Μείωση των αθετήσεων των ρυθμίσεων μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού, που φτάνουν έως και το 40% για κάποιες εταιρείες διαχείρισης, επιχειρεί η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους του υπουργείου Οικονομικών, φέρνοντας στο φως τα στοιχεία των οφειλετών που δεν τήρησαν τη ρύθμιση.
Στόχος είναι ο εντοπισμός όσων αθέτησαν τον διακανονισμό που έγινε μέσω του εξωδικαστικού και η προσπάθεια αναβίωσης της ρύθμισης. Πρόκειται για μια κατάσταση παραλογισμού, καθώς το πρόβλημα σήμερα εντοπίζεται στο γεγονός ότι πολλοί από αυτούς τους οφειλέτες έχουν ενταχθεί στη ρύθμιση του εξωδικαστικού μέσω του συμβούλου που υπέβαλε την αίτηση ρύθμισης, δίνοντας ως στοιχεία επικοινωνίας τα δικά του στοιχεία. Ετσι, παρά το γεγονός ότι οι οφειλέτες αυτοί έχουν συναινέσει στην άρση του απορρήτου τους, η πλατφόρμα δεν μπορεί να αντλήσει αυτόματα τα προσωπικά στοιχεία επικοινωνίας με τους ίδιους τους οφειλέτες.
Το πρόβλημα αυτό αναμένεται να επιλυθεί με την αυτόματη άντληση των στοιχείων τους από το Μητρώο Επικοινωνίας Πολιτών της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων, δίνοντας την ευχέρεια στους servicers να επικοινωνήσουν με τον ίδιο τον οφειλέτη για να διαπιστωθούν οι αιτίες της αθέτησης και εφόσον είναι δυνατόν να αναβιώσει η ρύθμιση. Μέχρι και τον Οκτώβριο οι επιτυχείς ρυθμίσεις του εξωδικαστικού έφτασαν τις 45.970 περιπτώσεις σε σύνολο 78.630 αιτήσεων που έχουν υποβληθεί. Η αξία των οφειλών που έχουν ρυθμιστεί είναι 14,6 δισ. ευρώ σε όρους αρχικής οφειλής. Τα ποσοστά αθέτησης ποικίλλουν ανά εταιρεία διαχείρισης, με τα υψηλότερα να έχει η doValue, που ξεπερνούν το 40%, ενώ η Intrum έχει χαμηλότερο ποσοστό αθέτησης που διαμορφώνεται κοντά στο 30%.
Αφαντοι 900.000
Το πρόβλημα της αδυναμίας εντοπισμού των οφειλετών που έχουν ανεξόφλητα δάνεια και μάλιστα με σημαντική καθυστέρηση είναι ένα οριζόντιο πρόβλημα που δεν περιορίζεται μόνο στους οφειλέτες που έχουν ενταχθεί στον εξωδικαστικό μηχανισμό. Η αδυναμία πρόσβασης στα στοιχεία επικοινωνίας αφορά συνολικά περίπου 900.000 οφειλέτες, που σύμφωνα με τις εταιρείες διαχείρισης παραμένουν στα αζήτητα και αδυνατούν να τους εντοπίσουν. Πρόκειται για οφειλέτες –εκτός εξωδικαστικού– για τους οποίους δεν υπάρχει καν επικοινωνία ή προσπάθεια διευθέτησης στον βαθμό που τα στοιχεία που είχαν οι τράπεζες όταν μεταβίβασαν τη διαχείριση αυτών των δανείων άλλαξαν στην πορεία αυτών των ετών και είναι πλέον ανακριβή. Η πλήρης ουσιαστικά απουσία των βασικών στοιχείων για την επικοινωνία με περίπου 900.000 οφειλέτες, σε σύνολο 2,3 εκατ. που είναι οι δανειολήπτες οι οποίοι «συνομιλούν» με τους servicers, δεν δυσχεραίνει απλώς την αποτελεσματικότερη διαχείριση αυτών των οφειλών που υπολογίζονται σε 25 δισ. ευρώ, αλλά καθιστά ανέφικτη οποιαδήποτε προσπάθεια αναζήτησης συναινετικής λύσης, οδηγώντας τις περιπτώσεις αυτές σε αναγκαστική εκτέλεση. Ετσι, δέκα χρόνια μετά την κορύφωση της κρίσης, όταν τα κόκκινα δάνεια είχαν φτάσει στο υψηλότερο ποσοστό του 48% του συνολικού δανειακού χαρτοφυλακίου των τραπεζών, η διαχείριση του ιδιωτικού χρέους αποδεικνύεται Λερναία Υδρα.
Μέχρι τον Οκτώβριο οι επιτυχείς ρυθμίσεις του εξωδικαστικού έφτασαν τις 45.970 – Η αξία των οφειλών που έχουν ρυθμιστεί είναι 14,6 δισ. σε όρους αρχικής οφειλής.
Το εμπόδιο των ανακοπών
Το θέμα θα συζητηθεί τη Δευτέρα κατά τη συνεδρίαση της επιτροπής που έχει συγκροτηθεί για την αντιμετώπιση του ιδιωτικού χρέους, με τη συμμετοχή όλων των συναρμόδιων υπουργείων και της ΤτΕ. Κρίσιμο είναι επίσης το θέμα των αναστολών που υποβάλλονται σε διαφορετικά στάδια ενός πλειστηριασμού και, σύμφωνα με τους πιστωτές, αποτελούν ένα βασικό πρόβλημα που φρενάρει τη ρευστοποίηση ακινήτων, περιορίζοντας το ενδιαφέρον από υποψήφιους αγοραστές και εντείνοντας έτσι το οξύ στεγαστικό πρόβλημα της αγοράς. Το πρόβλημα έχει προκύψει με τις χιλιάδες ανακοπές που εκκρεμούν στα δικαστήρια, πολλές από τις οποίες κατατίθενται σε διαφορετικά στάδια ενός πλειστηριασμού, αλλά αφορούν το ίδιο ακίνητο, και η εκδίκασή τους εκτείνεται ακόμη και μετά το 2030.
Το υπουργείο Δικαιοσύνης έχει αναλάβει τη δημιουργία πλατφόρμας στην οποία οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να επικαιροποιήσουν την αίτηση ανακοπής, αναφέροντας τους αριθμούς κατάθεσης όλων των συναφών δικογράφων, για όλες τις ανακοπές που έχουν δημιουργήσει διαφορετικές δίκες και εγγραφές. Με τον τρόπο αυτό οι αιτήσεις θα ομαδοποιηθούν και το πρόβλημα θα τεθεί σε σωστή βάση, καθώς σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του αρμόδιου υπουργείου οι πολλαπλές ανακοπές για το ίδιο ακίνητο δημιουργούν μια πλασματική εικόνα για τον πραγματικό αριθμό των ανακοπών που εκκρεμούν. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, από το σύνολο των ανακοπών που έχουν κατατεθεί, μόνο το ένα τρίτο αφορά μοναδιαίες περιπτώσεις πλειστηριασμών.
Σύμφωνα με τους πιστωτές, η εκκαθάριση της νομικής εικόνας των ακινήτων θα επισπεύσει τη διαδικασία πώλησής τους, δημιουργώντας ένα ασφαλές περιβάλλον τόσο για τον υπερθεματιστή όσο και για τον δανειστή που αναμένει την ολοκλήρωση του πλειστηριασμού για να λάβει τα χρήματα από τη ρευστοποίηση. Οπως σημειώνουν, ακόμη κι αν το ακίνητο βρει τελικώς αγοραστή, ο φόβος ακύρωσης της πώλησης μέσω της ανακοπής του πλειστηριασμού συνεχίζει να υπάρχει και μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας, θέτοντας ουσιαστικά το ακίνητο και τον νέο αγοραστή σε καθεστώς ομηρίας.
