Μισό δισεκατομμύριο ευρώ απώλεσαν μέσα σε ένα χρόνο τα σούπερ μάρκετ, αφενός διότι τα νοικοκυριά έχουν περιορίσει τις δαπάνες τους ακόμη και για τις αγορές των βασικών καταναλωτικών αγαθών και αφετέρου διότι πολλές αλυσίδες ακολουθούν επιθετική τιμολογιακή πολιτική με μόνιμη μείωση τιμών ή με διαρκείς προσφορές. Η πολιτική αυτή συνεχίζεται και εντός του 2013 με μπαράζ προσφορών που περιλαμβάνει εκπτώσεις από 10% έως 50% και δωροεπιταγές από τις μεγάλες αλυσίδες του κλάδου, καθώς οι πληροφορίες της αγοράς αναφέρουν ότι ήδη τον πρώτο μήνα του τρέχοντος έτους οι πωλήσεις υποχωρούν με ρυθμό 10%.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Nielsen, οι πωλήσεις στα σούπερ μάρκετ συνολικά το 2012 διαμορφώθηκαν σε 8.994 εκατ. ευρώ έναντι 9.496 εκατ. ευρώ το 2011, καταγράφοντας μείωση 5,3%. Σημειώνεται ότι τα στοιχεία της Nielsen αφορούν τα καταστήματα τροφίμων άνω των 100 τ.μ. (εκτός των καταστημάτων της αλυσίδας Σκλαβενίτης) στην ηπειρωτική Ελλάδα, την Πελοπόννησο, την Κρήτη, τα νησιά του Ιονίου και του Αιγαίου. Οι πωλήσεις των λεγόμενων ταχυκίνητων καταναλωτικών προϊόντων (πρόκειται για τα προϊόντα που καταναλώνονται συχνά και αγοράζονται συχνά από τους καταναλωτές) υποχώρησαν κατά 2,9% το ίδιο διάστημα, καθώς διαμορφώθηκαν το 2012 σε 6.388 εκατ. ευρώ έναντι 6.578 εκατ. ευρώ το 2011.
Από την άλλη, το διαρκώς συρρικνούμενο διαθέσιμο προς κατανάλωση εισόδημα έχει ως αποτέλεσμα τη συνέχιση της αύξησης των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. Βάσει των στοιχείων της Nielsen, οι πωλήσεις τους διαμορφώθηκαν το 2012 σε 1.529 εκατ. ευρώ έναντι 1.460 εκατ. ευρώ το 2011, καταγράφοντας αύξηση 4,7% μέσα σε ένα χρόνο. Με βάση τα παραπάνω, το μερίδιο των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας διαμορφώνεται γενικά στον κλάδο του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων σε 17%, ενώ σε μεγάλες αλυσίδες αντιστοιχεί σε ποσοστό πάνω από 20% του συνολικού τους τζίρου.
Καθοριστικός παράγοντας στην υποχώρηση του τζίρου των σούπερ μάρκετ είναι η μείωση τιμών στις οποίες προβαίνουν, είτε με τη μορφή μειώσεων επί του τιμοκαταλόγου είτε μέσω της διενέργειας προωθητικών ενεργειών. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ινστιτούτου Ερευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), οι τιμές, συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ, εμφάνισαν κατά μέσο όρο μείωση 1,4% το 2012 έναντι του 2011, ενώ εάν δεν συνυπολογισθεί ο ΦΠΑ, η μείωση είναι κατά μέσο όρο 1,8%. Ο δείκτης του ΙΕΛΚΑ καταρτίζεται με βάση τις τιμές 843 κωδικών, όπως αυτές δημοσιεύονται στο Παρατηρητήριο Τιμών του υπουργείου Ανάπτυξης. Η αποκλιμάκωση των τιμών ξεκίνησε από το δεύτερο τρίμηνο του 2012 και είναι σημαντικά μεγαλύτερη κατά το δεύτερο εξάμηνο του προηγούμενου έτους.
Ενδεικτικό του παραπάνω είναι ότι βάσει των μετρήσεων του ΙΕΛΚΑ, ειδικά το διάστημα Μαρτίου-Δεκεμβρίου 2012 οι τιμές εμφάνισαν μείωση κατά μέσο όρο 3,1%. Τον περασμένο Δεκέμβριο, άλλωστε, τα σούπερ μάρκετ προχώρησαν σε εκτεταμένες προσφορές, κάτι που τα προηγούμενα χρόνια δεν συνηθιζόταν.
Η μεγαλύτερη μείωση, κατά 3,3%, το 2012 σε σχέση με το 2011 παρατηρείται στα είδη καθαριότητας, οικιακής και προσωπικής υγιεινής, λόγω και των υψηλών μεριδίων που αποσπούν στις κατηγορίες αυτές τα προϊόντα, ενώ στα τρόφιμα η μείωση ήταν μόλις 0,5%.
