Η Moody’s άφησε την περασμένη Παρασκευή τη βαθμολογία της Ελλάδας αμετάβλητη στο Baa3, οριακά πάνω από την επενδυτική. Την ίδια ώρα η DBRS αναβάθμιζε την Κύπρο στην κατηγορία Α, η Fitch έδινε ψήφο εμπιστοσύνης στην υπερχρεωμένη Ιταλία, ενώ η Γαλλία, η δεύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, βρισκόταν στη δυσάρεστη θέση να βλέπει την πιστοληπτική της ικανότητα να υποβαθμίζεται.
Πώς γίνεται, θα αναρωτηθεί κανείς, μέσα σε ένα περιβάλλον διεθνούς αβεβαιότητας, με γεωπολιτικούς κλυδωνισμούς, υψηλά επιτόκια και χαμηλές προβλέψεις ανάπτυξης, κάποιες οικονομίες να αναβαθμίζονται, άλλες να πέφτουν και η Ελλάδα να δείχνει σαν να έχει πατήσει «pause»;
Σύμφωνα με τις εκθέσεις των οίκων αξιολόγησης, η Ιταλία της Μελόνι πέτυχε γιατί περιόρισε τα ελλείμματα και έδειξε σχέδιο για τη σταθεροποίηση του χρέους της. Η Κύπρος σταθερά ανταμείβεται εδώ και μία δεκαετία γιατί κατάφερε να μειώσει αισθητά τον λόγο χρέους προς ΑΕΠ και να βάλει τάξη στα δημοσιονομικά της.
Η Γαλλία, αντιθέτως, τιμωρήθηκε γιατί άφησε το χρέος να διογκωθεί, με ελλείμματα εκτός ελέγχου και πολιτική αστάθεια. Ενα μάθημα για το πού οδηγεί η χαλάρωση. Η «γαλλική εξαίρεση» μας υπενθυμίζει ότι ακόμη και οι μεγάλες οικονομίες δεν έχουν ασυλία όταν παραβλέπουν τα θεμελιώδη.
Η Ελλάδα, μετά την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας που πέτυχε από όλους τους οίκους, φαίνεται σαν να έχει αφήσει σε δεύτερη μοίρα επιπλέον αναβαθμίσεις. Και όμως έχουμε μπροστά μας μια σπάνια ευκαιρία. Η οικονομία υπεραποδίδει, τα έσοδα ξεπερνούν τους στόχους, τα πρωτογενή πλεονάσματα αυξάνονται. Εχουμε πολιτική σταθερότητα. Αυτή είναι η στιγμή για να κινηθούμε επιθετικά σε πρόωρες αποπληρωμές χρέους. Οπως κάναμε με το ΔΝΤ το 2021, όπως αρχίσαμε με τα διμερή δάνεια του 2010. Γιατί οι οίκοι αξιολόγησης δεν πείθονται με υποσχέσεις. Θέλουν πράξεις. Και η πράξη που μετράει περισσότερο είναι μία: να βλέπουν το βουνό του χρέους να μικραίνει χειροπιαστά. Ηδη όπως παρατήρησε χθες και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας, μειώνεται περίπου 10 μονάδες τον χρόνο, αλλά προφανώς δεν αρκεί.
Η μείωση του χρέους γίνεται στις ομαλές περιόδους, όπως τώρα. Οχι όταν φυσάει θύελλα στις αγορές, αλλά όταν ο καιρός είναι καλός. Οταν το spread είναι ελεγχόμενο και η ανάπτυξη κινείται. Τότε ξεπληρώνεις το χρέος, τότε χτίζεις αξιοπιστία.
Αν η Ελλάδα θέλει πραγματικά να περάσει στο επόμενο σκαλοπάτι, πρέπει να δείξει ότι αξιοποιεί την υπεραπόδοση για να μειώσει με πιο επιθετικές κινήσεις το χρέος της. Οχι για παροχές, όχι για «εύκολες λύσεις».
