Μπορεί η ιταλική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας να είναι η ακριβότερη της Ευρώπης, το τελικό κόστος της χονδρεμπορικής τιμής ρεύματος στην ελληνική αγορά ωστόσο είναι πολύ υψηλότερο. Αυτό, σύμφωνα με νέα μελέτη που πραγματοποίησε για λογαριασμό της Ενωσης Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας (ΕΒΙΚΕΝ) η Grant Thornton, οφείλεται στο υψηλό κόστος της ενέργειας εξισορρόπησης του ηλεκτρικού συστήματος που διαμορφώνεται στην ελληνική αγορά και το οποίο αυξάνεται όσο διευρύνονται οι αποκλίσεις μεταξύ προσφοράς και ζήτησης.
Η ανάλυση της Grant Thornton η οποία κλήθηκε από την ΕΒΙΚΕΝ να μελετήσει τις αγορές εξισορρόπησης Ελλάδας και Ιταλίας, έδειξε ότι οι ελληνικές χρεώσεις στις αποκλίσεις που παρατηρούνται στους λογαριασμούς προσαυξήσεων, με αιχμή τον ΛΠ3, είναι συστηματικά υψηλότερες και πιο ευμετάβλητες παρά τις μικρότερες ανάγκες σε σχέση με την ιταλική αγορά. Ειδικότερα, η μέση χρέωση ως ποσοστό της Οριακής Τιμής Συστήματος (ΟΤΣ) διαμορφώθηκε στην Ελλάδα περίπου στο 12% την περίοδο 2024-2025 (έως Απρίλιο), έναντι περίπου 3% στην Ιταλία.
Οι αντίστοιχες χρεώσεις ανήλθαν κατά μέσον όρο σε 12,2 ευρώ/MWh στην Ελλάδα και 3 ευρώ/MWh στην Ιταλία κατά την ίδια περίοδο. Το χάσμα αυτό διευρύνεται αισθητά από το δεύτερο εξάμηνο του 2024 και έπειτα, αντανακλώντας διαρθρωτικές διαφορές στη λειτουργία των αγορών εξισορρόπησης, όπως επίσης και στη μεθοδολογία κατανομής κόστους και εσόδων από τις συγκεκριμένες αγορές.
Σύμφωνα με υπολογισμούς της ΕΒΙΚΕΝ, το επιπλέον κόστος της ελληνικής αγοράς εξισορρόπησης σε σχέση με αυτό της Ιταλίας προσεγγίζει τα 700 εκατ. ευρώ και αυτό παρά το γεγονός ότι η ιταλική αγορά είναι εξαπλάσια σε μέγεθος σε σχέση με την ελληνική.
Η μελέτη της Grant Thornton έχει σταλεί ήδη στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αλλά και στην ηγεσία της αρμόδιας ρυθμιστικής αρχής (ΡΑΑΕΥ) από τους οποίους εδώ και αρκετό διάστημα η ΕΒΙΚΕΝ ζητεί παρεμβάσεις για τη μείωση του ενεργειακού κόστους, σημειώνοντας ότι το πρόβλημα εντοπίζεται στον Λογαριασμό Προσαυξήσεων 3 της Αγοράς Εξισορρόπησης, το κόστος του οποίου κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025 ανέρχεται κατά μέσον όρο σε 15,22 ευρώ/MWh.
Το πρόβλημα οφείλεται σε υπερδηλώσεις φορτίων ηλεκτρικής ενέργειας σε σχέση με τη ζήτηση, λένε στελέχη της βιομηχανίας.
Η ΕΒΙΚΕΝ ζητάει τον μετασχηματισμό της αγοράς εξισορρόπησης, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες εξετάζει και το ενδεχόμενο προσφυγής στην Ε.Ε. με αίτημα τη συμμόρφωση της ελληνικής αγοράς με τα πρότυπα διαφάνειας και εύλογου κόστους που ισχύουν σε άλλα κράτη-μέλη.
Στελέχη της βιομηχανίας θεωρούν ότι μέρος των αποκλίσεων οφείλεται σε υπερδηλώσεις φορτίων ηλεκτρικής ενέργειας σε σχέση με τη ζήτηση και ζητούν να ληφθούν μέτρα, καθώς το κόστος αυτό επιβαρύνει την τιμή του ρεύματος που πληρώνουν οι επιχειρήσεις και γενικότερα οι καταναλωτές. Επίσης, η αύξηση του ΛΠ3 αποδίδεται και στο γεγονός ότι για λόγους ομαλής λειτουργίας του συστήματος ο διαχειριστής μεταφοράς ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) ζητεί την υποχρεωτική ένταξη μονάδων, όπως συμβαίνει από την 1η Ιουλίου με τις λιγνιτικές μονάδες Αγιος Δημήτριος 3 και 4.
Πρόκειται για τη δεύτερη μελέτη της Grant Thornton για λογαριασμό της ΕΒΙΚΕΝ για το κόστος της αγοράς εξισορρόπησης. Τα συμπεράσματα της πρώτης μελέτης που αφορούσε μόνο την ανάλυση της ελληνικής αγοράς, έδειξαν ότι ο λογαριασμός ΛΠ3 το διάστημα Ιανουαρίου – Νοεμβρίου 2024 αυξήθηκε κατά 31,6% έναντι του 2023 και διαμορφώθηκε στα 395 εκατ. ευρώ από 300 εκατ. ευρώ το 2023 (11μηνο). Το ίδιο διάστημα η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε μόλις 3,3%, στις 37,5 TWh από 36,3 TWh. Για την υψηλή τάση, τις ενεργοβόρες δηλαδή βιομηχανίες που είναι εκτεθειμένες στον διεθνή ανταγωνισμό, η επιβάρυνση αυτή ήταν ακόμη μεγαλύτερη. Το 11μηνο του 2024 έφτασε στα 64,6 εκατ. ευρώ έναντι 47,2 εκατ. ευρώ το 11μηνο του 2023 (αύξηση 37%), με την κατανάλωση το ίδιο διάστημα να έχει αυξηθεί μόλις 4%.
Στην ίδια μελέτη διαπιστώθηκε ότι την περίοδο Ιανουαρίου 2023 – Νοεμβρίου 2024 οι προμηθευτές ενέργειας υπερδήλωναν φορτία. Δήλωναν δηλαδή στο χρηματιστήριο ενέργειας παραπάνω ποσότητες από αυτές που χρειάζονται για τους πελάτες τους, τάση που σύμφωνα με την ΕΒΙΚΕΝ, συνεχίζεται μέχρι και σήμερα. Η ΕΒΙΚΕΝ έχει υποβάλει αίτημα στον ΑΔΜΗΕ να διενεργήσει μελέτη η οποία, όπως αναφέρει σε σχετική επιστολή της, «θα αναδείξει ποιοι μεγάλοι παίχτες ακολουθούν συστηματικά αυτή την πολιτική, καθώς επίσης εάν η υπερδήλωση του φορτίου εντοπίζεται σε συγκεκριμένες περιόδους ή και ώρες μέσα στην ημέρα».
