Να επανασχεδιάσει την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας θέτοντας σε προτεραιότητα την ανάπτυξη των δικτύων και την ενίσχυση των διασυνοριακών ροών επιχειρεί η Ε.Ε., αναγνωρίζοντας με σοβαρή υστέρηση ότι ο σχεδιασμός που ακολούθησε τα προηγούμενα χρόνια οδηγεί σε αδιέξοδο και προσθέτει κόστη δισεκατομμυρίων στους Ευρωπαίους καταναλωτές. Μόνο το 2022, το κόστος από τη συμφόρηση δικτύου σύμφωνα με τα στοιχεία του ACER (Eυρωπαίος Ρυθμιστής Ενέργειας) έφτασε στα 5,2 δισ. ευρώ και θα μπορούσε να αυξηθεί στα 26 δισ. έως το 2030.
Η Ε.Ε. αναμένεται να ανακοινώσει αύριο το πακέτο για τα δίκτυα «Grids Package», ένα κεντρικό σχέδιο για την ενίσχυση των διασυνοριακών υποδομών ηλεκτρικής ενέργειας και την ανάπτυξη δικτύων, με τον αρμόδιο επίτροπο Ενέργειας να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τα δισεκατομμύρια που χάνονται λόγω συμφόρησης και αποτυχίας αντιστοίχισης προσφοράς και ζήτησης. Μιλώντας στους Financial Times, ο αρμόδιος Ευρωπαίος επίτροπος Νταν Γιόργκενσεν ανέφερε ότι «ο μεγαλύτερος κίνδυνος» για τους στόχους της Ενωσης σχετικά με την απανθρακοποίηση και την ενεργειακή ασφάλεια είναι η αργή κατασκευή του ηλεκτρικού της δικτύου. «Στην Ευρώπη, αυτό είναι ένα τεράστιο πρόβλημα και χάνουμε δισεκατομμύρια κάθε χρόνο λόγω περιστολής και συμφόρησης», είπε.
Το κόστος από τη συμφόρηση δικτύου μπορεί να φτάσει στα 26 δισ. ευρώ έως το 2030.
Σύμφωνα με αξιωματούχους, τους οποίους επικαλούνται οι FT, η μεγάλη διακοπή ρεύματος στην Ιβηρική Xερσόνησο τον Απρίλιο και οι αιχμές τιμών ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα το περασμένο καλοκαίρι έχουν ενισχύσει το επιχείρημα για περισσότερη παρέμβαση από τις Βρυξέλλες. Στο προσχέδιο που κυκλοφόρησε η Ε.Ε. αναγνωρίζει ότι η απουσία επενδύσεων στα ευρωπαϊκά δίκτυα είναι από τους βασικούς υπαίτιους τόσο για τις υψηλότερες τιμές ρεύματος σε σχέση με τις ΗΠΑ και την Κίνα, όσο και για τις μεγάλες διαφορές τιμών μεταξύ των χωρών του μπλοκ. Ειδική αναφορά γίνεται στην αναξιοποίητη παραγωγή της πράσινης ενέργειας λόγω υστέρησης ανάπτυξης των δικτύων. «Αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα, το 45% της απαιτούμενης δυναμικότητας στις διασυνοριακές διασυνδέσεις (41 GW) θα παραμείνει στα χαρτιά έως το 2030 και η αναξιοποίητη καθαρή ενέργεια από ΑΠΕ μπορεί να φτάσει τις 310 ΤWh μέχρι το 2040, ποσότητα που ισοδυναμεί με το 50% της κατανάλωσης ηλεκτρισμού της Ε.Ε.», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Το σχέδιο του πακέτου για τα δίκτυα, το οποίο αναμένεται να υιοθετηθεί από το Συμβούλιο των Υπουργών Ενέργειας στις 15 Δεκεμβρίου, προβλέπει έλλειμμα 88 GW στη δυναμικότητα των διασυνοριακών διασυνδέσεων έως τα τέλη του 2030. Σημειώνεται ότι εάν έως τότε επενδυθούν σε δίκτυα 5 δισ. ευρώ, οι Ευρωπαίοι καταναλωτές θα δουν μείωση στα κόστη του ηλεκτρικού συστήματος κατά 8 δισ. ευρώ.
Η Ε.Ε. με το νέο πακέτο μέτρων για τα δίκτυα που θα παρουσιάσει αύριο, προτείνει την ανάπτυξή τους μέσω ενός ενιαίου ευρωπαϊκού σχεδιασμού, με προβλέψεις για έναν πιο δίκαιο τρόπο υπολογισμού και κατανομής του κόστους και του οφέλους.
Στις προτεραιότητες της Επιτροπής είναι οι «ενεργειακές λεωφόροι», τα 8 διασυνοριακά έργα που θα ενισχύσουν κρίσιμα σημεία συμφόρησης στις ευρωπαϊκές ενεργειακές υποδομές που έχουν εντοπιστεί, από το Στενό του Ορεσουντ έως τη Σικελική Διώρυγα. Μεταξύ αυτών και τρία έργα ελληνικού ενδιαφέροντος, και συγκεκριμένα η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου (GSI), ο διαβαλκανικός αγωγός φυσικού αερίου και η ενίσχυση των ηλεκτρικών διασυνδέσεων στον άξονα «Ουγγαρίας – Ρουμανίας – Βουλγαρίας – Ελλάδας».
Η Κομισιόν αναμένεται να δώσει οδηγίες στα κράτη-μέλη για την κατ’ εξαίρεση ανάπτυξη έργων δικτύου από τις απαιτήσεις εκτιμήσεων περιβαλλοντικών επιπτώσεων, όπως επίσης και των μικρής κλίμακας έργων ΑΠΕ και αποθήκευσης.
