Σε ανοιχτό διεθνή διαγωνισμό για την υποπαραχώρηση τμημάτων του Οργανισμού Λιμένος Ελευσίνας προχωράει άμεσα η κυβέρνηση. Ο διαγωνισμός αναμένεται να προκηρυχθεί το συντομότερο και πάντως εντός του πρώτου τριμήνου του 2026 και θα διεξαχθεί από το Υπερταμείο.
Σε πλήρη εφαρμογή το ελληνοαμερικανικό σχέδιο για λιμάνι δυτικών συμφερόντων στην Αττική.
Η σχετική εντολή προέρχεται από την Προεδρία της Κυβέρνησης και εντάσσεται, μεταξύ άλλων, στο πλαίσιο της αναβάθμισης της ελληνοαμερικανικής συνεργασίας αλλά και της δημιουργίας ενός εναλλακτικού του Πειραιά εμπορικού λιμένα στην Αττική. Το θέμα, που συγκεντρώνει αυξημένο αμερικανικό ενδιαφέρον, συζητήθηκε και την Τρίτη κατά τη διάρκεια της συνάντησης που είχε ο υπουργός Ναυτιλίας Βασίλης Κικίλιας με την πρέσβειρα των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Κίμπερλι Γκίλφοϊλ. Η Αμερικανίδα πρέσβειρα απευθυνόμενη στον υπουργό δήλωσε μεταξύ άλλων ότι «οι ισχυροί σύμμαχοι (σ.σ. όπως η Ελλάδα) αξίζουν και θα λάβουν ισχυρές συνεργασίες, που βασίζονται στον σεβασμό, στην αμοιβαιότητα και κυρίως στα αποτελέσματα. Και αυτό ακριβώς σκοπεύουμε να κάνουμε και πάνω σε αυτό εργαζόμαστε εδώ και πολλούς μήνες, ακόμη και πριν από την άφιξή μου». Αναφορά, η τελευταία, που σχετίζεται με τις συνομιλίες που έχει κάνει ο Βασίλης Κικίλιας κατόπιν σχετικών οδηγιών από τον πρωθυπουργό ήδη από το καλοκαίρι κατά την επίσκεψή του στην Ουάσιγκτον με τον Αμερικανό υπουργό Εσωτερικών και επικεφαλής του Εθνικού Συμβουλίου Ενεργειακής Κυριαρχίας των ΗΠΑ, Νταγκ Μπέργκαμ. Συνομιλίες οι οποίες, όπως και αυτές που διεξάγει ο υπουργός Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου, στοχεύουν στην άμεση ενίσχυση των ναυτιλιακών, ενεργειακών και αμυντικών σχέσεων Ελλάδας – ΗΠΑ. Κάτι που προκύπτει άλλωστε εύκολα και από τις εξελίξεις στα μέτωπα αυτά τους τελευταίους μήνες.
Σε κάθε περίπτωση, η δημιουργία ενός νέου ιδιωτικού λιμανιού στην Ελευσίνα δεν σημαίνει αυτόματα την είσοδο αμερικανικών συμφερόντων. Σημαίνει όμως την απουσία συμφερόντων που θα μπορούσαν να θεωρούνται από την Ευρωπαϊκή Ενωση και τις Ηνωμένες Πολιτείες ασυμβίβαστα με τα εθνικά και συμμαχικά συμφέροντα. Ο διαγωνισμός θα περιλαμβάνει τμήματα της χερσαίας ζώνης του λιμένα της Ελευσίνας συμπεριλαμβανομένης της έκτασης στη θέση Βλύχα για την οποία υπάρχει από καιρό σχέδιο μεταφοράς του κεντρικού λιμένα της Ελευσίνας. Το σημείο έχει απόσταση μόλις 1,5 χιλιόμετρο από την εθνική οδό και μικρότερη των 5 χιλιομέτρων από το αεροδρόμιο της Ελευσίνας. Εχει εύκολη πρόσβαση στο σιδηροδρομικό δίκτυο και γειτνιάζει με το υπό ανάπτυξη Θριάσιο Εμπορευματικό Κέντρο και δεν σχετίζεται με το λιμάνι στα ναυπηγεία της Ελευσίνας, η αναβάθμιση του οποίου επίσης προχωράει. Ο υφιστάμενος προβλήτας στη Βλύχα έχει ωφέλιμη επιφάνεια 19,2 στρεμμάτων, ενώ στην προέκτασή του υφίστανται δύο ακόμη ωφέλιμοι χώροι, 3 και 12 στρεμμάτων αντίστοιχα. Με τις κατάλληλες επενδύσεις τόσο ο αριθμός των προβλητών όσο και των διαθέσιμων εκτάσεων αναμένεται να πολλαπλασιαστεί.
Στον διαγωνισμό θα υπάρχουν ποιοτικά κριτήρια επιλογής των υποψηφίων, όπως το ύψος των επενδύσεων και ο χρόνος μέσα στον οποίο θα υλοποιηθούν, ενώ θα ισχύουν αυτονόητα όλες οι προϋποθέσεις της ελληνικής και ευρωπαϊκής έννομης τάξης. Μεταξύ αυτών και η αξιολόγηση της παραχώρησης ως στρατηγικής υποδομής ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος. Η Ευρωπαϊκή Ενωση και οι περισσότερες από τις χώρες-μέλη της έχουν υιοθετήσει συγκεκριμένο νομικό πλαίσιο που έχει ενσωματωθεί και στο ελληνικό δίκαιο νωρίτερα φέτος, το οποίο δίνει τη δυνατότητα αποκλεισμού, για παράδειγμα, κινεζικών ή ρωσικών εταιρειών από τη συμμετοχή σε σχετικά έργα και διαγωνισμούς του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα. Εξάλλου, η υφιστάμενη παρουσία κινεζικών συμφερόντων στον Πειραιά σημαίνει πως κάθε προσπάθεια επέκτασης στην Αττική θα προσέκρουε και στην Επιτροπή Ανταγωνισμού, αναφέρουν νομικοί κύκλοι. Αποκλεισμός μπορεί να αποφασιστεί και για εταιρείες που θα κριθεί ότι συνδέονται με συμφέροντα μη συμβατά με τα εθνικά συμφέροντα και τις συμμαχίες της Ελλάδας, όπως για παράδειγμα ρωσικά ή τουρκικά, ειδικά καθώς πλησίον των εγκαταστάσεων αυτών βρίσκεται ο ναύσταθμος της Σαλαμίνας που δίνει στην κυβέρνηση τη δυνατότητα εξαίρεσής τους.
«Οι συνεχείς συνεισφορές της Ελλάδας στην παγκόσμια ναυτιλία διασφαλίζουν ότι ο καίριος ρόλος της ως περιφερειακού και παγκόσμιου κόμβου θα αυξάνεται και θα ενισχύεται ακόμη περισσότερο, τα επόμενα χρόνια», ανέφερε χαρακτηριστικά την Τρίτη η Αμερικανίδα πρέσβειρα απευθυνόμενη στον Ελληνα υπουργό Ναυτιλίας. Από την πλευρά του ο Βασίλης Κικίλιας σημείωσε μεταξύ άλλων πως «η συνεργασία μας θα έχει στόχο την ευημερία και την ανάπτυξη των δύο χωρών μας» και αφορά «σε θέματα των λιμενικών υποδομών, των αμερικανικών επενδύσεων στη χώρα μας σε λιμενικές υποδομές, σε θέματα συμφωνιών σε σχέση με τη ναυτιλία και στα θέματα ασφαλείας».
