Μετά δύο χρόνια εξαιρετικά προβληματικής λειτουργίας, φαίνονται επιτέλους οι πρώτες θετικές ενδείξεις στον ορίζοντα για τον ΕΟΠΥΥ. Τα συσσωρευμένα προβλήματα παραμένουν τεράστια και μένει να φανεί αν οι καινοτομίες που έχουν εισαχθεί -ή θα εισαχθούν στο άμεσο μέλλον- θα αξιοποιηθούν με τον σωστό τρόπο. Ωστόσο, υπάρχει μια κινητικότητα σε μια σειρά από μέτωπα, από τον έλεγχο κόστους των νοσηλίων έως την προώθηση των γενοσήμων, που ενδέχεται να αποτελέσει την απαρχή μιας πιο ορθολογικής περιόδου στη ζωή ενός γίγαντα με πήλινα πόδια, που έχει γίνει συνώνυμος με την κατάρρευση της κοινωνικής ασφάλισης υγείας.
Η σημαντική νέα εξέλιξη, που αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση και που σε λίγο θα αποτελεί πραγματικότητα, είναι οι κλινικοί έλεγχοι στους ιδιώτες παρόχους υπηρεσιών υγείας, σαν αυτούς που εφαρμόζουν ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες, για να διαπιστωθεί αν δικαιολογούνται οι αποζημιώσεις που διεκδικούν και να εκκαθαριστούν οι πράξεις που εγκρίνονται. «Ο κλινικός έλεγχος, από ιδιωτικές ελεγκτικές εταιρείες στη βάση ενός πλαισίου που θέτει ο ΕΟΠΥΥ, εισάγεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα», δηλώνει στην «Κ» ο Δημήτρης Κοντός, πρόεδρος εδώ και επτά εβδομάδες του οργανισμού.
Το πλαίσιο αυτό, όπως τονίζει ο κ. Κοντός, θα κοινοποιηθεί την ερχόμενη εβδομάδα, και στη συνέχεια θα αρχίσουν αμέσως οι έλεγχοι.
«Μόνο έτσι θα γίνει η δουλειά. Αλλιώς, με την παλαιά μέθοδο των εκκαθαρίσεων, δεν θα τελειώσει ποτέ και η αγορά δεν αντέχει άλλη καθυστέρηση», δηλώνει στην «Κ» ο Κυριάκος Σουλιώτης, επίκουρος καθηγητής Πολιτικής της Υγείας στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, πρώην πρόεδρος του ΟΠΑΔ και πρώην αντιπρόεδρος του ΕΟΠΥΥ, ο οποίος είχε εφαρμόσει ένα τέτοιο σύστημα σε πιλοτικό επίπεδο στον ΟΠΑΔ το 2011 (το σύστημα εκείνο, για άγνωστους λόγους, εγκαταλείφθηκε). Ο σκοπός είναι να αποτραπούν φαινόμενα σαν αυτά που αποκαλύφθηκαν πρόσφατα σε ορισμένες ιδιωτικές κλινικές, που προσπάθησαν με μεθόδους παράτυπης αύξησης του όγκου παρεχόμενων υπηρεσιών (πλαστές επιπλοκές, αδικαιολόγητες παρατάσεις νοσηλείας) να αντισταθμίσουν την απώλεια εσόδων λόγω της αυξημένης συμμετοχής των ασφαλισμένων που επέβαλε ο ΕΟΠΥΥ στη χρήση του ιδιωτικού τομέα υγείας. Οι κλινικοί έλεγχοι, σημειώνει ο κ. Σουλιώτης, είναι πιο δίκαιος τρόπος συγκράτησης του κόστους σε σχέση με οριζόντια μέτρα.
Κόστος φαρμάκου
Το έτερο κρίσιμο μέτωπο είναι αυτό του κόστους φαρμάκου, όπου έχει σημειωθεί εντυπωσιακή πρόοδος στην ηλεκτρονική καταγραφή της συνταγογράφησης. Οπως λέει στην «Κ» ο κ. Κοντός, «οι Ευρωπαίοι τρίβουν τα μάτια τους με τις επιδόσεις της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης στην Ελλάδα. Μόνο το 2% της συνταγογράφησης είναι πλέον χειρόγραφη». Η εξάπλωση της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης σημαίνει ότι υπάρχει πλέον ένας πλούτος πληροφοριών για τις τάσεις και τις παρεκτροπές ανά ειδικότητα και ανά περιοχή. Η αξιοποίηση του πλούτου αυτού βρίσκεται ακόμη σε πολύ πρώιμο στάδιο. Τα πιθανά οφέλη, αν γίνει σωστά, σχετικά με την πάταξη της παραβατικότητας, είναι τεράστια. «Το κρίσιμο μέγεθος είναι το κόστος ανά συνταγή που χρεώνει ο γιατρός σε σχέση με τον μέσο όρο της ειδικότητάς του. Οι γιατροί που υπερβαίνουν τα όρια που έχουμε θέσει, κάποιο μήνα καλούνται να δώσουν εξηγήσεις. Αν οι εξηγήσεις αυτές δεν επαρκούν, ενδέχεται να αποπεμφούν από το σύστημα συνταγογράφησης του ΕΟΠΥΥ», προσθέτει ο κ. Κοντός.
Γενόσημα
Το υπουργείο Υγείας, επιπλέον, δείχνει αποφασισμένο να προχωρήσει στην ενεργή προώθηση των γενοσήμων φαρμακών, προτρέποντας τόσο τους γιατρούς (συνταγογράφηση με δραστική ουσία) όσο και τους φαρμακοποιούς (σύσταση αγοράς του φθηνότερου σκευάσματος με αυτή τη δραστική ουσία) σε αυτή την κατεύθυνση. Οι λόγοι είναι προφανείς. Κατ’ αρχάς, οι τιμές των γενοσήμων στην Ελλάδα, υψηλές στο παρελθόν σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες συγκριτικά με τα πρωτότυπα, έχουν μειωθεί αισθητά. Αυτό σημαίνει ότι ενδεχόμενη αύξηση της χρήσης τους θα επιφέρει ακόμα μεγαλύτερη εξοικονόμηση δαπανών.
Τα γενόσημα στην Ελλάδα αποτελούν μόνο το 18% της φαρμακευτικής αγοράς (σε όγκο πωληθέντων σκευασμάτων) έναντι 37% στην Ιταλία, 44% στη Γαλλία και 61% στη Βρετανία. Αυτό, παρότι η ελληνική βιομηχανία γενόσημων φαρμάκων είναι από τις εξωστρεφείς και τις πιο πολλά υποσχόμενες του πολύπαθου δευτερογενούς τομέα στη χώρα μας. Σύμφωνα με στοιχεία της Πανελλήνιας Ενωσης Φαρμακοβιομηχανίας, η ελληνική φαρμακοβιομηχανία, που κατά 95% αφορά γενόσημα, είχε το 2011 τζίρο 720 εκατ. ευρώ, εξαγωγές 275 εκατ. ευρώ σε 85 χώρες, σχεδόν 11.000 εργαζομένους, ενώ κατέβαλε 190 εκατ. ευρώ σε φόρους και εισφορές.
