Το πιο χαρακτηριστικό στιγμιότυπο της χθεσινής ημέρας δεν ήταν πολιτικό, ούτε οικονομικό. Ηταν κοινωνικό. Από το πρωί της Τρίτης, μόλις ανακοινώθηκε η εθελοντική μείωση τιμών σε 2.000 προϊόντα, οι καταναλωτές έσπευσαν στα σούπερ μάρκετ. Κυριολεκτικά. Αυτό τους είπε ο υπουργός, αυτό έκαναν. Και κάπως έτσι είδαμε τη θεωρία της «αντίδρασης της αγοράς» να εφαρμόζεται στην πράξη.
Σε μια χώρα που δεν διαθέτει καταναλωτικό κίνημα –δεν διέθετε ποτέ– είναι παρήγορο ότι τόσο πολλοί έσπευσαν να αναζητήσουν αυτό που τους υποσχέθηκαν. Σε βαθμό, μάλιστα, που αναγκάστηκε αργά το απόγευμα η Ενωση Σούπερ Μάρκετ Ελλάδος να εκδώσει ανακοίνωση με την ακριβή διαδικασία που θα ακολουθηθεί προκειμένου να εφαρμοσθεί η συμφωνία μεταξύ του υπουργείου, των 70 προμηθευτών και των 20 αλυσίδων σούπερ μάρκετ.
Ακόμη και από μια παρανόηση ή μια λάθος επικοινωνία, είναι παρήγορο ότι ο Ελληνας καταναλωτής, που συνήθως νιώθει μόνος του μπροστά στο ράφι, τρέχει να δει αν έγινε πράξη αυτό που του είπαν. Ενα κενό αντιπροσώπευσης, που παραμένει κραυγαλέο.
Η κινητικότητα που υπήρχε την Τρίτη στα καταστήματα σούπερ μάρκετ δείχνει και το πόσο αναγκαία ήταν η πρωτοβουλία μείωσης έστω και του 10% των προϊόντων (κωδικοί) που συναντά κανείς σε ένα κατάστημα. Οχι γιατί λύνει το πρόβλημα της ακρίβειας· δεν το λύνει. Αλλά γιατί δείχνει ότι, αν υπάρξει πολιτική βούληση και επιχειρηματική συναίνεση, μπορεί να γίνει κάτι πιο έξυπνο από τις συνήθεις δηλώσεις περί «πάταξης της ακρίβειας», με δήθεν σκληρά μέτρα.
Οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ μπήκαν στο παιχνίδι. Οχι επειδή κάποιος τις υποχρέωσε, αλλά γιατί κατάλαβαν ότι η αγορά δεν αντέχει άλλο την ένταση, ούτε οι καταναλωτές άλλα δελτία τιμών. Και η κυβέρνηση, αντί να απειλεί με πρόστιμα, προτίμησε τη συνεννόηση. Μια σπάνια ελληνική λέξη, που μάλλον αξίζει να την ξαναθυμόμαστε.
Βεβαίως, δεν θα πέσουν όλες οι τιμές παντού. Ούτε θα φθηνύνουν όλα τα προϊόντα την ίδια μέρα. Η κίνηση, όμως, έχει ψυχολογική αξία. Στέλνει το μήνυμα ότι κάτι κινείται. Οτι η αγορά μπορεί να λειτουργήσει με ευθύνη και όχι μόνο με περιθώρια κέρδους.
Οι Ελληνες δεν τρέχουν στα σούπερ μάρκετ για να χειροκροτήσουν την κυβέρνηση. Βρισκόμαστε άλλωστε σε μια περίοδο που κάθε ευρώ μετράει. Τρέχουν γιατί έχουν ανάγκη να πιστέψουν ότι ο κοινός νους μπορεί να επικρατήσει. Και αυτή τη φορά, ίσως και να έχουν δίκιο.
