Νέα παράταση-δώρο προς τους 1,4 εκατ. μη μισθωτούς, ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους, αλλά και αγρότες για τον υπολογισμό της ετήσιας αναπροσαρμογής των ασφαλιστικών τους εισφορών, με βάση τον μέσο πληθωρισμό και όχι τον δείκτη μεταβολής μισθών, δίνει διάταξη του υπουργείου Εργασίας που περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο του υπουργείου Ανάπτυξης για την αναμόρφωση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς. Ετσι, αντί για αύξηση των εισφορών της τάξης του 5,5% με 6%, που εκτιμάται ότι θα εφαρμοζόταν από τον Ιανουάριο του 2026, με βάση τον υπό σύσταση δείκτη εξέλιξης μισθών, θα οδηγηθούμε σε αυξήσεις εισφορών κατά 2,6% με 2,7%, βάσει του μέσου ετήσιου πληθωρισμού. Στην πράξη, με την αύξηση των εισφορών βάσει του πληθωρισμού του 2025 οι επιβαρύνσεις που θα προκύψουν το 2026 στις μηνιαίες εισφορές των ελευθέρων επαγγελματιών και αγροτών θα είναι από 6,6 ευρώ τον μήνα για την πρώτη κατηγορία έως 17,40 ευρώ τον μήνα για την έκτη. Πρόκειται δηλαδή για τη μισή αύξηση σε σχέση με αυτή που θα έπρεπε να ισχύσει εάν εφαρμοζόταν ο δείκτης εξέλιξης μισθών, καθώς σε αυτήν την περίπτωση οι μηνιαίες αυξήσεις που θα προέκυπταν στις εισφορές των επαγγελματιών θα ήταν από 14 έως 37 ευρώ τον μήνα.
Η αύξηση των εισφορών θα υπολογιστεί βάσει του πληθωρισμού και όχι βάσει του δείκτη εξέλιξης μισθών που θα ισχύσει από το 2027.
Αναλυτικά, η διάταξη που περιλήφθηκε στο νομοσχέδιο του υπουργείου Ανάπτυξης, που κατατέθηκε στη Βουλή, προβλέπει ότι παρατείνεται εκ νέου έως το τέλος του 2026 ο τρόπος υπολογισμού της αναπροσαρμογής των εισφορών (κύριας ασφάλισης, υγείας, επικούρησης και εφάπαξ) για τους μη μισθωτούς, βάσει του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή, αντί του δείκτη μεταβολής μισθών. Επισημαίνεται δε, ότι το ίδιο ισχύει και για το ανώτατο όριο ασφαλιστέων αποδοχών υπαλλήλων του Δημοσίου και μισθωτών του ιδιωτικού τομέα. Ο νέος δείκτης θα ισχύσει από την 1η Ιανουαρίου 2027.
Οπως μάλιστα αναφέρεται στην έκθεση αξιολόγησης της συγκεκριμένης διάταξης, στόχος της εκ νέου παράτασης είναι να ολοκληρωθεί η διαδικασία καθορισμού και ελέγχου του δείκτη μεταβολής μισθών, ο οποίος θα καταρτιστεί από την ΕΛΣΤΑΤ. Το υπουργείο Εργασίας επικαλείται την ανάγκη για πληρέστερη τεκμηρίωση και συστηματική αποτύπωση των σχετικών στατιστικών και υποστηρίζει πως απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση μεταβλητών που αφορούν τις αποδοχές των εργαζομένων στα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου.
Σύμφωνα με την επίσημη θέση του υπουργείου, δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί η έκδοση του πορίσματος της αρμόδιας ομάδας εργασίας που θα αποτελέσει τη βάση για την εναρμόνιση της καταγραφής των αποδοχών με το υπόλοιπο Δημόσιο. Κι αυτό, γιατί η ομάδα εργασίας οφείλει να καταγράψει τα επιδόματα που προβλέπονται από διατάξεις αλλά και τα επιδόματα που δηλώνονται από τους εκκαθαριστές μισθοδοσίας και να προβεί σε σύγκριση των στοιχείων, προκειμένου να εντοπίσει επιδόματα που έχουν καταργηθεί, αλλά εξακολουθούν να καταβάλλονται, καθώς και περιπτώσεις που απαιτούν πρόσθετη διερεύνηση ως προς το πεδίο εφαρμογής τους.
Ετσι, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά παίρνει αναβολή η αύξηση των εισφορών 1,4 εκατ. αυτοαπασχολουμένων με τον μηχανισμό του δείκτη μισθών, που θα οδηγούσε σε διπλάσια επιβάρυνση σε σχέση με την αύξηση βάσει του πληθωρισμού.
Το νέο σύστημα, που θα όριζε τις αυξήσεις των εισφορών για κάθε νέο έτος σύμφωνα με τη μέση αύξηση που σημείωσαν κατά το προηγούμενο έτος οι μισθοί όλων των εργαζομένων σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, θα ξεκινούσε από το 2025. Ομως, αναβλήθηκε γιατί δεν είχε καταρτιστεί ο δείκτης μισθών. Βασικό επιχείρημα τότε ήταν ότι θα έπρεπε να μη ληφθούν υπόψη οι μισθοί του Δημοσίου, καθώς έτσι θα υπήρχε μια «στρεβλή» εικόνα για το τι ισχύει στην πραγματική οικονομία. Πλέον, αντίστοιχη απόφαση ελήφθη και για το 2026. Βέβαια, το βασικό επιχείρημα είναι ότι στον υπό σύσταση νέο δείκτη μισθών πρέπει να γίνει πιο αναλυτική διερεύνηση, καθώς υπάρχουν στους μισθούς του Δημοσίου επιδόματα, που ενδέχεται να επηρεάζουν αρνητικά την όποια αναπροσαρμογή. Ετσι, με βάση τις προβλέψεις για τον μέσο πληθωρισμό του 2025, η συνολική εισφορά της 1ης ασφαλιστικής κατηγορίας (για κύρια σύνταξη), μαζί με τα 10 ευρώ για ανεργία, θα ανέλθει στα 261,27 ευρώ τον μήνα από 254 ευρώ σήμερα. Η 2η κατηγορία θα ανέβει στα 311,48 ευρώ από 303,59, η 3η θα φτάσει στα 371,25 ευρώ από 361,84, η 4η στα 444,16 ευρώ από 432,90, η 5η θα διαμορφωθεί στα 530,22 ευρώ από 516,78 και η εισφορά της 6ης κατηγορίας θα αυξηθεί στα 686,79 ευρώ από 669,39 ευρώ. Να σημειωθεί βέβαια ότι ούτως ή άλλως η συντριπτική πλειονότητα των ασφαλισμένων μη μισθωτών επιλέγει την 1η, «φθηνή», κατηγορία με αποτέλεσμα να οδηγούνται και σε αντίστοιχα χαμηλές συντάξεις, αφού οι ειδικοί εκτιμούν ότι λαμβάνουν ποσά κάτω από τα 900 ευρώ, ακόμη και έπειτα από 40 χρόνια ασφάλισης.
Αλλωστε, τα στοιχεία δείχνουν ότι παρά τις χαμηλές εισφορές, σχεδόν έξι στους δέκα καταβάλλουν στον ΕΦΚΑ στην ώρα τους τις υποχρεώσεις τους. Είναι ενδεικτικό ότι για το τρέχον έτος την 1η κατηγορία επέλεξαν 924.273 ασφαλισμένοι. Από αυτούς, σχεδόν έξι στους δέκα κατέβαλαν τις εισφορές τους στην ώρα τους κατά το πρώτο τρίμηνο. Οι υπόλοιποι κατέληξαν με ληξιπρόθεσμες οφειλές.
