Η βαρετή πεισματάρα πραγματικότητα λέει κάτι διαφορετικό από αυτό που μονίμως ακούμε από μέρος της αγοράς. Η εγχώρια γκρίνια σε κάθε ευκαιρία μιλάει σταθερά για αναδουλειές, έλλειψη ρευστότητας, πτώση του τζίρου. Παλαιότερα ήταν τα σημαντικότερα προβλήματα. Αλλά η οικονομία βρίσκεται σε άλλη φάση. Μαζί άλλαξαν και τα προβλήματα.
Στη Θεσσαλονίκη, έρευνα του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου της πόλης θύμισε αυτό που στην πραγματικότητα συμβαίνει. Ολοι όσοι «τρέχουν» μια επιχείρηση ξέρουν εδώ και λίγα χρόνια ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα της μέσης ελληνικής επιχείρησης είναι οι ελλείψεις σε εξειδικευμένο προσωπικό. Οκτώ στους δέκα βιοτέχνες, που μίλησαν στην έρευνα, θέλουν να προσλάβουν και δεν βρίσκουν προσωπικό. Αν δεν είχαν δουλειές ή αν προέβλεπαν ότι τα πράγματα δεν θα πάνε καλά το επόμενο διάστημα, προφανώς δεν θα έψαχναν προσωπικό. Αυτό είναι το πρόβλημα, που τους κρατάει πίσω.
Οι μισοί (51%) εξ αυτών, λέει η έρευνα, δεν βρίσκουν τεχνίτες ούτε με το κιάλι. Το 14% λέει ότι δεν βρίσκει ούτε ανειδίκευτους εργάτες, το 8% δεν βρίσκει πωλητές, το 4% εργαζομένους για τα τμήματα μάρκετινγκ, το λογιστήριο.
Την προηγούμενη δεκαετία δεν έφυγαν από τη χώρα μόνο γιατροί και μηχανικοί· έφυγαν και καλοί τεχνίτες.
Οι πιο βαριές ελλείψεις παρατηρούνται όμως στα τεχνικά επαγγέλματα, τα σχετιζόμενα με την οικοδομή. Το 37% απάντησε ότι δυσκολεύεται να βρει ηλεκτρολόγους, υδραυλικούς, ελαιοχρωματιστές, τεχνίτες γυψοσανίδας, κουφωμάτων. Το 22% δεν βρίσκει μηχανικούς για τα συνεργεία αυτοκινήτων, το 15% για τα αρτοποιεία και τα ζαχαροπλαστεία, το 8% σε ένδυση και υπόδηση, το 7% σε κομμωτήρια, το 6% σε τρόφιμα. Σε όλους τους κλάδους υπάρχουν ελλείψεις. Δουλειές υπάρχουν. Ανθρωποι δεν υπάρχουν.
Παρόμοια προβλήματα υπάρχουν και σε άλλες χώρες, αλλά έχουν και πολιτικές. Στη Γερμανία, στον Καναδά και στην Αυστραλία υπάρχει η διαδικασία της fast track βίζα για τεχνικά επαγγέλματα που λείπουν, με την εισαγωγή εργατικού δυναμικού από τρίτες χώρες. Στην Αυστρία δίνουν φορολογικά κίνητρα για όποιον παίρνει μαθητευόμενο. Η Σουηδία έκανε τους τεχνίτες, όπως τους υδραυλικούς, να μη θεωρούνται δεύτερης κατηγορίας εργαζόμενοι. Τους εξίσωσε κοινωνικά με τους πτυχιούχους και η αμοιβή έγινε ανάλογη. Η Μεγάλη Βρετανία έβαλε τα προγράμματα μαθητείας μέσα στις επιχειρήσεις. Ολοι κάτι έκαναν. Εμείς και την οργανωμένη μετανάστευση δεν θέλουμε και μια πιο στενή σύνδεση των κρατικών προγραμμάτων επιμόρφωσης με την επιχείρηση δεν συζητάμε.
Επιπλέον, ξεχνάμε ότι την προηγούμενη δεκαετία δεν έφυγαν από τη χώρα μόνο γιατροί και μηχανικοί· έφυγαν και καλοί μάστορες. Οσοι έμειναν γερνούν. Και οι ελλείψεις αυξάνονται και η οικονομία, που ακόμη βρίσκεται σε καλό φεγγάρι, το πληρώνει με μικρότερη ανάπτυξη από αυτήν που θα μπορούσε να έχει.
