Συνταγές – σοκ για το φορολογικό σύστημα, την αγορά εργασίας και το ασφαλιστικό προτείνει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο σε έκθεσή του για την ελληνική οικονομία. Ειδικά για τη φορολογία και παρά το γεγονός ότι η παγκόσμια οικονομία αντιμετωπίζει ισχυρές πληθωριστικές πιέσεις, το ΔΝΤ συνιστά κατάργηση φοροαπαλλαγών, περισσότερους φόρους στους ιδιοκτήτες ακινήτων και αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ για ορισμένα αγαθά και υπηρεσίες, καθώς θεωρεί επιβεβλημένη τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος της μηδενισμού του ελλείμματος έως το 2010. Ταυτόχρονα επισημαίνει ότι τα έσοδα από τη φορολογία εισοδήματος είναι πολύ χαμηλά ως ποσοστό του ΑΕΠ και ανέρχονται μόλις στο 42% του μέσου όρου των 15 κρατών-μελών και στο 80% του μέσου όρου των «25».
«Η Ελλάδα θα πρέπει να κάνει μεταρρυθμίσεις για να αυξήσει τη φορολογική βάση, να απλοποιήσει τη δομή του φορολογικού συστήματος και να εξορθολογήσει τη φορολογία των κεφαλαιακών κερδών», υπογραμμίζουν οι αναλυτές του ΔΝΤ.
Φορολογία
Για τη φορολογία των εισοδημάτων και κερδών οι συντάκτες της έκθεσης του ΔΝΤ προτείνουν:
Περικοπές στις φοροαπαλλαγές και φοροελαφρύνσεις που απολαμβάνουν σήμερα κάποιες κατηγορίες φυσικών προσώπων και οι επιχειρήσεις. Ειδικά για τις φοροαπαλλαγές των επιχειρήσεων, το ΔΝΤ τις χαρακτηρίζει ιδιαίτερα γενναιόδωρες και δαπανηρές που αφήνουν περιθώρια για κατάχρηση και εισηγείται την κατάργηση των περισσότερων.
Επανεξέταση των εισοδημάτων που απαλλάσσονται της φορολογίας (π.χ. συντάξεις αναπήρων και θυμάτων πολέμου, επιδόματα πολυτέκνων) ή φορολογούνται με ειδικό τρόπο. Συγκεκριμένα, το ΔΝΤ προτείνει τη φορολόγηση των κερδών από πώληση ακινήτων, των κερδών από συναλλαγές σε χρηματοοικονομικά παράγωγα και των επιδοτήσεων – επιχορηγήσεων σε νέους επαγγελματίες.
Πάταξη της φοροδιαφυγής στους αυτοαπασχολούμενους.
Κατάργηση του ειδικού καθεστώτος φορολόγησης των πλοίων με ελληνική σημαία και υπαγωγή τους στις γενικές φορολογικές διατάξεις των νομικών προσώπων, δηλαδή φορολόγηση των κερδών με συντελεστή 25%.
Επιβολή φόρου στα έσοδα από ακίνητα και την περιουσία των θρησκευτικών ιδρυμάτων, των αγροτικών συνεταιρισμών και στα κέρδη από αμοιβαία κεφάλαια των εταιρειών.
ΦΠΑ
Για τον ΦΠΑ το ΔΝΤ σημειώνει ότι είναι ο πιο σημαντικός φόρος στην Ελλάδα και θεωρεί ότι μπορεί να γίνει πιο αποτελεσματικός εάν:
Καθιερωθεί ενιαίος συντελεστής ΦΠΑ για όλα τα αγαθά και τις υπηρεσίες ή να υπάρχουν μόνο δύο συντελεστές, ο κανονικός και ο χαμηλός. Σήμερα η Ελλάδα επιβάλλει 3 συντελεστές ΦΠΑ: Ο κανονικός 19% σε ένδυση – υπόδηση, εισιτήρια, τηλεπικοινωνίες, παροχή υπηρεσιών, έπιπλα – είδη οικιακής χρήσης, αυτοκίνητα, μοτοσικλέτες, μεταφορές, καύσιμα, οικοδομικά υλικά, τσιγάρα, αλκοολούχα ποτά κ.λπ., ο μειωμένος 9% σε τρόφιμα, μη αλκοολούχα ποτά, ηλεκτρική ενέργεια, φυσικό αέριο, διαμονή σε ξενοδοχεία, εστιατόρια, καφενεία, ζαχαροπλαστεία, ιατρικές, οδοντιατρικές υπηρεσίες και επισκευές κατοικιών και ο ακόμη πιο χαμηλός συντελεστής 4,5% εφαρμόζεται σε εφημερίδες, περιοδικά, βιβλία και θέατρα.
Να υπαχθούν στον κανονικό – υψηλό συντελεστή ΦΠΑ 19% ορισμένα αγαθά και υπηρεσίες που σήμερα βρίσκονται στο χαμηλό συντελεστή 9%.
Ακίνητα
Περισσότερους φόρους και για τους ιδιοκτήτες ακινήτων προτείνει το ΔΝΤ. Συγκεκριμένα εισηγείται:
Β Επιβολή του Ενιαίου Τέλους Ακινήτων (ΕΤΑΚ) σε όλα τα ακίνητα ακόμη και την πρώτη κατοικία με επιφάνεια μικρότερη των 200 τ.μ. και τα αγροτεμάχια των φυσικών προσώπων που σήμερα εξαιρούνται από τον φόρο.
Β Υπολογισμό του νέου φόρου στα ακίνητα με βάση τις πραγματικές – εμπορικές τιμές και όχι τις αντικειμενικές αξίες.
Β Δημιουργία κτηματολογίου και περιουσιολογίου για τη σωστή παρακολούθηση της ακίνητης περιουσίας των φορολογούμενων.
Β Εξορθολογισμό των υπολοίπων φόρων που επιβαρύνουν τα ακίνητα όπως ο φόρος μεταβίβασης και ο συμπληρωματικός φόρος στα εισοδήματα από ακίνητα.
Κάποιες από τις αλλαγές του φορολογικού συστήματος που προτείνει το ΔΝΤ εξετάζονται από το οικονομικό επιτελείο, όπως για παράδειγμα η αυτοτελής φορολόγηση. Επίσης, το 2009 θα αυξηθούν οι συντελεστές ΦΠΑ, όπως έχει σαφώς αφήσει να εννοηθεί πολλές φορές ο υπουργός Οικονομίας Γ. Αλογοσκούφης, αλλά μάλλον δεν προτίθεται να αλλάξει την κατηγοριοποίηση που υπάρχει. Ετσι, για φέτος τουλάχιστον, δεν υπάρχει πρόθεση αλλαγών στο φορολογικό σύστημα, παρά τα προβλήματα στην εκτέλεση του προϋπολογισμού.
Εμφαση θα δοθεί στην αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, που θα εκδηλωθεί σε δύο άξονες. Τον Ιούνιο ταυτόχρονα με την έναρξη της τουριστικής περιόδου θα αρχίσει η καμπάνια με την οποία θα καλούνται οι καταναλωτές να ζητούν αποδείξεις. Επιπλέον, το φθινόπωρο το αργότερο θα αρχίσει η είσπραξη του ενιαίου τέλους ακινήτων, που σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις θα αποδώσει πολύ περισσότερα έσοδα από αυτά που έχουν εγγραφεί στον προϋπολογισμό.
Εμμεσες συστάσεις για ασφαλιστικές αλλαγές
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δεν φαίνεται ικανοποιημένο από την πρόσφατη ασφαλιστική μεταρρύθμιση και τονίζει ότι η πολιτική της κυβέρνησης στο συγκεκριμένο τομέα πρέπει να έχει πιο φιλόδοξους στόχους. Ο διεθνής οργανισμός σημειώνει ότι οι αλλαγές που αποφασίστηκαν δεν βασίζονται σε αναλογιστικές μελέτες ούτε για την οικονομική κατάσταση του ασφαλιστικού συστήματος, ούτε για το οικονομικό όφελος που προκύπτει από αυτές. Ετσι, συνιστά στην κυβέρνηση να προετοιμάσει και να δημοσιεύσει λεπτομερείς μελέτες που θα βασίζονται σε ρεαλιστικές προβολές για το κόστος από τη γήρανση του πληθυσμού, βασισμένες στη μεθοδολογία της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Τα αποτελέσματα αυτών των αναλογιστικών μελετών θα πρέπει να αποτελέσουν τη βάση για την αναγκαία μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος, καταλήγει το ΔΝΤ, συνιστώντας εμμέσως και νέες αλλαγές.
