Μικρή συνολική μείωση της αξίας των ελληνικών εξαγωγών προκάλεσαν οι δασμοί οι οποίοι επιβλήθηκαν από τις ΗΠΑ την περίοδο 2018-2019, διαπιστώνει μελέτη του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, η οποία εξετάζει τις συνέπειες των δασμών εκείνης της περιόδου προκειμένου να αντλήσει συμπεράσματα για τις νέες εξαγγελίες του προέδρου Τραμπ.
Η μελέτη δείχνει ότι ναι μεν ο συνολικός αντίκτυπος ήταν περιορισμένος, αλλά υπήρχαν αποκλίσεις μεταξύ κλάδων, καθώς σε ορισμένους σημειώθηκε σημαντική μείωση εξαγωγών, ενώ σε άλλους οι διακυμάνσεις ήταν ασήμαντες.
Στο πλαίσιο αυτό, το Γραφείο υποστηρίζει ότι «ένα κομβικό εργαλείο πολιτικής θα πρέπει να είναι ο σχεδιασμός και η εφαρμογή συστημάτων χρηματοδότησης των εξαγωγών με βάση τις ταμειακές ροές, για να βοηθηθούν οι επιχειρήσεις που δεν διαθέτουν εσωτερική ρευστότητα ή λειτουργική ευελιξία, ώστε να αντεπεξέλθουν γρήγορα σε εμπορικές διαταραχές».
Σημειώνει μάλιστα η μελέτη ότι κρίσιμο ρόλο στην κατεύθυνση αυτή καλείται να διαδραματίσει ο τραπεζικός τομέας, «παρέχοντας τα κατάλληλα χρηματοδοτικά μέσα που βοηθούν τις επιχειρήσεις να διατηρήσουν τη ρευστότητα και τη σταθερότητα κατά τη φάση προσαρμογής. Παράλληλα, οι επιχορηγήσεις εξαγωγών και οι δημόσιες εγγυήσεις εξαγωγικών πιστώσεων μπορούν να ελαφρύνουν περαιτέρω το βάρος». Γι’ αυτό, υπογραμμίζεται η ανάγκη ενίσχυσης του ρόλου της Ελληνικής Εταιρείας Εξαγωγικών Πιστώσεων Α.Ε. (πρώην Οργανισμός Ασφάλισης Εξαγωγικών Πιστώσεων) ως προς την παροχή χρηματοδοτικής συνδρομής, πιστωτικής ασφάλισης και εγγυήσεων για την προώθηση της διεθνοποίησης της ελληνικής οικονομίας και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των εξαγωγέων σε εξωτερικούς κλυδωνισμούς.
Τέλος, προτείνεται να εξεταστούν επίσης προσωρινά μέτρα ανακούφισης των πληττόμενων εξαγωγέων, όπως μειώσεις μη μισθολογικού κόστους ή ενέργειας, με στόχο την άμεση ελάφρυνσή τους, τη διατήρηση της απασχόλησης και της επιχειρησιακής συνέχειας, καθώς και να υλοποιηθούν πρωτοβουλίες κατάρτισης για την ενίσχυση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού. Σημειώνεται ότι το 2018 οι ΗΠΑ επέβαλαν επιπρόσθετο δασμό 25% σε προϊόντα χάλυβα και 10% σε προϊόντα αργιλίου, ενώ το 2019 προστέθηκαν δασμοί 25% σε ένα ευρύ φάσμα προϊόντων της Ευρωπαϊκής Ενωσης, τα οποία περιλάμβαναν, μεταξύ άλλων, αγροδιατροφικά προϊόντα, συσκευασμένα φρούτα και λαχανικά, τσιμέντο, κρασιά, μηχανήματα και μηχανές, ηλεκτρικές συσκευές, φάρμακα, ορυκτά καύσιμα. Από τη λίστα των ελληνικών προϊόντων που ήταν αντικείμενο δασμών εξαιρέθηκαν τρία βασικά εξαγώγιμα είδη: οι ελιές, το ελαιόλαδο και η φέτα. Από την ανάλυση των στοιχείων που επεξεργάστηκε το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή προέκυψαν τα ακόλουθα κύρια συμπεράσματα:
1. Στο σύνολο των κλάδων που εξετάστηκαν, οι δασμοί οι οποίοι επιβλήθηκαν από τις ΗΠΑ την περίοδο 2018-2019 προκάλεσαν μικρή συνολική μείωση της αξίας των εξαγωγών ελληνικών προϊόντων.
2. Οι επιμέρους επιπτώσεις των δασμών ανά κλάδο παρουσιάζουν μεγάλη ανομοιογένεια:
– Οκτώ κλάδοι υπέστησαν στατιστικά σημαντική μείωση των εξαγωγών («Αλιεύματα [Ψάρια]», «Τσιμέντα υδραυλικά», «Παρασκευασμένα λαχανικά, φρούτα εκτός από ελιές», «Ορυκτά καύσιμα», «Τεχνουργήματα από χάλυβα», «Κρασιά», «Ελαιώδεις καρποί», «Ηλεκτρικές συσκευές»).
– Πέντε κλάδοι γνώρισαν στατιστικά σημαντική αύξηση των εξαγωγών («Αργίλιο», «Μηχανήματα», «Φρούτα», «Λαχανικά», «Φαρμακευτικά»). Η αύξηση κυμάνθηκε από 10% («Φαρμακευτικά») έως 37% («Αργίλιο»).
– Τέσσερις κλάδοι («Ροφήματα», «Αεροπλοΐα», «Χάλυβας», «Υλικά») δεν εμφάνισαν στατιστικά αξιόλογη μεταβολή.
