Εάν υπάρχει μια περίοδος κατά την οποία δοκιμάζονται στο έπακρον τόσο οι αντοχές των εταιρειών ταχυμεταφορών όσο και η υπομονή των καταναλωτών, αυτή είναι αναμφίβολα το απαιτητικό δίμηνο Νοεμβρίου – Δεκεμβρίου, ενώ φέτος έρχονται να προστεθούν και τα μπλόκα των αγροτών σε δρόμους και τελωνεία.
Μόλις αρχίσει να καταλαγιάζει ο θόρυβος της Black Friday, που από μονοήμερο γεγονός εκπτώσεων έχει εξελιχθεί σε ολόκληρη εβδομάδα προσφορών τα τελευταία χρόνια, ξεκινάει αμέσως ένα ακόμη μεγαλύτερο κύμα πιέσεων. Οι γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς φέρνουν διαχρονικά εκρηκτική αύξηση στις παραγγελίες του ηλεκτρονικού εμπορίου, επιβαρύνοντας σημαντικά το δίκτυο των courier και ανεβάζοντας ακόμη περισσότερο τον πήχυ των προσδοκιών για γρήγορη εξυπηρέτηση.
Διπλασιάζεται ο χρόνος
Είναι χαρακτηριστικό ότι, υπό φυσιολογικές συνθήκες, ο μέσος χρόνος παράδοσης ενός δέματος από τους μεγάλους παρόχους ταχυμεταφορών κυμαίνεται περίπου στις δύο ημέρες. Ωστόσο, από τα μέσα Νοεμβρίου έως και τα τέλη Δεκεμβρίου, το διάστημα αυτό αυξάνεται σημαντικά: ο χρόνος παράδοσης μεγαλώνει κατά δύο έως τρεις επιπλέον ημέρες, φτάνοντας συνολικά τις τέσσερις με πέντε ημέρες, όπως επισημαίνουν στην «Κ» στελέχη της αγοράς.
«Πρόκειται για μια περίοδο όπου οι καθυστερήσεις είναι αναπόφευκτες λόγω της εκρηκτικής αύξησης της ζήτησης. Η επιδείνωση των χρόνων παράδοσης δεν αποτελεί ελληνική ιδιαιτερότητα· αντίθετα, παρατηρείται σε όλη την Ευρώπη», σημειώνουν χαρακτηριστικά οι ίδιες πηγές.
Η κατάσταση αρχίζει να εξομαλύνεται σταδιακά μετά τα μέσα Ιανουαρίου, όταν η ζήτηση υποχωρεί και η δραστηριότητα των ταχυμεταφορών επιστρέφει στους φυσιολογικούς της ρυθμούς. Οι εταιρείες courier, οι οποίες έχουν επενδύσει στο κρίσιμο τελευταίο μίλι, με κεντρικό άξονα την ανάπτυξη του δικτύου των έξυπνων θυρίδων, είναι εκείνες που ανταποκρίνονται καλύτερα στην υψηλή ζήτηση.
Κλειστοί δρόμοι, τελωνεία
Φέτος, οι αναμενόμενες καθυστερήσεις του διμήνου πρόκειται να επιβαρυνθούν και από εκείνες που προκαλούνται από τα μπλόκα των αγροτών, τα οποία έχουν οδηγήσει στο κλείσιμο κεντρικών οδικών αξόνων αλλά και κομβικών τελωνείων.
Στην περίπτωση των οδικών αποκλεισμών, τα φορτηγά που κατευθύνονται από τη Βόρεια Ελλάδα προς την Αθήνα αναγκάζονται να κινηθούν μέσω παραδρόμων, γεγονός που αυξάνει σημαντικά τον χρόνο μεταφοράς. «Ενα δρομολόγιο Θεσσαλονίκη – Αθήνα, που υπό κανονικές συνθήκες ολοκληρώνεται σε μία ημέρα, πλέον απαιτεί δύο», εξηγούν στην «Κ» οι ίδιες πηγές.
Ακόμη μεγαλύτερη πίεση στο σύστημα ασκεί η διακοπτόμενη λειτουργία των τελωνείων στα σύνορα με Βουλγαρία και Τουρκία. Τα συγκεκριμένα σημεία θεωρούνται κρίσιμα για τη ροή του εμπορίου, καθώς διαχειρίζονται τον μεγαλύτερο όγκο εισαγόμενων δεμάτων – κυρίως από τις μεγάλες κινεζικές ηλεκτρονικές πλατφόρμες. Η λειτουργική τους δυσχέρεια επιφέρει αλυσιδωτές καθυστερήσεις σε όλο το δίκτυο, από την εκφόρτωση και τον τελωνειακό έλεγχο μέχρι τη διανομή στον τελικό παραλήπτη.
«Τις προηγούμενες ημέρες σχηματίστηκαν ουρές μήκους περίπου 40 χιλιομέτρων στη Βουλγαρία, λόγω του αποκλεισμού του τελωνείου στον Προμαχώνα. Οταν το τελωνείο άνοιξε και λειτούργησε προσωρινά, κατάφεραν να κινηθούν σχεδόν τα μισά φορτηγά, τα οποία μετέφεραν προϊόντα κυρίως από την Πολωνία, τη βασική πύλη εισόδου των ασιατικών εμπορευμάτων προς την Ε.Ε. Τα συγκεκριμένα δέματα είχαν παραμείνει ακινητοποιημένα για πέντε ημέρες, ενώ, όπως εξηγούν πηγές με γνώση του θέματος, θα απαιτηθούν τουλάχιστον δέκα ακόμη ημέρες για να ολοκληρωθούν η διαλογή και η παράδοσή τους.
Πέρα από τη συσσώρευση των δεμάτων, δημιουργείται παράλληλα και έλλειμμα σε διαθέσιμα φορτηγά –καθώς πολλά παραμένουν ακινητοποιημένα στα σύνορα– αλλά και σε ανθρώπινο δυναμικό, το οποίο καθυστερεί να επιστρέψει στις βάσεις του για να συνεχίσει τις προγραμματισμένες διανομές.
Πρόκειται πάντως κατά κύριο λόγο για προϊόντα που δεν ανήκουν στην κατηγορία των ειδών πρώτης ανάγκης· συνεπώς, οι καθυστερήσεις δεν προκαλούν σοβαρή αναστάτωση, αν και σίγουρα δημιουργούν μια επιπλέον ενόχληση για τον τελικό καταναλωτή.
Χάσμα Ελλάδας – Ευρώπης
Να σημειωθεί ότι σε γενικές γραμμές η χώρα μας εμφανίζει μεγαλύτερο χρόνο παράδοσης της εισερχόμενης αλληλογραφίας σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, το 2024 η μέση επίδοση της Ελλάδας διαμορφώθηκε σε 8,5 μέρες, όταν ο αντίστοιχος αριθμός στην Ευρώπη κυμάνθηκε στις 7 μέρες, ενώ παράλληλα σκόραρε αρκετά χαμηλά σε θέματα αξιοπιστίας.
Ο εγχώριος κλάδος των ταχυμεταφορών, κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού, υποχρεώθηκε να τρέξει με γοργά βήματα και να μετασχηματιστεί προκειμένου να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις των καταναλωτών, οι οποίοι σε αρκετές περιπτώσεις εκφράζουν τα παράπονά τους, η πλειονότητα των οποίων αφορά καθυστερήσεις, απώλεια δεμάτων, καταγγελίες για ζημιές, προβλήματα στην επίδοση και δυσκολίες στην εξυπηρέτηση.
