Είναι λογικό και αυτονόητο ότι κάθε δανειολήπτης έχει ευθύνη για την υπογραφή του. Ομως, αυτή η ευθύνη μπορεί άραγε να είναι απεριόριστη; Να μην έχει κανένα όριο;
Ο δανειολήπτης της ιστορίας μας είναι ένας από τους πολλούς μπλεγμένους στην υπόθεση των δανείων σε ελβετικό φράγκο. Το 2007, τραπεζικά στελέχη τού πρότειναν αντί να χρησιμοποιήσει το κεφάλαιό του για την αγορά ενός διαμερίσματος, να πάρει δάνειο στο 100% της αξίας του ακινήτου. Το κεφάλαιό του χρησιμοποιήθηκε ως εγγύηση και επενδύθηκε σε προϊόντα με χαμηλό ρίσκο, με την υπόσχεση ότι θα αποδίδει περισσότερα από τις δόσεις. Αυτό δεν συνέβη ποτέ. Σχεδόν αμέσως το ελβετικό φράγκο άρχισε να ενισχύεται στην ισοτιμία του με το ευρώ και μαζί άρχισαν να αυξάνονται και οι δόσεις που καλείτο να αποπληρώσει. Το 2007 η ισοτιμία έφτανε στο 1,6458, τον Δεκέμβριο του 2010 –τρία χρόνια μετά– είχε ήδη υποχωρήσει στο 1,2471 και την τελευταία διετία κινείται ακόμη πιο χαμηλά, στο 0,94-0,94. Πρακτικά, όσο και να ήταν τυπικός κάποιος στην πληρωμή των δόσεών του, το κεφάλαιο με τους τόκους λόγω της συναλλαγματικής ισοτιμίας αύξανε αντί να μειώνεται. Ο συγκεκριμένος δανειολήπτης το 2007, όταν και έλαβε το δάνειο, ήταν 61 ετών. Σήμερα που είναι 79, το δάνειό του παραμένει ενήμερο. Καλείται όμως να εξυπηρετήσει ρυθμισμένη οφειλή (έχει προχωρήσει σε σημαντικές πρόωρες αποπληρωμές, πέραν των δόσεων) που λήγει το 2053, όταν με το καλό ο άνθρωπος θα έχει φτάσει τα 107 έτη. Δεν πρόκειται για χιούμορ, ούτε για γραφειοκρατικό λάθος. Είναι καταγεγραμμένη πραγματικότητα μέσα σε σύμβαση στεγαστικού δανείου σε ελβετικό φράγκο. Προφανώς αποτελεί και μια άτυπη παραδοχή ότι «σφάλαμε και επειδή δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι άλλο, τουλάχιστον ρυθμίζουμε την οφειλή σχεδόν στο διηνεκές».
Την ίδια στιγμή, το υπουργείο Οικονομικών ετοιμάζεται να φέρει ρύθμιση για το θέμα και αυτό είναι σημαντικό. Ωστόσο, θα πιάνει αναγκαστικά λόγω προηγούμενων δικαστικών αποφάσεων μόνο ένα μέρος της ζημιάς. Της αλλαγής επί το δυσμενέστερον της συναλλαγματικής ισοτιμίας των τελευταίων ετών. Ολα τα ενεργά δάνεια σε ελβετικό φράγκο θα μπορούν να μετατραπούν σε ευρώ, με μια μικρή βελτίωση στην ισοτιμία, αλλά το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος της αδικίας θα παραμείνει. Σε σύγκριση, όμως, με άλλες χώρες που αντιμετώπισαν το ίδιο πρόβλημα, δεν αποκαθιστά πλήρως την ανισορροπία (ενδεχομένως και να μην μπορεί), δεν εξαλείφει τον εγκλωβισμό, ούτε αποδίδει την ευθύνη όπως θα έπρεπε αναδρομικά εκεί που ανήκει στον μεγαλύτερο βαθμό…
