Καθυστερήσεις που κυμαίνονται από τρεις έως έξι μήνες κατά μέσον όρο σε πολλές περιοχές και κτηματολογικά γραφεία της Αττικής συνεχίζουν να παρατηρούνται ακόμα και σήμερα, παρότι πλέον έχουν μεσολαβήσει αρκετά χρόνια από τη μετάβαση των υποθηκοφυλακείων στο νέο καθεστώς της «Κτηματολόγιο Α.Ε.». Μεσίτες και συμβολαιογράφοι επιβεβαιώνουν στην «Κ» την έκταση του προβλήματος και εκφράζουν τον προβληματισμό τους, καθώς η διαδικασία των μεταγραφών των συμβολαίων αγοραπωλησίας συνεχίζει να ταλαιπωρεί τους πολίτες.
«Εχουμε αντικαταστήσει τη φυσική γραφειοκρατία με την ψηφιακή γραφειοκρατία», αναφέρει στην «Κ» ο κ. Λευτέρης Ποταμιάνος, πρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Αθηνών – Αττικής, συμπληρώνοντας ότι ανάλογα με την πολυπλοκότητα της εκάστοτε πράξης, αλλά και το εκάστοτε κτηματολογικό γραφείο, μπορεί να απαιτηθεί και διάστημα άνω των 12 μηνών για να πραγματοποιηθεί μια μεταγραφή. Ασφαλώς, οι επιδόσεις αυτές δεν «περιποιούν τιμή» για το φιλόδοξο εγχείρημα της ολοκλήρωσης των μεταγραφών «σε μία ημέρα και με ένα κλικ».
Παραδόξως, μαρτυρίες συμβολαιογράφων επιβεβαιώνουν ότι έχουν υπάρξει και τέτοιες περιπτώσεις, δηλαδή όπου μια συναλλαγή ολοκληρώθηκε σε μία εργάσιμη, αλλά, όπως αναφέρουν, πρόκειται για μεμονωμένα περιστατικά και την εξαίρεση στον κανόνα των πολύμηνων καθυστερήσεων. «Είχαμε μία-δύο τέτοιες περιπτώσεις, κυρίως στο γραφείο των Αθηνών, το οποίο λειτουργεί πλέον με πιο αποτελεσματικό τρόπο και εκτιμούμε ότι έχουν εφαρμοστεί και λειτουργίες τεχνητής νοημοσύνης που προτεραιοποιούν πράξεις, με βάση κάποιες λέξεις-κλειδιά, π.χ. δάνειο ή «Σπίτι μου», αναφέρει επικεφαλής μεγάλου συμβολαιογραφικού γραφείου του κέντρου της Αθήνας.
Τα μεγαλύτερα προβλήματα καθυστερήσεων εντοπίζονται σήμερα στα κτηματολογικά γραφεία του Περιστερίου και του Πειραιά, όπου υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις μεταγραφών και διόρθωσης προδήλων σφαλμάτων, που μπορεί να χρονολογούνται ακόμα και από το καλοκαίρι του 2024, χωρίς να έχει υπάρξει εξέλιξη. Σημαντικές καθυστερήσεις, τουλάχιστον 8 μηνών, παρατηρούνται και στο γραφείο του Κορωπίου, ενώ σε άλλα γραφεία, όπως στο Χαλάνδρι και στη Γλυφάδα, οι μεταγραφές απαιτούν περίπου 3-6 μήνες, ανάλογα με την περίπτωση.
Σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, όταν απαιτούνται πρόσθετες πράξεις για κάθε ακίνητο, πολλαπλασιάζονται και οι καθυστερήσεις. Για παράδειγμα, ένα σύνηθες πρόβλημα είναι η αποδοχή κληρονομιάς, που πρέπει να προηγηθεί της πώλησης και ακολούθως της μεταγραφής των νέων δικαιωμάτων στο Κτηματολόγιο. Αντίστοιχα, 2-3 μήνες μπορεί να απαιτήσει και η τροποποίηση της σύστασης οριζοντίου ιδιοκτησίας, κάτι σύνηθες σε παλιότερες οικοδομές, λόγω της εφαρμογής της ηλεκτρονικής ταυτότητας κτιρίου.
Σύμφωνα με τους φορείς της αγοράς, το πρόβλημα είναι κυρίως η έλλειψη προσωπικού. Οπως αναφέρουν συμβολαιογράφοι, στην περιφέρεια, οι μεταγραφές γίνονται αμέσως και χωρίς ιδιαίτερη καθυστέρηση, ενώ υπάρχει και ο παράγοντας της προσωπικής επαφής με τους υπαλλήλους, που είναι καθοριστικός για την ταχύτερη αντιμετώπιση των προβλημάτων. Στην Αττική, πολλές φορές αυτό είναι ανέφικτο, λόγω του απρόσωπου χαρακτήρα της λειτουργίας του κάθε γραφείου και προκαλεί σοβαρά θέματα, ενώ οι λύσεις είναι πολύ εύκολες.
Μέχρις ότου αντιμετωπιστούν τα προβλήματα, αντί να «κρύβονται κάτω από το χαλί», θα συνεχίσουν να παρατηρούνται «ιστορίες καθημερινής τρέλας», όπως η περίπτωση ακύρωσης της αγοράς ενός οικοπέδου από κατασκευαστή, σχεδόν δύο χρόνια μετά τη συμβολαιογραφική πράξη, για ένα πρόδηλο σφάλμα, που μπορεί να επιλυθεί πολύ εύκολα. Παρ’ όλα αυτά, έχει μεσολαβήσει σχεδόν ένας χρόνος χωρίς να έχει καταστεί εφικτή η διόρθωση κι ενώ έχουν ψηφιστεί και βελτιώσεις στο θεσμικό πλαίσιο, που υποτίθεται ότι θα έπρεπε να έχουν μειώσει τον απαιτούμενο χρόνο.
