Τα κόμματα της αντιπολίτευσης, και πριν και μετά την ομιλία του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ, ζητούν επίμονα την τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας. Δεν είναι σαφές τι είχαν στο μυαλό τους (μάλλον συνολικά την ακρίβεια της τελευταίας τριετίας), αλλά ο τρέχων πληθωρισμός κινείται στην περιοχή του 3%. Η όποια τιμαριθμοποίηση δεν θα γινόταν αναδρομικά, οπότε το μέτρο θα ήταν δίκαιο μεν, αλλά το όφελος θα ήταν μικρό. Η κυβέρνηση το υπολόγισε και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι αν για φέτος προχωρούσε στην τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας, το όφελος για τους φορολογουμένους δεν θα ξεπερνούσε ετησίως τα 400 εκατ. ευρώ. Την ίδια στιγμή που η ίδια τούς έφερε ένα πακέτο αλλαγών στην κλίμακα φορολογίας εισοδήματος που μειώνει κατά 1,6 δισ. ευρώ το βάρος των φόρων. Η αλήθεια μάλλον βρίσκεται στη μέση, δηλαδή δεν έχει εντελώς άδικο η αντιπολίτευση.
Πρώτα από όλα όταν μιλάμε για τιμαριθμοποίηση εννοούμε την ετήσια αναπροσαρμογή των φορολογικών κλιμακίων σύμφωνα με τον πληθωρισμό. Αν ο δείκτης τιμών καταναλωτή ανέβει 5%, ανεβαίνουν και τα κλιμάκια 5%. Ετσι δεν πληρώνεις περισσότερο φόρο απλώς και μόνο επειδή οι τιμές στο σούπερ μάρκετ πήραν την ανηφόρα.
Ως μηχανισμός προστασίας των φορολογουμένων από τις αυξήσεις στις τιμές εφαρμόζεται στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες. Στις ΗΠΑ, η IRS (φορολογική υπηρεσία) προσαρμόζει κάθε χρόνο τα φορολογικά κλιμάκια, τις εκπτώσεις και τα όρια με βάση τον δείκτη τιμών καταναλωτή. Στον Καναδά, τα περισσότερα όρια της κλίμακας εισοδήματος και τα αφορολόγητα ποσά αυξάνονται ετησίως με τον πληθωρισμό. Στο Βέλγιο αναπροσαρμόζεται κάθε χρόνο πλήρως η κλίμακα, σε Σουηδία, Φινλανδία και Ολλανδία την αναπροσαρμόζουν μερικώς.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι εφαρμόζεται σχεδόν παντού γιατί είναι ένα δίκαιο μέτρο. Προστατεύει τον φορολογούμενο πολίτη.
Το πρόβλημα είναι ότι είναι ένα ακριβό μέτρο. Στερεί έσοδα από το Δημόσιο απασχολώντας δημοσιονομικό χώρο σε μόνιμη, σχεδόν αυτόματη βάση. Στερεί όμως και τη δυνατότητα από την εκάστοτε κυβέρνηση να διαθέτει όπως επιθυμεί τον όποιο δημοσιονομικό χώρο υπάρχει. Μεταξύ άλλων και ανάλογα με τις πολιτικές ανάγκες της.
Το παράδοξο στη δική μας περίπτωση είναι ότι η ελληνική κυβέρνηση εφαρμόζει παρόμοιους μηχανισμούς αυτόματης απόδοσης αυξήσεων ανάλογα με τον πληθωρισμό. Οπως για παράδειγμα στον κατώτατο μισθό, όπου εκτός του ιδιωτικού τομέα αυξάνονται και οι μισθοί του Δημοσίου, και βέβαια στις συντάξεις, οι οποίες εδώ και αρκετά πλέον χρόνια αναπροσαρμόζονται ετησίως ανάλογα με τον πληθωρισμό και τον ρυθμό ανάπτυξης. Πρόκειται δηλαδή για κάτι που η ίδια το κάνει, δεσμεύοντας δημοσιονομικό χώρο. Και μάλιστα αποδίδει, δημιουργώντας ασφάλεια και δικαιοσύνη στους δικαιούχους.
