Οι κοινοί τραπεζικοί λογαριασμοί χρησιμοποιούνται συχνά από οικογένειες ως εργαλείο για την ευκολότερη διαχείριση των οικονομικών τους. Ωστόσο, η χρήση τους ενδέχεται να κρύβει παγίδες, ιδιαίτερα όταν πραγματοποιούνται μεταφορές χρημάτων μεταξύ των συνδικαιούχων χωρίς τις απαραίτητες από τη νομοθεσία δηλώσεις.
Ενας φορολογικός έλεγχος μπορεί να οδηγήσει στην ενεργοποίηση των διατάξεων που διέπουν τις γονικές παροχές ή τις δωρεές, γεγονός που ενδέχεται να οδηγήσει σε φορολογικές επιβαρύνσεις. Ιδιαίτερα όταν ένας συνδικαιούχος μεταφέρει χρήματα από τον κοινό λογαριασμό είτε σε ατομικό του λογαριασμό είτε σε λογαριασμό στον οποίο είναι συνδικαιούχος με τρίτο πρόσωπο, υπάρχει κίνδυνος να χαρακτηριστεί η μεταφορά ως δωρεά, εφόσον δεν συνοδεύεται από τη σχετική δήλωση στην εφορία.
Αφορμή για τις σχετικές διευκρινίσεις της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών αποτέλεσε πρόσφατη υπόθεση, κατά την οποία μεταφορά χρηματικού ποσού από κοινό λογαριασμό γονέα και τέκνων σε ατομικό λογαριασμό του παιδιού θεωρήθηκε δωρεά και αντιμετωπίστηκε φορολογικά ως τέτοια. Σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, η ανάληψη ποσού από κοινό λογαριασμό από κάποιον συνδικαιούχο, ο οποίος δεν έχει συνεισφέρει σε αυτόν και χρησιμοποιεί τα χρήματα για ίδιον όφελος, θεωρείται δωρεά. Σε τέτοιες περιπτώσεις ο φορολογούμενος μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπος με την επιβολή φόρου δωρεάς, εφόσον δεν έχει υποβάλει σχετική δήλωση.
Η εφορία μπορεί να διενεργήσει έλεγχο εάν διαπιστώσει ότι άτομο που συμμετέχει σε κοινό λογαριασμό κάνει ανάληψη ή μεταφορά σε άλλον λογαριασμό ποσού το οποίο υπερβαίνει τη συνεισφορά του στον κοινό λογαριασμό. Στις περιπτώσεις αυτές και εφόσον το ποσό είναι μεγάλο, μπορεί να θεωρηθεί δωρεά ή γονική παροχή. Τότε θα πρέπει να υποβληθεί σχετική δήλωση στην πλατφόρμα myPROPERTY της ΑΑΔΕ, ώστε να φορολογηθεί ή να απαλλαγεί.
Με βάση τη νομοθεσία, οι δωρεές χρημάτων έως 800.000 ευρώ σε φορολογουμένους που ανήκουν στην πρώτη κατηγορία, δηλαδή γονείς, παιδιά, σύζυγοι, παππούδες, γιαγιάδες, εγγόνια, είναι αφορολόγητες εφόσον γίνονται μέσω τραπεζικού συστήματος και υποβληθεί σε κάθε περίπτωση και η σχετική δήλωση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα της ΑΑΔΕ. Η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών έχει εξετάσει μέχρι σήμερα πάνω από 2.000 υποθέσεις οι οποίες δεν ήταν σύννομες και ως εκ τούτου οι φορολογούμενοι κλήθηκαν να πληρώσουν τους αναλογούντες φόρους.
Ενα ακόμα θέμα που αντιμετωπίζουν οι Αρχές αφορά τις περιπτώσεις που συνδικαιούχος ο οποίος δεν έχει συνεισφέρει στον λογαριασμό κάνει χρήση του ποσού.
Τι ισχύει για χρηματικές γονικές παροχές:
• Οι δηλώσεις χρηματικών γονικών παροχών υποβάλλονται μέσω της πλατφόρμας myPROPERTY, ενώ σε επόμενη φάση ακολουθεί έλεγχος της συναλλαγής από την ΑΑΔΕ με βάση τα στοιχεία που αποστέλλουν οι τράπεζες. Σε περίπτωση που η τράπεζα δεν επιβεβαιώσει τη συναλλαγή, τότε αν ο φορολογούμενος δεν προσκομίσει τα δικαιολογητικά, η εφορία προχωράει στην επιβολή φόρου χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το αφορολόγητο ποσό. Αυτό σημαίνει ότι επιβάλλεται φόρος από το πρώτο ευρώ της χρηματικής γονικής παροχής ή δωρεάς με συντελεστή 10% ή 20% ή 40% (ανάλογα με τον βαθμό συγγένειας). Σύμφωνα με οδηγό της ΑΑΔΕ, οι φορολογούμενοι πριν ξεκινήσουν μια χρηματική γονική παροχή θα πρέπει να γνωρίζουν τα εξής:
• Οι χρηματικές γονικές παροχές και δωρεές θα πρέπει να αποδεικνύονται με μεταφορά χρημάτων μέσω χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.
• Χρηματικές γονικές παροχές με μετρητά φορολογούνται με αυτοτελή συντελεστή 10%, χωρίς αφορολόγητο όριο.
• Στις περιπτώσεις διαδοχικών δωρεών κατά τις οποίες ωφελούνται πρόσωπα που δεν δικαιούνται το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ (π.χ. δωρεά από τέκνο σε γονέα και εν συνεχεία δωρεά από αυτόν τον γονέα σε άλλο τέκνο), η εφορία διερευνά τις πραγματικές συνθήκες και τη σκοπιμότητα των δωρεών αυτών, καθώς και το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε μεταξύ αυτών. Στις περιπτώσεις που αποδεικνύεται ότι ο τελικά ωφελούμενος από τις διαδοχικές δωρεές είναι πρόσωπο που δεν ανήκει στην Α΄ κατηγορία δικαιούχων (π.χ. αδελφός) και ότι οι διαδοχικές δωρεές έχουν γίνει προς τον σκοπό αυτό, τότε επιβάλλεται φόρος 20% χωρίς αφορολόγητο όριο. Εάν το χρονικό διάστημα που έχει μεσολαβήσει μεταξύ των διαδοχικών δωρεών είναι σύντομο (όχι μεγαλύτερο των έξι μηνών) χτυπάει καμπανάκι ελέγχου.
