Η αξιολόγηση της Ελλάδας όπως και τα spreads των ελληνικών ομολόγων έχουν συγκλίνει αρκετά σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης τα τελευταία χρόνια και αυτό οφείλεται κυρίως στην πτωτική τροχιά που έχει σημειώσει ο ελληνικός δείκτης χρέους, μία τάση η οποία αναμένεται να συνεχιστεί. Αυτό αναφέρει ο οίκος αξιολόγησης Fitch Ratings, λίγα 24ωρα πριν δημοσιεύσει την τελευταία του «ετυμηγορία» μέσα στο 2025 για το ελληνικό αξιόχρεο, κλείνοντας τον κύκλο των φετινών αξιολογήσεων της Ελλάδας. Οπως επισημαίνει η Fitch, η ισχυρή δέσμευση της Ελλάδας στη δημοσιονομική πειθαρχία, σε συνδυασμό με την υπεραπόδοση των δημοσιονομικών της μεγεθών, έχουν κάνει τη χώρα να ξεχωρίσει τα τελευταία χρόνια σε αυτή τη γενικότερη τάση που κυριαρχεί στην Ευρωζώνη, όπου το χάσμα αξιολογήσεων μεταξύ Νότου και Βορρά έχει μειωθεί σημαντικά.
Η μείωση του χρέους αποτελεί εδώ και πολλά χρόνια βασικό παράγοντα στη «βαθμολογία» της Ελλάδας, όχι μόνο για τη Fitch αλλά και για όλους τους οίκους. Αυτό ήταν που οδήγησε στην επιτάχυνση των αναβαθμίσεων της χώρας τα τελευταία επτά περίπου χρόνια. Από την κατηγορία του «C» και του… απόλυτου junk που είχε βρεθεί από το 2011 και παρέμεινε έως και το 2017, η Ελλάδα ανέβηκε αρκετά γρήγορα τα σκαλοπάτια, φτάνοντας το 2023 στην επενδυτική βαθμίδα και ανεβαίνοντας ένα επίπεδο πάνω από αυτήν (ΒΒΒ) το 2024, με βάση τη βαθμολογία τριών από τους πέντε οίκους αξιολόγησης (Scope Ratings, DBRS, S&P). Οι Moody’s και Fitch «δίνουν» χαμηλό investment grade (ΒΒΒ-), η Scope πριν από μερικές ημέρες αναβάθμισε τις προοπτικές σε θετικές (άρα αργεί η επόμενη αναβάθμιση), ενώ η Fitch αναβάθμισε τις προοπτικές σε θετικές τον περασμένο Μάιο.
Αν και το story των αναβαθμίσεων της Ελλάδας έχει μπει στην επόμενη φάση, αυτή της πιο αργής βελτίωσης, η Fitch είναι ο οίκος ο οποίος έχει τις υψηλότερες πιθανότητες να δώσει νέα αναβάθμιση και να ευθυγραμμιστεί με τους υπόλοιπους (πλην της Moody’s). Εάν αυτό θα συμβεί την Παρασκευή (14 Νοεμβρίου) όταν είναι προγραμματισμένο να δημοσιεύσει την ετυμηγορία της για την Ελλάδα, παραμένει άγνωστο, ωστόσο η νέα ανάλυσή της για τις τάσεις χρέους στην Ευρωζώνη στέλνει ένα σημαντικό θετικό «σήμα». Ειδικότερα, όπως επισημαίνει η Fitch, οι αντίθετες τάσεις στον δείκτη δημόσιου χρέους αποτέλεσαν τον κύριο μοχλό σύγκλισης των αξιολογήσεων μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών το 2025. Η ισορροπία των προοπτικών αξιολόγησης και των ολοένα και πιο σημαντικών διαρθρωτικών δημοσιονομικών πιέσεων υποδηλώνει ότι η σύγκλιση των αξιολογήσεων θα μπορούσε να συνεχιστεί εν μέσω ποικίλων πολιτικών αντιδράσεων στις μακροοικονομικές δημοσιονομικές προκλήσεις.
Φέτος, η Fitch αναβάθμισε τρεις χώρες της περιφέρειας (Ιταλία, Πορτογαλία, Ισπανία), ενώ υποβάθμισε τέσσερις χώρες του «πυρήνα» (Αυστρία, Βέλγιο, Φινλανδία, Γαλλία). Τα δημόσια οικονομικά και η πορεία του δείκτη χρέους ήταν οι βασικοί παράγοντες αξιολόγησης σε έξι από τις επτά αλλαγές αξιολόγησης (με εξαίρεση την αναβάθμιση της Ισπανίας που οφείλεται στην οικονομική της υπεραπόδοση).
Γενικότερα, όπως τονίζει η Fitch, οι χώρες που υπέστησαν σημαντικές προσαρμογές μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και την κρίση χρέους της Ευρωζώνης, συνέχισαν να σημειώνουν πρόοδο στις προσαρμογές τους, με μειωμένες μακροοικονομικές ανισορροπίες, βελτιωμένη εξωτερική ανταγωνιστικότητα και καλύτερες δημοσιονομικές θέσεις.
Οσον αφορά την επόμενη διετία, η Fitch επισημαίνει πως η δυναμική του δημόσιου χρέους θα καθοριστεί σε μεγάλο βαθμό από τα πρωτογενή ισοζύγια, καθώς η ονομαστική ανάπτυξη μειώνεται με τον χαμηλότερο πληθωρισμό. Σε αυτό το πλαίσιο, προβλέπει μέτρια δημοσιονομική χαλάρωση, με το μέσο έλλειμμα στην Ευρώπη να διευρύνεται στο 1,8% το 2026-2027 από 1,3% του ΑΕΠ το 2024-2025. Ωστόσο εκτιμά ότι χώρες με πρόσφατες δημοσιονομικές υπεραποδόσεις, όπως η Ελλάδα, η Κύπρος και η Ιρλανδία, θα διατηρήσουν τα ονομαστικά πλεονάσματα. Η Ελλάδα, όπως τονίζει, διατηρεί ισχυρή δέσμευση για δημοσιονομική σύνεση, υπογραμμίζοντας ότι η τάση της σύγκλισης στις αξιολογήσεις θα συνεχιστεί. Συνεπώς, η Fitch διαμηνύει, εμμέσως πλην σαφώς, ότι σύντομα θα δώσει νέα αναβάθμιση.
