Μόλις 80.000 ανελκυστήρες έχουν απογραφεί μέχρι τώρα στο ειδικό ηλεκτρονικό μητρώο απογραφής ανελκυστήρων, ποσοστό δηλαδή που αντιστοιχεί περίπου στο 10% των ανελκυστήρων που λειτουργούν στη χώρα, ο αριθμός των οποίων εκτιμάται ότι κυμαίνεται από 750.000 έως 900.000. Αν και απομένουν λιγότερες από 40 ημέρες μέχρι την 30ή Νοεμβρίου που είναι η καταληκτική προθεσμία για την απογραφή των ανελκυστήρων στην ειδική πλατφόρμα elevator.mindev.gov.gr, η ανταπόκριση είναι πολύ μικρή, κάτι που οδήγησε χθες τον υπουργό Ανάπτυξης Τάκη Θεοδωρικάκο να προβεί σε συνέντευξη Τύπου για το θέμα.
Τα δημόσια κτίρια
Την ίδια ώρα, πάντως, φαίνεται ότι δεν είναι μόνο οι ιδιώτες –ιδιοκτήτες ακινήτων ή διαχειριστές– που έχουν αμελήσει τη συγκεκριμένη υποχρέωση, αλλά και το ίδιο το Δημόσιο, με τον αρμόδιο γενικό γραμματέα Βιομηχανίας Ελ. Κρητικό να επισημαίνει χθες ότι θα αποστείλει σχετική επιστολή υπενθύμισης σε όλα τα υπουργεία, προκειμένου να γίνει εμπρόθεσμα η απογραφή των ανελκυστήρων που βρίσκονται σε κτίρια της ευθύνης τους. Σε ερώτηση, πάντως, της «Καθημερινής» για τον αριθμό των ανελκυστήρων σε δημόσια κτίρια που έχουν απογραφεί, δεν δόθηκε απάντηση. Αν και ο υπουργός Ανάπτυξης απέκλεισε το ενδεχόμενο να δοθεί παράταση, ο ίδιος ο νόμος με τον οποίο θεσπίστηκε το εν λόγω μητρώο (νόμος 5218/2025) προβλέπει αυτή τη δυνατότητα.
Η απογραφή των ανελκυστήρων είναι υποχρεωτική, καθώς στην ουσία αποτελεί ένα πρώτο βήμα νομιμοποίησής τους, υπό την έννοια ότι κάθε ανελκυστήρας αποκτά πλέον μια ταυτότητα και έναν συγκεκριμένο αριθμό. Σε περίπτωση μη απογραφής ή εκπρόθεσμης απογραφής προβλέπεται η επιβολή προστίμων, τα οποία βαρύνουν τους ιδιοκτήτες των ακινήτων. Τα πρόστιμα είναι 1.000 ευρώ ανά ανελκυστήρα για κτίρια με χρήση κατοικίας, 2.500 ευρώ ανά ανελκυστήρα για κτίρια με μεικτή χρήση (επαγγελματικοί χώροι και κατοικίες) και 5.000 ανά ανελκυστήρα για κτίρια προσπελάσιμα από το ευρύ κοινό, είτε ανήκουν στο Δημόσιο είτε όχι (νοσοκομεία, υπουργεία, ξενοδοχεία, εμπορικά κέντρα κ.λπ.).
Η επιβολή προστίμου, ωστόσο, δεν είναι μάλλον η χειρότερη συνέπεια. Ανελκυστήρες οι οποίοι δεν έχουν απογραφεί μέχρι την προβλεπόμενη καταληκτική προθεσμία δεν θα μπορούν να συντηρηθούν, διότι πλέον θα θεωρούνται μη νόμιμοι. Επομένως, η συνέχιση της λειτουργίας τους θα είναι παράνομη, παρανομία η οποία εάν διαπιστωθεί, τότε συνεπάγεται όχι μόνο επιβολή προστίμου, αλλά και σφράγιση του ανελκυστήρα. Πώς θα εντοπιστούν ανελκυστήρες που λειτουργούν παράνομα; Δεδομένου ότι το ηλεκτρονικό μητρώο απογραφής ανελκυστήρων είναι διαλειτουργικό με άλλα πληροφοριακά συστήματα, όπως για παράδειγμα το κτηματολόγιο, οι αρμόδιες αρχές έχουν τη δυνατότητα –εάν το επιθυμούν– να κάνουν διασταυρωτικούς ελέγχους. Διασταυρωτικοί έλεγχοι μπορούν να γίνουν και μέσω του ΔΕΔΔΗΕ, καθώς για τη λειτουργία των ανελκυστήρων απαιτείται ηλεκτρικό ρεύμα και μάλιστα τριφασικό.
Τόσο ο υπουργός Ανάπτυξης όσο και οι πρόεδροι της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ) και της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Βιοτεχνών Εγκαταστατών Συντηρητών Ανελκυστήρων, κ. Στρ. Παραδιάς και Γ. Βλασόπουλος, υπογράμμισαν χθες κατά τη συνέντευξη Τύπου ότι η διαδικασία απογραφής αφενός είναι απολύτως δωρεάν αφετέρου είναι πολύ απλή. H είσοδος στην πλατφόρμα γίνεται με τους κωδικούς Taxis. Τα απολύτως απαραίτητα στοιχεία που πρέπει να δηλωθούν είναι τα ακόλουθα: α) Στοιχεία ιδιοκτήτη ή διαχειριστή ή νόμιμου εκπροσώπου. Εφόσον πρόκειται για συνιδιοκτησία, η διαδικασία εγγραφής μπορεί να ολοκληρωθεί από έναν μόνο ιδιοκτήτη, β) διεύθυνση του εγκατεστημένου ανελκυστήρα – δεδομένα γεωγραφικής θέσης. Σε περίπτωση ύπαρξης περισσότερων του ενός ανελκυστήρων στην ίδια διεύθυνση/κτίριο, απαιτούνται ισάριθμες εγγραφές με τα στοιχεία προσδιορισμού ενός εκάστου εξ αυτών, γ) αριθμός στάσεων ανελκυστήρα, δ) έτος εγκατάστασης και ε) στοιχεία του υπεύθυνου συντηρητή. Μετά την απογραφή κάθε ανελκυστήρας λαμβάνει ένα μοναδικό κωδικό, που αποτελεί στην ουσία τον αριθμό ταυτότητάς του.
Αν και η διαδικασία είναι απλή και δωρεάν, για ποιο λόγο παρατηρείται τόσο μεγάλη απροθυμία ή αδιαφορία για την απογραφή των ανελκυστήρων; Αυτή σε μεγάλο βαθμό σχετίζεται με τη σύγχυση που προκλήθηκε σκόπιμα από επιτήδειους, οι οποίοι άρχισαν να παρέχουν την υπηρεσία απογραφής με τις χρεώσεις να φτάνουν σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και τα 1.000 ευρώ. Σε σχετικές καταγγελίες έχει προβεί και ο πρόεδρος της ΠΟΒΕΣΑ, ενώ παρέμβαση υπήρξε και από την Επιτροπή Ανταγωνισμού. Η δεύτερη αιτία είναι ότι δεν λείπουν εκείνοι που φοβούνται ότι εάν απογραφεί ο ανελκυστήρας, τότε θα υποχρεωθούν σε αναβάθμιση και πιστοποίησή του. Η νομοθεσία για τις αναβαθμίσεις εφαρμόζεται, όμως, ήδη από το 1999, ενώ σε ισχύ είναι και η νομοθεσία για την πιστοποίηση. Η τελευταία είναι υποχρεωτική σε ετήσια βάση για τα δημόσια κτίρια, κάθε τρία χρόνια για επαγγελματική στέγη και κάθε 5-6 χρόνια για πολυκατοικίες με το κόστος να κυμαίνεται από 130 έως 250 ευρώ. Το κόστος αναβάθμισης –εάν αυτή απαιτείται– αυξάνεται με βάση την παλαιότητα του ανελκυστήρα και ξεκινάει συνήθως από τα 5.000 ευρώ.
Μετά την ολοκλήρωση της απογραφής, σύμφωνα με τον κ. Θεοδωρικάκο, θα ακολουθήσουν υπουργικές αποφάσεις για την τροποποίηση των διαδικασιών αναβάθμισης και πιστοποίησης. Αναλόγως, τέλος, των δεδομένων που θα προκύψουν, δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο να υπάρξει επιδότηση της αναβάθμισης ή/και της πιστοποίησης με βάση κριτήρια, κυρίως εισοδηματικά.
