Με την ολοκλήρωση του διεθνούς διαγωνισμού για παραχώρηση δικαιώματος έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στα θαλασσοτεμάχια νοτίως της Kρήτης και της Πελοποννήσου, η αμερικανική Chevron, η οποία εν πολλοίς είχε προκαλέσει τον διαγωνισμό με την εκδήλωση ενδιαφέροντος, προέβη στην αυτονόητη δήλωση συμμετοχής, από κοινού με την HELLENiQ ENERGY.
Εστω και με καθυστέρηση ετών, επανεκκινούν οι διαδικασίες για την αξιοποίηση του υποθαλάσσιου ενεργειακού πλούτου της Ελλάδας και στόχος είναι να μη χαθεί άλλος πολύτιμος χρόνος.
Ηδη κάποιες δηλώσεις για έναρξη των ερευνών στην ελληνική επικράτεια από τον άλλο αμερικανικό κολοσσό, την Exxon Mobil, το 2027, δημιουργούν σχετικό προβληματισμό και πρέπει να φροντίσουμε ώστε αυτές να ξεκινήσουν το συντομότερο δυνατό.
Η αλλαγή στάσης από μεριάς Ηνωμένων Πολιτειών μετά την ανάληψη των καθηκόντων από τον Τραμπ, με το μότο «drill, baby, drill» να αποτελεί τον γνώμονα των δραστηριοτήτων των αμερικανικών εταιρειών, λογικά συμβάλλει στην κατεύθυνση της επιτάχυνσης.
Η αξία της συμμετοχής της Chevron μπορεί να λειτουργήσει πολλαπλασιαστικά, από τη στιγμή που θα συνδυαστεί με συμφωνίες σημαντικής αύξησης των ποσοτήτων αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), που θα συγκεντρώνονται στην Αλεξανδρούπολη και εν συνεχεία θα αεριοποιούνται ώστε μέσω αγωγών, στο πλαίσιο του «Κάθετου Αξονα», να τροφοδοτούν τους βόρειους γείτονές μας, ακόμη και τη Μολδαβία, και γιατί όχι και την Ουκρανία.
Σε αυτή την περίπτωση, θα σφυρηλατηθούν ισχυροί ενεργειακοί δεσμοί ανάμεσα σε Ελλάδα και Ηνωμένες Πολιτείες σε διάφορα επίπεδα, εξέλιξη που θα απλώσει δίχτυ προστασίας των αμερικανικών ενεργειακών και οικονομικών συμφερόντων, όπως αυτά θα προωθούνται και θα κατοχυρώνονται μέσω Ελλάδας.
Ετσι, θα δημιουργηθεί και μια στέρεα βάση συμπράξεων και σε άλλα σχέδια ενεργειακού αλλά και εμπορικού χαρακτήρα, μέρος των οποίων μπορεί κάλλιστα να ενταχθεί στο πολύ φιλόδοξο project IMEC, που θα συνδέει την Ινδία με την Ευρώπη. Επειδή για τον πρόεδρο Τραμπ οι μπίζνες είναι συχνά υπέρτερες ή πάντως κινούνται παράλληλα με την εξωτερική πολιτική, προκύπτουν πεδία μελλοντικής ελληνοαμερικανικής συνεννόησης και συνεργασίας με έμφαση σε μεταφορές και υποδομές, σε οδικούς και σιδηροδρομικούς άξονες, καθότι οι παντός είδους δικτυώσεις είναι το μέλλον, όπως βέβαια και στη ναυτιλία αλλά και στα ναυπηγεία.
Είναι επομένως ιδιαίτερα σημαντική και διόλου εθιμοτυπική η σημερινή επίσκεψη του πανίσχυρου και πολύ κοντινού στον Τραμπ υπουργού Εσωτερικών, Νταγκ Μπέργκαμπ, ο οποίος προΐσταται του ιδιαιτέρως επιδραστικού Συμβουλίου Ενεργειακής Κυριαρχίας του Λευκού Οίκου.
Η προστιθέμενη αξία της συμμετοχής της Chevron συνίσταται και στην εμπειρία της σε ενεργειακά πεδία της ευρύτερης περιοχής, αφού εμπλέκεται σε projects στα κοιτάσματα «Λεβιάθαν» και «Ζορ», του Ισραήλ και της Αιγύπτου αντίστοιχα. Φαίνεται δηλαδή να υπάρχει μια γεωγραφική και επιχειρησιακή συνέχεια αλλά και εμπιστοσύνη στις δυνατότητες της Ανατολικής Μεσογείου. Δεν αποκλείεται μάλιστα ο αμερικανικός κολοσσός να δραστηριοποιηθεί και στους διαγωνισμούς παραχωρήσεων εκ μέρους της Λιβύης, γεγονός που εμμέσως θα ενθάρρυνε Ελλάδα και Λιβύη να αναζητήσουν κοινούς παρονομαστές. Σε κάθε περίπτωση, η παρουσία της Chevron σε σημεία που εφάπτονται του τουρκολιβυκού συμφώνου αποτελεί de facto αποδοχή των ελληνικών θέσεων και κατ’ επέκταση αναιρεί την έτσι κι αλλιώς παράλογη και παράνομη συμφωνία Αγκυρας – Τρίπολης.
Η συνάντηση του Τούρκου υπουργού Ενέργειας με στελέχη της αμερικανικής εταιρείας λίγα λεπτά μετά την ανακοίνωση της ελληνικής πλευράς έγινε με στόχο να διασκεδαστούν οι εντυπώσεις, αλλά και να τους προσφέρει ευκαιρίες επενδύσεων στον τουρκικό ενεργειακό τομέα, επιχειρώντας τρόπον τινά να εξισορροπήσει την κατάσταση. Σε κάθε περίπτωση, τα κυριαρχικά μας δικαιώματα κατοχυρώνονται μέσω διακρατικών συμφωνιών ή δικαστικών αποφάσεων, εντούτοις η δραστηριοποίηση της Chevron σε μια κρίσιμη και ευαίσθητη περιοχή, όπως αυτή νοτίως της Κρήτης, δεν πρόκειται να αμφισβητηθεί από καμία χώρα, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας. Τελικά αποτελεί και μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για αποφάσεις και πρωτοβουλίες προώθησης της κυριαρχίας και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων.
*O κ. Κωνσταντίνος Φίλης είναι διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων (IGA), καθηγητής του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος.
