσεων. Σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες της Ε.Ε. για τις κρατικές ενισχύσεις, τα κράτη-μέλη μπορούν να υποστηρίξουν σχέδια προσιτής στέγασης με ευέλικτο τρόπο βάσει της απόφασης για τις υπηρεσίες γενικού οικονομικού συμφέροντος (SGEI Decision) προς όφελος των λιγότερο κοινωνικά ευνοημένων ομάδων.
Σε ό,τι αφορά τις βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις τύπου Airbnb γίνεται αναφορά στην εφαρμογή κανονισμού από τον Μάιο του 2026 που πρόκειται να βοηθήσει τις δημόσιες αρχές να ρυθμίσουν την αγορά με αναλογικό τρόπο, μέσω μεγαλύτερης διαφάνειας ως προς την ανταλλαγή δεδομένων σχετικά με τις καταχωρίσεις και τις συναλλαγές στις πλατφόρμες. Ωστόσο, το πρώτο εξάμηνο του 2026 η Κομισιόν θα εισηγηθεί και νομοθετικά μέτρα, τα οποία ανάμεσα σε άλλα θα αφορούν τη διάκριση μεταξύ επαγγελματιών και μη στον χώρο των βραχυπρόθεσμων ενοικιάσεων. Απώτερος στόχος είναι να δημιουργηθεί νομικό πλαίσιο για τον περιορισμό της κερδοσκοπίας. Καθώς παρατηρείται ταχεία ανάπτυξη αυτού του τύπου ενοικιάσεων «σχεδόν 93% μεταξύ 2018-2024», η Κομισιόν σημειώνει ότι έχει περάσει «από μια περιστασιακή υπηρεσία ιδιωτών σε σημαντική εμπορική δραστηριότητα, η οποία σε ορισμένες περιοχές μπορεί να έχει περιορίσει την προσφορά προσιτής στέγασης για τους κατοίκους της περιοχής».
